Nhiều nhà đầu tư nước ngoài muốn "rót vốn" vào môi trường đầu tư của Việt Nam

Tài liệu hữu ích cho các nhà đầu tư

Sáng ngày 26/3, Hiệp hội Doanh nghiệp Đầu tư nước ngoài (VAFIE) công bố Báo cáo thường niên FDI năm 2023, nhằm đưa ra những tài liệu hữu ích cho các nhà đầu tư, các cơ quan nghiên cứu và hoạch định chính sách, các cơ sở đào tạo trong và ngoài nước.

Đưa ra đánh giá về báo cáo này, TS. Nguyễn Anh Tuấn, Phó Chủ tịch thường trực VAFIE, Tổ trưởng Tổ biên tập báo cáo cho biết: "Từ năm 2021, VAFIE đã nghiên cứu và công bố Báo cáo thường niên về FDI nhằm cập nhật thông tin về FDI trên thế giới và khu vực".

"Việc nghiên cứu nhằm cung cấp cho các nhà đầu tư và các cơ quan nghiên cứu, hoạch định chính sách bức tranh toàn cảnh và đánh giá khách quan về hoạt động FDI, cũng như môi trường đầu tư Việt Nam. Cùng đó, khuyến nghị giải pháp hoàn thiện cơ chế chính sách và cải thiện, nâng cao năng lực cạnh tranh của môi trường đầu tư", TS. Nguyễn Anh Tuấn chia sẻ.

Là chủ biên báo cáo thường niên FDI năm 2023, GS.TSKH Nguyễn Mại, Chủ tịch VAFIE lý giải về bối cảnh báo cáo ra đời trong bối cảnh nhiều nước phát triển thực hiện chính sách sàng lọc, hạn chế FDI vào một số ngành, lĩnh vực có liên quan đến an ninh quốc gia.

"Đặc biệt, một số nước khuyến khích chuyển nhà máy từ Trung Quốc về nước, về quốc gia lân cận hoặc sang nước thứ ba", GS.TSKH Nguyễn Mại chia sẻ.

Theo GS.TSKH Nguyễn Mại, một số nội dung đáng lưu ý trong xu hướng thu hút FDI năm 2023 được báo cáo chỉ ra.

Cụ thể, dòng vốn FDI toàn cầu sau khi giảm 12% vào năm 2022 đã tăng 3% trong năm 2023 đạt mức 1.370 tỷ USD

FDI vào các nước đang phát triển tăng nhẹ, đáng lưu ý là FDI vào lĩnh vực tăng trưởng xanh tại các nước đang phát triển tăng tới 37% so với năm 2022. Trên thị trường vốn toàn cầu, tài chính xanh tăng trưởng mạnh, trái phiếu bền vững tăng 5 lần trong 5 năm từ 2018 - 2023.

Bên cạnh đó, dòng vốn FDI của Mỹ có sự chuyển dịch đáng kể, nhiều doanh nghiệp Mỹ giảm hoạt động tại Trung Quốc; Năm 2023 Trung Quốc chỉ chiếm 1,8% các dự án đầu tư ra nước ngoài của Mỹ so với con số 5,2% năm 2019.

Nói về dòng vốn đầu tư nước ngoài, GS.TSKH Nguyễn Mại cho hay: "Dòng vốn FDI từ các nước đang phát triển tiếp tục tăng nhanh hơn FDI từ các nước phát triển, hiện chiến 6% tổng FDI toàn cầu".

GS.TSKH Nguyễn Mại chia sẻ, năm 2023 vốn FDI đăng ký tại Việt Nam tăng mạnh, đạt 36,61 tỷ USD, tăng 32,1% so với năm 2022. Tuy nhiên, vốn FDI thực hiện chỉ tăng 3,5%, đạt mức 23,18 tỷ USD.

Đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục tăng mạnh. Vốn FDI đăng ký vào lĩnh vực này năm 2023 đạt 23,5 tỷ USD, chiếm tới 64,2% tổng vốn đăng ký cấp mới so với các con số tương ứng của năm 2022 là 16,8 tỷ USD và 60,6%.

TP.HCM dẫn đầu về thu hút FDI năm 2023 với tổng vốn đăng ký 5,85 tỷ USD; tiếp theo là Hải Phòng, Quảng Ninh, Bắc Giang, Thái Bình. TP.Hà Nội 2 năm liền không nằm trong Top 5 về thu hút FDI.

Nhà đầu tư nước ngoài đánh giá cao môi trường đầu tư Việt Nam

GS.TSKH Nguyễn Mại cho biết, trong số các nước và Vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam năm 2023, Singapore dẫn đầu với tổng vốn đăng ký 6,8 tỷ USD chiếm 18,6% tổng vốn FDI đăng ký; Nhật Bản đứng thứ hai với tổng vốn đăng ký 6,6 tỷ USD chiếm 17,9%.

Trong năm 2023, các Khu công nghiệp – Khu kinh tế của Việt Nam đã thu hút được 27,7 tỷ USD vốn FDI; số dự án đầu tư mới, vốn đầu tư điều chỉnh và vốn FDI thực hiện đều tăng so với năm trước. Nhiều địa phương đã chú trọng chuyển KCN truyền thống sang KCN sinh thái.

"Về môi trường đầu tư, các tổ chức quốc tế và nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục đánh giá cao môi trường đầu tư của Việt Nam", GS.TSKH Nguyễn Mại nói.

GS.TSKH Nguyễn Mại thông tin, theo đánh giá của Kocham, Jetro, Eurocham và Amcham niềm tin của các nhà đầu tư vào Việt Nam có xu hướng tăng và lạc quan.

Tuy nhiên, các tổ chức này cũng chỉ ra những hạn chế về môi trường đầu tư mà Việt Nam cần sớm khắc phục như: thủ tục hành chính chưa minh bạch, thời gian thực hiện các thủ tục đầu tư vẫn còn dài làm tăng chi phí đầu tư kinh doanh; cơ sở hạ tầng vẫn còn những bất cập, nhất là việc ổn định cung cấp điện; thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao; tiến trình chuyển đổi xanh vẫn còn chậm…

Trên cơ sở phân tích, đánh giá những thách thức và cơ hội mới đối với Việt Nam về thu hút FDI trong bối cảnh mới, GS.TSKH Nguyễn Mại cho rằng, báo cáo đã nhấn mạnh yêu cầu phải tăng cường quán triệt và kịp thời hành động để thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ, mục tiêu đã được đề ra tại Nghị quyết 50 – NQ/TW ngày 20/8/2019 của Bộ Chính trị về Định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030.

Theo đó, cần đổi mới tư duy và hành động để thu hút FDI một cách chọn lọc, không những coi trọng quy mô mà quan trọng hơn là chất lượng và hiệu quả.

Nói về các giải pháp thu hút FDI, GS.TSKH Nguyễn Mại đưa ra một số giải pháp: Tiếp tục hoàn thiện thể chế, luật pháp, sớm ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành các luật và nghị quyết đã được Quốc hội thông qua như Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở,… Nghị quyết của Quốc hội về thực thi Thuế tối thiểu toàn cầu….

Đồng thời, hướng mạnh FDI vào các ngành công nghệ cao, trong đó có công nghiệp bán dẫn, tăng cường kết nối chuỗi cung ứng của doanh nghiệp Việt Nam với các doanh nghiệp FDI, nhất là các tập đoàn xuyên quốc gia; Đẩy nhanh tiến trình hiện đại hóa kết cấu hạ tầng, nhất là năng lượng, hạ tầng số, GTVT; Thúc đẩy cải cách nền hành chính quốc gia và tăng cường đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao…