Từ cảnh báo của UBCKNN và vụ đình chỉ kiểm toán viên, nhìn lại dòng tiền nghìn tỷ tại Hạ tầng Nước Sài Gòn (SII): Bán tài sản tốt, 'bơm' vốn cho vay không tài sản đảm bảo

UBCKNN kết luận hồ sơ kiểm toán BCTC 2024 của SII không đạt yêu cầu, đình chỉ các kiểm toán viên đã ký

Trong khi đó, chất lượng kiểm toán của báo cáo tài chính năm 2024, vốn ghi nhận các giao dịch trọng yếu trên, đã bị cơ quan quản lý đặt dấu hỏi. Cụ thể, trong công văn số 6067/UBCK-GSĐC ngày 07/10/2025, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã có thông báo chính thức về chất lượng báo cáo tài chính năm 2024 của SII.

Theo kết quả kiểm tra tại đơn vị kiểm toán là Công ty TNHH Grant Thornton (Việt Nam), UBCKNN kết luận hồ sơ kiểm toán BCTC năm 2024 của SII không đạt yêu cầu. Lý do được đưa ra là "kiểm toán viên chưa thực hiện đầy đủ các thủ tục kiểm toán và chưa thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp để đưa ra ý kiến kiểm toán theo yêu cầu của chuẩn mực kiểm toán".

Thông báo này là một diễn biến đáng chú ý, đặc biệt khi báo cáo kiểm toán trước đó do Grant Thornton phát hành đã đưa ra ý kiến "chấp nhận toàn phần". Hệ quả trực tiếp là UBCKNN cho biết sẽ đình chỉ các kiểm toán viên đã ký trên báo cáo, gồm ông Nguyễn Địch Dũng và ông Lê Thế Việt, Phó Tổng giám đốc Grant Thornton Việt Nam.

Sự xuất hiện của DNP Water và khoản lợi nhuận đột biến cho SII

Vào cuối năm 2023, DNP Water hoàn tất việc nâng tỷ lệ sở hữu tại SII từ 19% lên 50,6%, chính thức nắm quyền chi phối. Ngay sau đó, một định hướng chiến lược mới đã được thực thi, bắt đầu bằng việc thoái vốn khỏi các tài sản quan trọng.

Trong năm 2024, SII đã thực hiện bán 40,85% cổ phần tại CTCP Đầu tư Nước Tân Hiệp, một tài sản được đánh giá có hiệu suất cao với tỷ suất lợi nhuận ròng 45% và chiếm hơn 70% tổng công suất sản xuất nước của toàn hệ thống.

Hoạt động này đã giúp kết quả kinh doanh năm 2024 của SII ghi nhận sự thay đổi lớn. Lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty mẹ đạt 544,6 tỷ đồng, đảo ngược hoàn toàn so với khoản lỗ hơn 42,3 tỷ của năm 2023. Nguồn gốc chính của khoản lợi nhuận này đến từ doanh thu tài chính 660,7 tỷ đồng, trong đó 556,6 tỷ đồng là lãi từ thoái vốn.

Sau thương vụ Nước Tân Hiệp, hoạt động thoái vốn tiếp tục diễn ra. Báo cáo tài chính Quý 2/2025 ghi nhận công ty đã hoàn tất bán khoản đầu tư tại CTCP B.O.O Nước Thủ Đức trong quý đầu tiên của năm, thu về dòng tiền 143,1 tỷ đồng .

Về kết quả kinh doanh thực tế, khi không còn các khoản lợi nhuận từ thoái vốn, SII đã quay lại ghi nhận lỗ. Lũy kế 6 tháng đầu năm 2025, công ty lỗ ròng gần 22 tỷ đồng , một kết quả nằm trong kế hoạch lỗ 67 tỷ đồng mà ban lãnh đạo đã vạch ra cho cả năm.

Dòng tiền từ thoái vốn và sự gia tăng của hoạt động cho vay

Dòng tiền thu về từ các thương vụ thoái vốn đã không được giữ lại dưới dạng tiền mặt hay tái đầu tư vào sản xuất, mà được chuyển hướng sang hoạt động cho vay.

Sự dịch chuyển này được thể hiện rõ qua sự gia tăng của khoản mục "Phải thu về cho vay ngắn hạn" trên bảng cân đối kế toán, từ 620,6 tỷ đồng vào đầu năm 2025 lên 993,1 tỷ đồng tại ngày 30/06/2025. Con số này chiếm hơn 1/3 tổng tài sản của công ty.

Danh mục cho vay tại cuối Quý 2/2025 bao gồm nhiều khoản mục giá trị lớn, như khoản cho vay 345 tỷ đồng đối với CTCP Đầu tư và Phát triển Ana, 160 tỷ đồng đối với Công ty TNHH TMDV SX Bình An An, và 150 tỷ đồng đối với CTCP Kinh Doanh Bảo Phúc.

Đáng chú ý, các thuyết minh báo cáo tài chính cho thấy nhiều khoản vay lớn không được ghi nhận có tài sản đảm bảo. Một số khoản vay như của Ana và Bình An An được thế chấp bằng cổ phần tại TNHH Đầu tư và Xây dựng TNG. Công ty này được biết đến là công ty mẹ của Tổng Công ty Thăng Long - CTCP (Mã chứng khoán: TTL).

Theo thông tin công khai, ông Vũ Anh Tuấn, người có 17% vốn góp tại TNG được dùng làm tài sản đảm bảo cho khoản vay của Ana, đồng thời là Chủ tịch của cả TNG và TTL. Tương tự, bà Hoàng Thị Hồng Nhung, người có 12,5% cổ phần tại TNG, được dùng làm tài sản đảm bảo cho khoản vay của Bình An An, là Phó Tổng Giám đốc tại TTL.

Trong khi đó, bản thân SII cũng đang đi vay với tổng dư nợ tại ngày 30/06/2025 là 725,9 tỷ đồng, bao gồm khoản vay ngắn hạn 233 tỷ đồng từ chính công ty mẹ DNP Water với lãi suất 10,5%/năm.

Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên 2025, trước câu hỏi về rủi ro từ các khoản cho vay lớn, Chủ tịch HĐQT SII, ông Hoàng Minh Hùng cho biết các giao dịch đều thực hiện đúng quy trình và đã được kiểm toán chấp thuận. Về các khoản vay chưa có tài sản bảo đảm, ông cho biết công ty sẽ cập nhật bổ sung.

Ông cũng nêu quan điểm rằng " kinh doanh không thể không có rủi ro" và đề nghị "chờ kết quả tài chính để đánh giá hiệu quả".