Trung Quốc xây dựng siêu mạng lưới hàng không vận tải toàn cầu

Trong 8 tháng đầu năm 2025, Trung Quốc đã mở thêm 152 tuyến hàng hóa quốc tế, nâng tổng số chuyến bay hàng tuần lên hơn 300 chuyến khứ hồi, tăng 1,5 lần so với cùng kỳ năm trước. Động lực chính là sự bùng nổ của thương mại điện tử xuyên biên giới và ngành sản xuất công nghệ cao.

Mạng lưới bay mới không chỉ mở rộng tại khu vực Đông Á, Đông Nam Á, mà còn vươn tới Trung Đông, châu Phi, châu Đại Dương và Nam Mỹ. Đây là phần trong chiến lược trở thành trung tâm logistics toàn cầu của Trung Quốc, với hơn 60 quốc gia được kết nối tính đến cuối tháng 8/2025.

Mở rộng mạng lưới toàn cầu

Phần lớn các tuyến bay mới tập trung vào Đông Á, Đông Nam Á và Trung Đông, phục vụ nhu cầu tăng cao trong vận chuyển hàng hóa giữa Trung Quốc và các đối tác thương mại truyền thống. Đáng chú ý, 14 tuyến bay đến Bắc Mỹ được khai thác thêm, đánh dấu sự phục hồi thị trường Mỹ và Canada hậu đại dịch.

Tại châu Phi, Trung Quốc mở hai tuyến bay mới hướng tới Tây Phi, kết nối các thị trường mới như Nigeria, Ghana, thúc đẩy xuất khẩu máy móc, điện tử và nhập khẩu nguyên liệu, nông sản từ lục địa này. Bên cạnh đó, hai tuyến bay đến Nam Mỹ và hai tuyến đến châu Đại Dương cũng được đưa vào khai thác, góp phần đa dạng hóa mạng lưới.

Các tuyến bay tiêu biểu

Tuyến Vu Hồ (tỉnh An Huy) – Moscow là đường bay quốc tế đầu tiên kết nối trực tiếp châu Âu với Vu Hồ, được khai trương đầu tháng 9/2025. Một máy bay của Siberia Airlines bay tuần 2 chuyến qua Novosibirsk, chuyên chở hàng điện tử và máy móc phục vụ thị trường Nga. Việc này giúp Vu Hồ trở thành điểm kết nối quan trọng với Nga và Đông Âu, thúc đẩy vị thế logistics khu vực Hoa Đông.

Tuyến Trịnh Châu – Budapest do Hungary Airlines khai trương ngày 5/9/2025 với tần suất 5 chuyến/tuần, sử dụng máy bay A330-200F, chủ yếu vận chuyển hàng điện tử, linh kiện máy móc và phụ tùng ô tô. Trước đó, tuyến này đã khai thác từ năm 2023 với 4 chuyến/tuần bằng Boeing 747. Tuyến bay giúp Trịnh Châu khẳng định vai trò đầu mối hàng không quốc tế quan trọng tại Trung Âu.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, Trung Quốc cũng mở rộng mạng lưới đến Tây Phi với hai tuyến mới chuyên vận chuyển hàng điện tử và linh kiện sang các nước như Nigeria, Ghana, đồng thời nhập khẩu nông sản, khoáng sản.

Đông Nam Á và Việt Nam – điểm sáng chiến lược

Đông Nam Á, đặc biệt Việt Nam, đang trở thành trọng tâm chiến lược phát triển mạng lưới hàng không vận tải của Trung Quốc. Với lợi thế địa lý và tăng trưởng thương mại song phương, khu vực này là vùng đệm logistics giúp hàng hóa Trung Quốc tiếp cận nhanh các thị trường mới nổi.

Theo số liệu, gần 90% các tuyến hàng hóa quốc tế mới trong 4 tháng đầu năm 2025 kết nối tới Đông Á và Đông Nam Á. Nhu cầu giao nhận hàng hóa giữa Trung Quốc và Đông Nam Á bùng nổ nhờ thương mại điện tử và chuỗi cung ứng sản xuất đan xen.

Đầu năm 2025, Công ty vận tải hàng không Thiên Tân khai trương tuyến Thâm Quyến – TP. Hồ Chí Minh với tần suất 4 chuyến/tuần, rút ngắn thời gian vận chuyển hàng điện tử và linh kiện xuống dưới 1 ngày. JD Logistics cũng mở tuyến Vu Hồ – Hà Nội với 2-3 chuyến/tuần, chuyên vận chuyển quần áo, linh kiện máy móc, nông sản và khoáng sản giữa hai nước.

Hiện Vietnam Airlines và Vietjet đang khai thác khoảng 40 chuyến bay hàng tuần giữa Trung Quốc và Việt Nam, giúp rút ngắn thời gian giao hàng, giảm chi phí lưu kho. Việt Nam trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng điện tử và dệt may. Chuyên gia dự báo các tuyến bay cargo Trung Quốc – Việt Nam sẽ tăng mạnh trong vài năm tới, với các tuyến mới như Quảng Châu – Hà Nội, Thượng Hải – Đà Nẵng.

Xây dựng "siêu mạng lưới" hàng không vận tải toàn cầu

Theo ông Tống Trí Dũng, Cục trưởng Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc (CAAC): "Logistics hàng không là trụ cột quan trọng của hệ thống công nghiệp hiện đại, giúp đảm bảo lưu thông thông suốt trong thị trường nội địa và quốc tế".

CAAC cho biết sẽ tối ưu hóa nguồn lực, mở rộng mạng lưới bay quốc tế, đặc biệt hướng tới các thị trường mới nổi như Đông Nam Á, Nam Á, châu Phi và Nam Mỹ. Mục tiêu đến cuối năm 2025 là sở hữu đội bay chở hàng khoảng 300 chiếc, tăng gần gấp rưỡi so với năm 2020.

Trung Quốc đặt kế hoạch phát triển 20 thành phố "đầu mối logistics hàng không", đóng góp trên 80% lưu lượng hàng hóa toàn quốc. Các sân bay Trịnh Châu, Thượng Hải, Quảng Châu liên tục nằm trong top các trung tâm hàng hóa bận rộn nhất thế giới.

Chuyên gia đánh giá, trong bối cảnh Trung Quốc phục hồi kinh tế, nhu cầu vận tải hàng hóa sẽ duy trì tăng trưởng ổn định, giúp nâng cao sức cạnh tranh thương mại và củng cố vị thế "công xưởng của thế giới". Các chính sách hỗ trợ như giảm phí hạ cất cánh và thủ tục thông quan nhanh chóng tạo hiệu ứng tập trung chuỗi cung ứng quanh các sân bay lớn.