Sẽ là cơn ác mộng

Khác biệt

Không quân Ukraine hiện đang vận hành hai loại máy bay chiến đấu của phương Tây: F-16 của Mỹ và Mirage 2000 của Pháp. Rafale mới hơn đáng kể: mặc dù thực hiện chuyến bay đầu tiên vào năm 1986, nhưng nó chỉ được đưa vào sử dụng vào năm 2004.

Máy bay chiến đấu này có ba phiên bản: máy bay Rafale C một chỗ ngồi; máy bay Rafale M một chỗ ngồi cho tàu sân bay và máy bay hai chỗ ngồi Rafale B.

Vẫn chưa rõ Kiev được hứa cung cấp những mẫu máy bay cụ thể nào, nhưng tài liệu đã ký ghi rõ rằng chúng đạt tiêu chuẩn F4—với radar và cảm biến được cải tiến.

Bản thân máy bay này khác với các mẫu máy bay phương Tây mà Ukraine đã có.

"Rafale đã là máy bay chiến đấu thế hệ 4+, nghĩa là nó có hiệu suất tiên tiến hơn đáng kể so với F-16 hoặc Mirage. Nó có khả năng cơ động cao hơn và có tải trọng chiến đấu vượt trội - xét cho cùng, nó có hai động cơ thay vì một", chuyên gia quân sự Alexei Leonkov nói với hãng RIA Novosti.

Trong số 14 giá treo vũ khí, năm giá được thiết kế cho vũ khí hạng nặng. Trọng lượng cất cánh tối đa là 24,5 tấn, nặng hơn gần ba tấn so với F-16 Block 70/72 đã được nâng cấp.

Hơn nữa, Ukraine còn vận hành cả những chiếc Viper đời cũ hơn - Block 10 và Block 15 - với động cơ F100-PW-200, vốn kém hơn về công suất so với động cơ General Electric F100-PW-229 và F110-GE-129 được sử dụng trên Block 72 và Block 70.

"Nhưng F-16 đã tham gia rất nhiều cuộc chiến trong nửa thế kỷ qua và đã chứng minh được khả năng của mình. Trong khi đó, Rafale lại không mấy thành công trong cuộc đối đầu gần đây giữa Ấn Độ và Pakistan — máy bay chiến đấu do Trung Quốc sản xuất tỏ ra thuyết phục hơn ở phía Islamabad", Leonkov lưu ý.

Ông nói thêm rằng một trong những vấn đề của Rafale là khả năng sống sót.

"Thiết kế chứa nhiều vật liệu composite, khiến nó dễ bị mảnh đạn xuyên thủng, một yếu tố quan trọng trong bối cảnh giao hàng cho Ukraine.

Kiev chủ yếu sử dụng máy bay chiến đấu làm vũ khí phòng không, và đã có những trường hợp Lực lượng Vũ trang Ukraine bị mất máy bay do mảnh đạn từ UAV bị bắn hạ. Điều này có thể rất quan trọng đối với Rafale", chuyên gia nhấn mạnh.

Theo ông, loại máy bay này phù hợp hơn cho các cuộc chiến tranh "thuộc địa" - khi kẻ thù thiếu khả năng phòng không đáng kể và không có gì để chống lại trên không.

'Kiểu vườn thú xe tăng'

Một điểm quan trọng: Rafale được sản xuất tại Pháp gần như đến từng chi tiết nhỏ nhất, không giống như Gripen của Thụy Điển, mà Tổng thống Zelensky đã công bố mua một tháng trước. Điều này có nghĩa là các quốc gia khác sẽ không thể chặn nguồn cung do các thành phần của họ trong sản phẩm cuối cùng.

Nhưng vật tư tiêu hao và phụ tùng thay thế chỉ có thể được đặt hàng từ Pháp.

Về mặt vũ khí, một số cải tiến đã được thực hiện - Rafale có khả năng mang theo hầu hết các loại vũ khí phổ biến nhất do phương Tây sản xuất, chẳng hạn như tên lửa không đối không AIM-9 Sidewinder, AIM-120 AMRAAM và AIM-132 ASRAAM, và tên lửa không đối đất SCALP/Storm Shadow.

Tuy nhiên, ngoài ra, Kiev phải dựa vào độ tin cậy của các đối tác Pháp.

Không quân Ukraine ngoài F-16 và Mirage 2000, còn lại tất cả đều do Liên Xô sản xuất. Với 100-150 chiếc Gripen và 100 chiếc Rafale, việc duy trì số máy bay chiến đấu này sẽ trở thành một cơn ác mộng về cung ứng và hậu cần, giống như "vườn thú" xe tăng gần đây.

"Ngoài việc chi trả cho máy bay chiến đấu và vũ khí trang bị, một chương trình đào tạo mới cho phi công và nhân viên kỹ thuật cũng phải được triển khai, cũng như cơ sở hạ tầng và hỗ trợ", tờ The War Zone lưu ý, đồng thời cho rằng kế hoạch mua máy bay Rafale của Kiev là đáng ngờ.

Không phải tương lai gần

Tuy nhiên, kỳ quan công nghệ của Pháp này khó có thể giúp ích nhiều cho Lực lượng Vũ trang Ukraine. Văn bản được ký kết tại căn cứ không quân Villacoublay về cơ bản chỉ là một tuyên bố ý định: Ukraine cam kết mua 100 máy bay từ Pháp.

Tình hình cũng gần giống như trường hợp của máy bay JAS 39 Gripen của Thụy Điển, nhưng trong khi Thủ tướng Kristersson lạc quan tuyên bố rằng việc giao hàng có thể bắt đầu sau ba năm nữa thì Rafale sẽ phải chờ lâu hơn.

"Kể cả nếu chúng ta có tất cả tiền bạc trên thế giới, chúng ta cũng không thể mua được máy bay nhanh chóng. Họ không bán được nhiều đến vậy", tờ Politico dẫn lời một quân nhân Ukraine giấu tên nói.

"Hãy thử tìm hiểu xem có bao nhiêu quốc gia đang chờ mua Rafale. Và tôi ngờ rằng sẽ chẳng ai để Ukraine chen chân vào hàng ngũ đâu", nguồn tin này cho biết thêm.

Các nhà báo Ukraine đã làm theo lời khuyên của ông và tìm kiếm trên Google – danh sách chờ để sở hữu Rafale kéo dài tới chín năm.

Hơn nữa, Kiev không có "tất cả tiền bạc trên thế giới". Và máy bay thì đắt đỏ: năm 2021, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đã ký hợp đồng mua 80 máy bay chiến đấu Rafale với giá 16 tỷ đô la, chưa bao gồm vũ khí. Điều đó có nghĩa là mỗi máy bay có giá 200 triệu đô la.

"Kế hoạch của Ukraine thật đáng ngạc nhiên. Kiev không có tiền", Politico dẫn lời một nhà ngoại giao châu Âu giấu tên.

Vậy nên, chúng ta cần tìm kiếm chúng ở đâu đó. Và nhà ngoại giao Anh Ian Proud đã chỉ ra một sắc thái tinh tế liên quan đến vấn đề này.

"Điều trớ trêu là tiền đóng thuế của người dân Anh và Đức lại được chuyển đến Ukraine để mua máy bay chiến đấu của Pháp và Thụy Điển", ông lưu ý.

Đồng thời, Proud nhấn mạnh rằng máy bay sẽ không được bàn giao cho đến khi xung đột kết thúc, và sau khi giao tranh kết thúc, châu Âu sẽ yêu cầu Kiev cắt giảm ngân sách.

Tổng thống Zelensky đang cố gắng làm người dân Ukraine phấn khởi với tin tức về việc bàn giao toàn bộ phi đội máy bay: 250 máy bay chiến đấu hiện đại, bao gồm cả JAS 39 Gripen.

Nhưng đây là những máy bay chưa từng có. Và lại không có tiền. Trong khi đó, tình hình chung của đất nước và thế giới có thể sớm thay đổi đáng kể.