Thúc đẩy trung tâm tài chính quốc tế phát triển

Theo dự thảo Nghị định quy định về chính sách tài chính cho trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT) tại Việt Nam đang được hoàn thiện, Bộ Tài chính đã đề xuất nhiều chính sách thuế để hỗ trợ doanh nghiệp (DN).

Áp dụng mức thuế thu nhập doanh nghiệp 10%

Theo Nghị quyết 222/2025 của Quốc hội, Việt Nam sẽ có các TTTCQT đặt tại TP HCM và TP Đà Nẵng, trong đó thử nghiệm kiểm soát tài sản số, sandbox... Nhà nước có cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi thu hút nguồn vốn, công nghệ, phương thức quản lý hiện đại, nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển kết cấu hạ tầng vào TTTCQT.

Nhằm cụ thể hóa các mục tiêu nêu trên, Bộ Tài chính cho biết dự thảo Nghị định đưa ra chính sách tài chính áp dụng cho TTTCQT mang tính đặc thù, vượt trội, hiện đại, hiệu quả, có sức cạnh tranh cao nhằm thu hút và duy trì sự hiện diện lâu dài của các định chế tài chính, nhà đầu tư chiến lược, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước.

Về chính sách thuế, theo đề xuất của Bộ Tài chính, các dự án thuộc ngành nghề ưu tiên phát triển vào TTTCQT, được đề xuất áp dụng mức thuế suất thuế thu nhập DN 10%, trong thời gian 30 năm. Thời gian miễn thuế tối đa không quá 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp tối đa không quá 9 năm tiếp theo.

Đối với các dự án không thuộc ngành nghề ưu tiên phát triển vào TTTCQT, mức thuế suất là 15% trong 15 năm, được miễn thuế tối đa không quá 2 năm và giảm 50% số thuế phải nộp tối đa không quá 4 năm tiếp theo. Thời gian áp dụng thuế suất ưu đãi đối với thu nhập từ thực hiện dự án đầu tư mới của DN được tính từ năm đầu tiên dự án đầu tư mới của DN có doanh thu; thời gian miễn thuế, giảm thuế được tính từ năm đầu tiên có thu nhập chịu thuế từ dự án đầu tư.

Theo GS-TS Hoàng Văn Cường, đại biểu Quốc hội đoàn TP Hà Nội, Nghị quyết 222 đã cho phép thực hiện nhiều chính sách đặc thù phát triển TTTCQT ở Việt Nam. Các nhóm chính sách này tập trung vào ngoại hối, ngân hàng, ưu đãi thuế, phát triển thị trường vốn, tài chính, đất đai, lao động, việc làm. Do đó, các đề xuất về ưu đãi thuế thu nhập DN như dự thảo nêu trên là rất cần thiết.

GS-TS Hoàng Văn Cường cho biết trung tâm tài chính ở các nước trên thế giới đều có chính sách ưu đãi thuế. Do đó, mức ưu đãi thuế mà chúng ta đưa ra cần đủ sức hấp dẫn, cạnh tranh để thu hút đầu tư. Mức ưu đãi thuế thu nhập DN 10% trong 30 năm như đề xuất là một "lời mời gọi" mạnh mẽ, thể hiện sự cam kết lâu dài và quyết tâm của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương trong việc hút đầu tư tại TTTCQT.

Nhấn mạnh các cơ chế, chính sách đề xuất mang tính đột phá so với pháp luật hiện hành, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết các chính sách thuế, nhân lực, hạ tầng là vượt trội so với nhiều TTTCQT khác. Việc xây dựng và triển khai các cơ chế, chính sách ưu đãi đặc thù về thuế như tại dự thảo nhằm thu hút các tập đoàn tài chính, định chế đầu tư, công ty công nghệ tài chính. Các chính sách về thuế sẽ đi kèm với các chính sách về phí, đất đai và chính sách hỗ trợ thủ tục hành chính, nhằm tạo lập môi trường đầu tư, kinh doanh hấp dẫn tại TTTCQT.

Miễn thuế thu nhập cho chuyên gia, nhà khoa học

Theo ông Nguyễn Trung Nam, Phó Giám đốc Trung tâm Hòa giải Việt Nam (VMC) kiêm trọng tài viên tại Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC), cần xây dựng các chính sách ưu đãi vượt trội về thuế được áp dụng cho DN tại TTTCQT.

Về các ưu đãi thuế thu nhập DN, ông Nam cho biết đã cụ thể từng mức hưởng theo từng ngành nghề, thời gian được hưởng. Vì vậy, các DN có thể chọn mức ưu đãi thuế cao nhất nếu dự án đáp ứng nhiều điều kiện ưu đãi khác nhau. Các chính sách này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy sự phát triển của các sản phẩm và dịch vụ tài chính mới, như tài chính xanh và tài sản số, từ đó thu hút nguồn vốn đầu tư, định chế tài chính và công nghệ tài chính tiên tiến từ quốc tế.

Đáng chú ý, tại dự thảo nghị định về thuế thu nhập cá nhân (TNCN), Bộ Tài chính đề xuất nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học và người có trình độ chuyên môn cao làm việc tại TTTCQT (bao gồm cả người Việt Nam và người nước ngoài) được miễn thuế TNCN đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công có được từ thực hiện công việc tại TTTCQT đến hết năm 2030. Thời gian miễn thuế được tính liên tục từ tháng thu nhập phát sinh. Trường hợp phát sinh thu nhập trong tháng thì thời gian tính miễn thuế được tính đủ tháng.

Cá nhân có thu nhập từ chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp, quyền góp vốn, quyền mua cổ phần, quyền mua phần vốn góp vào thành viên được miễn thuế TNCN đối với khoản thu nhập này đến hết năm 2030. Trường hợp bán toàn bộ DN do cá nhân làm chủ sở hữu dưới hình thức chuyển nhượng vốn, có gắn với bất động sản thì kê khai và nộp thuế TNCN theo hoạt động chuyển nhượng bất động sản.

Chuyên gia kinh tế, PGS-TS Ngô Trí Long cho rằng ưu đãi thuế TNCN đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công cho các chuyên gia, nhà khoa học sẽ tăng sức hấp dẫn, lợi thế cạnh tranh trong thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao - yếu tố quan trọng cho TTTCQT. Ông Long nhìn nhận với thu nhập khá cao trong lĩnh vực tài chính, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý sẽ thuộc diện nộp thuế TNCN với bậc thuế cao. Vì vậy, chính sách miễn thuế sẽ là yếu tố quan trọng, tạo ra sự ổn định và tin cậy để các chuyên gia quyết định lựa chọn làm việc tại TTTCQT.