Những góc tối của thị trường mua bán các cổ vật quý giá

Những vụ trộm bảo tàng táo tợn trong lịch sử

Nhiều tờ báo lớn ở Pháp đã gọi vụ trộm ở bảo tàng Louvre hôm 19/10 là vụ trộm thế kỷ của Pháp. Vụ việc xảy ra ngay giữa buổi sáng, trong lúc bảo tàng đang hoạt động và có hàng trăm khách tham quan. Tuy nhiên, đây chỉ là một trong số nhiều vụ trộm bảo tàng táo tợn trong lịch sử, đánh cắp những tác phẩm vô giá mà nhiều trong số đó đến nay vẫn chưa được tìm thấy.

Tại Berlin, Đức, tháng 3/2017, camera an ninh đã ghi lại hình ảnh 3 đối tượng mặc áo liền mũ đi dọc ga tàu. Không ai ngờ rằng mục tiêu của chúng là đồng xu vàng nguyên chất nặng khoảng 100kg ở bảo tàng Bode. Đồng xu vàng có giá thị trường lên đến 4,5 triệu đô la Mỹ này đến nay

Tại Dresden, Đức, tháng 11/2019, hai đối tượng đã đột nhập vào bảo tàng Hầm Xanh - nơi lưu giữ một trong những bộ sưu tập trang sức và châu báu lớn nhất và lâu đời nhất châu Âu, đánh cắp những kiệt tác kim hoàn vô giá. Đến nay, cơ quan chức năng mới chỉ thu hồi được một phần.

Ông Stephan Koldehoff - Chuyên gia thị trường nghệ thuật nhận định: "Tôi cho rằng đây mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm mà thôi. Số lượng các tác phẩm nghệ thuật bị đánh cắp cao hơn nhiều so với số liệu chính thức công bố. Giá cả trên thị trường nghệ thuật đã tăng vọt suốt nhiều năm, khiến các tác phẩm nghệ thuật bị đánh cắp ngày càng có giá trị hơn, trong khi đó hệ thống an ninh tại các bảo tàng đã trở nên hoàn toàn lỗi thời".

Vào ngày 19/10, 4 đối tượng đã giả dạng công nhân bảo trì, dùng cần nâng xe tải để leo lên ban công bảo tàng Louvre ở thủ đô Paris, Pháp, phá vỡ cửa sổ kính, dùng máy mài góc cắt các tủ trưng bày và cuỗm đi số trang sức trị giá lên tới 102 triệu USD. Vụ việc diễn ra chỉ trong vòng chưa đầy 7 phút.

Mạng lưới ngầm giao dịch báu vật lịch sử bị đánh cắp

Khi bảo tàng Louvre hứng chịu vụ trộm lớn nhất trong 114 năm qua, sự chú ý đang đổ dồn vào chợ đen toàn cầu, nơi những cổ vật bị đánh cắp có khả năng được tuồn ra thị trường . Mạng lưới ngầm này hoạt động hết sức chặt chẽ, với nhiều mắt xích những cách thức tẩu tán, tuồn hàng tinh vi, gây khó cho cơ quan chức năng trong việc truy tìm dấu vết.

Để có thể giao dịch các hiện vật bị đánh cắp khỏi bảo tàng như đồ trang sức, trên chợ đen, những hiện vật đó sẽ không thể để nguyên khối, đúng như lo ngại của giới chuyên gia. Thông thường, những hiện vật này sẽ bị tháo dỡ và bán thành từng phần. Một khi bị làm vậy, ý nghĩa "di sản vô giá" của những hiện vật này sẽ mất đi, nhưng tùy thuộc vào chất lượng đá tự nhiên, chúng có thể được bán với giá cao trên chợ đen.

Ông Arthur Brand - Thám tử nghệ thuật cho hay: "Điều chúng ta thấy trong 10 năm qua là có sự gia tăng trong các vụ trộm bảo tàng. Trước đây, chúng thường trộm các bức tranh nổi tiếng. Nhưng trong thập kỷ vừa qua, chúng ta thấy ngày càng có nhiều vàng, bạc và kim cương bị đánh cắp. Điều này có một logic đằng sau nó, bởi vì nếu bạn trộm một bức tranh nổi tiếng, sẽ rất khó bán vì ai cũng biết đến nó. Trong khi đó, với những món đồ làm từ vàng bạc, bạn có thể đem nấu chảy; còn những món đồ chứa trang sức, kim cương và các loại đá quý khác, bạn có thể tháo rời chúng ra và bán các mảnh riêng lẻ. Như vậy, sẽ không còn dấu vết nào dẫn ngược lại vụ trộm ban đầu".

Theo Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI), chợ đen quốc tế các tác phẩm nghệ thuật và cổ vật, trị giá hàng tỷ USD mỗi năm. Chợ đen trải rộng trên toàn thế giới, từ các xưởng cắt kim cương ở Dubai thuộc Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất và Delhi, Ấn Độ, đến các cửa hàng trang sức ở New York, Antwerp và Tel Aviv. Mạng lưới này gồm những kẻ buôn bán, thợ kim hoàn và trung gian giúp tháo dỡ và bán lại những tác phẩm này.

Tuy nhiên, bọn trộm hiếm khi kiếm được hơn 10% giá trị thị trường của 1 viên đá quý, do phải chia sẻ lợi nhuận với những đối tượng khác trong chuỗi giao dịch. Nhưng đôi khi, 10% của 100 triệu USD cũng là sức hút quá lớn khiến chúng phải mờ mắt.

Nhiều chuyên gia nhận định, do giá vàng đã tăng 60% trong năm qua, nên sự cám dỗ đánh cắp vàng từ bảo tàng cũng ngày càng tăng.

Cuộc đua với thời gian tìm lại những báu vật bị đánh cắp

Với vụ trộm ở bảo tàng Louvre, hiện cảnh sát vẫn đang chạy cuộc đua với thời gian hòng tìm lại những báu vật bị đánh cắp.

Interpol và Europol đã mở rộng phạm vi truy quét, tuy nhiên vẫn chưa rõ liệu các cơ quan này có thể hành động đủ nhanh để ngăn chặn số trang sức này bị tẩu tán hay không. Đến nay, 7 nghi phạm đã bị bắt nhưng hiện vẫn chưa rõ số trang sức bị đánh cắp ở đâu.