Sẽ siết dòng tiền vào trái phiếu doanh nghiệp bất động sản?

Trong công văn số 3029/NHNN gửi các tổ chức tín dụng (TCTD) yêu cầu các TCTD và các chi nhánh NHNN thực hiện việc cho vay và giám sát cho vay các lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro. Trong đó điểm chú ý đầu tư trái phiếu doanh nghiệp nhằm mục đích xây dựng, kinh doanh bất động sản (BĐS) vẫn chiếm tỷ trọng cao trong tổng đầu tư trái phiếu doanh nghiệp...

Trái phiếu Doanh nghiệp BĐS phát hành vẫn chiếm tỷ trọng cao trong năm 2020

Theo NHNN qua công tác theo dõi, giám sát tình hình hoạt động của năm 2020, NHNN nhận thấy một số TCTD có những dấu hiệu tiềm ẩn rủi ro như: nợ xấu nội bảng có xu hướng tăng so với cuối năm 2019; tỷ lệ nợ xấu của một số công ty tài chính tiêu dùng ở mức cao và tăng lớn so với năm trước; lãi phải thu từ hoạt động tín dụng tăng lớn so với cuối năm 2019; tín dụng đối với lĩnh vực BĐS vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng dư nợ tín dụng, tốc độ tăng trưởng tín dụng bất động sản cao.

Bên cạnh đó, đầu tư trái phiếu doanh nghiệp nhằm mục đích xây dựng, kinh doanh BĐS vẫn chiếm tỷ trọng cao trong tổng đầu tư trái phiếu doanh nghiệp. Một số ngân hàng thương mại có số dư đầu tư trái phiếu doanh nghiệp tăng lớn so với năm 2019, trong đó, mức tăng thêm tập trung chủ yếu vào lĩnh vực xây dựng và kinh doanh BĐS.

Đáng chú ý, trong năm 2020, nợ xấu cấp tín dụng đối với khách hàng lớn (doanh nghiệp có tổng mức cấp tín dụng từ 500 tỷ đồng trở lên) tăng so với cuối năm 2019. Theo lãnh đạo NHNN, lãi phải thu từ hoạt động tín dụng tăng dẫn đến việc chưa phản ánh thực chất kết quả kinh doanh. Một số TCTD chưa quyết liệt trong công tác thu hồi tối đa nợ xấu , nợ đã sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro đưa ra theo dõi ngoại bảng.

Vì vậy, để đảm bảo an toàn hoạt động và hạn chế rủi ro, NHNN yêu cầu các TCTD nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của Thống đốc tại Chỉ thị số 01/CT-NHNN về tổ chức thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm của ngành ngân hàng trong năm 2021.

Đồng thời, kiểm soát chặt chẽ tốc độ tăng trưởng tín dụng theo đúng chỉ tiêu được giao thực hiện trong năm 2021, phù hợp với các giải pháp điều hành chính sách tiền tệ, tín dụng, hoạt động ngân hàng. Theo đó, các TCTD làm sao cân đối nguồn vốn, tập trung tín dụng cho các lĩnh vực sản xuất, nhất là lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ đưa ra nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, thiên tai, biến đổi khí hậu.

BĐS chiếm tỷ trọng cao trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp

Liên quan đến vấn đề đầu tư trái phiếu doanh nghiệp, theo ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng-Bộ Tài chính, mặc dù khối lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành sụt giảm mạnh trong quý 1/2021 với cùng kỳ, tuy nhiên, diễn biến thị trường đã những phản ứng tích cực với khung pháp lý mới.

Tính hết quí 1/2021 trong tổng số 22.000 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp được phát hành có khoảng 13.000 tỷ đồng phát hành ra công chúng, tăng rất mạnh khoảng 60% so với cùng kỳ năm 2020. Mặc dù đối tượng phát hành nhiều nhất vẫn là các doanh nghiệp BĐS, chiếm 40% thị trường, nhưng đã giảm 60% về lượng so với năm 2020. Điểm lưu ý, nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường chỉ còn chiếm 8% tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong 3 tháng đầu năm 2021, giảm mạnh so với mức 27% trong quý I/2020.

Với diễn biến trên, các chuyên gia cho rằng, việc khối lượng phát hành giảm không phải doanh nghiệp giảm nhu cầu huy động vốn. Doanh nghiệp chỉ đang tạm dừng để điều chỉnh cho phù hợp khung chính sách mới thay đổi.

Trước đây, các doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ và bán cho nhà đầu tư cá nhân nhiều hơn. Tuy nhiên, các quy định mới yêu cầu trái phiếu riêng lẻ chỉ được bán cho nhà đầu tư chuyên nghiệp. Điều này buộc doanh nghiệp phải cân nhắc, tính toán lại để phát hành ra công chúng, nhằm tiếp cận phạm vi nhà đầu tư lớn hơn…

Ông Nguyễn Trí Hiếu - Chuyên gia Tài chính Ngân hàng cho biết, với việc NHNN ra thông điệp như vậy, nhà đầu tư và doanh nghiệp cần cân nhắc khi dùng vốn vay để đầu tư trái phiếu doanh nghiệp. Nếu bị siết sẽ khiến kế hoạch huy động qua kênh này của doanh nghiệp khó thành công khi huy động vượt hạn mức tín dụng theo qui định của NHNN...