Từ lái xe tải thành Chủ tịch Ngân hàng Trung ương New Zealand

Khi cha mất, cậu bé Adrian Orr mới 13 tuổi. Người cha để lại cho gia đình một căn motel (nhà nghỉ quy mô nhỏ có chỗ đỗ xe) do chính tay ông xây dựng ở Taupo, New Zealand. Cùng với mẹ và hai anh trai, Orr đã điều hành nhà nghỉ này trong suốt thời gian học trung học.

Kỹ năng kinh doanh và kĩ năng sống tích lũy khi còn trẻ sẽ trở nên rất hữu dụng khi Orr trở thành nhà lãnh đạo của RBNZ vào ngày 27/3.

Ông sẽ phải lèo lái RBNZ qua một cuộc cải tổ lớn nhất kể từ khi ngân hàng tiên phong trong việc đặt ra mục tiêu lạm phát 3 thập kỉ trước, và trẻ hóa một tổ chức đang trở nên ngày càng thận trọng hơn sau một loạt tai tiếng truyền thông tệ hại.

Christian Hawkesby, trưởng bộ phận thu nhập cố định tại Harbor Asset Management ở Wellington và từng làm việc với Orr tại RBNZ, cho biết: "Ngân hàng này đã cảm nhận khó khăn trong những năm gần đây. Tôi chắc chắn Adrian sẽ có thể nâng cao tinh thần của tổ chức. Đó là khả năng tương tác với mọi người và đưa họ nhìn về một hướng - điều vốn có ở ông ấy".

Adrian Orr

Nhiệm vụ kép

Gần 30 năm sau khi Đạo luật Ngân hàng Dự trữ, ban hành vào năm 1989, giao cho Ngân hàng Trung ương nhiệm vụ kiểm soát lạm phát, chính phủ New Zealand nói rằng họ muốn "hiện đại hóa" những quy định. Họ lên kế hoạch trao cho RBNZ một “nhiệm vụ kép” giống như Cục dự trữ Liên bang Mỹ là toàn dụng nhân công và bình ổn giá cả. Họ cũng muốn thêm các thành viên bên ngoài vào Ủy ban hoạch định chính sách của cơ quan này.

Động thái trên đến sau khi RBNZ bị chỉ trích là nâng lãi suất quá sớm vào năm 2014 và không truyền đạt tốt các thông điệp chính sách dưới thời cựu Thống đốc Graeme Wheeler.

Ông Wheeler cũng hạn chế xuất hiện và phát biểu trước công chúng sau các quyết định lãi suất của mình, một điều mà Chủ tịch Fed hay làm để truyền đạt thông điệp chính sách tới thị trường để các thành viên có định hướng rõ hơn.

Lãi suất thấp kỉ lục

Với lạm phát vẫn ở mức thấp và tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm chạp, RBZN được kì vọng giữ lãi suất chuẩn ở mức thấp mức kỷ lục là 1,75% cho đến năm 2019 - sau quyết định lãi suất cuối cùng của Quyền thống đốc Grant Spencer vào ngày 22/3.

Tuy nhiên, giới phân tích vẫn chưa mường tượng về cách Orr thực hiện chính sách theo một nhiệm vụ kép như thế nào. Trong khi những thay đổi về luật lệ sẽ chưa thể được thực hiện cho đến hết năm nay, Orr và Bộ trưởng Tài chính Grant Robertson sẽ phải ký một bản thỏa thuận về các mục tiêu chính sách trước khi ông nhận nhiệm sở.

Don Brash, Cựu thống đốc của RBNZ - người bổ nhiệm Orr làm chuyên gia kinh tế tại ngân hàng năm 1997, nói rằng: “Một nhiệm vụ kép có thể gây ra những vấn đề về truyền thông. Tôi nghĩ rằng không có ai tốt hơn Adrian cho vị trí này. Ông ấy am hiểu chính trị, kinh tế và cũng là một người giao tiếp tốt".

Orr từng lớn lên ở khu vực tỉnh lẻ của New Zealand và không ngại ngùng với xuất thân “hàn vi” của mình khi trở thành Thống đốc Ngân hàng Trung ương nước này.

Người lái xe tải

Orr từng là một tài xế lái xe tải, người lắp đặt ống nước, cống thoát nước trước khi tốt nghiệp Đại học Waikato và sau đó là Đại học Leicester ở Anh. Ông đã tiết lộ điều này với tạp chí E-Tangata trong một cuộc phỏng vấn vào năm 2016.

Orr làm việc ở London và sau đó là ở Paris, nơi ông đảm nhận vị trí chuyên gia kinh tế tại OECD, và giữ nhiều vai trò ở New Zealand trước khi gia nhập RBNZ với tư cách là người phụ trách về kinh tế của ngân hàng này. Ông đã làm việc ở đó khi Ngân hàng Trung ương thay thế Chỉ số Điều kiện Tiền tệ bằng lãi suất tiền mặt chính thức (official cash rate) vào năm 1999.

Giám đốc quản lý tài sản

Sau khi một thời gian làm kinh tế gia trưởng của Ngân hàng Westpac, Orr tái gia nhập RBNZ năm 2003 và đảm nhiệm vị trí Phó thống đốc phụ trách ổn định tài chính, thực hiện việc giám sát thị trường tài chính và hệ thống ngân hàng.

Sự ra đi của ông năm 2007 để đảm nhận vai trò Giám đốc điều hành của Quỹ hưu trí New Zealand đã làm bất ngờ cho những người quản lý - những người đã chấm ông cho vị trí Thống đốc kế tiếp, nhưng điều này giúp ông phát triển kỹ năng quản lý và xây dựng danh tiếng toàn cầu của mình.

Dưới sự quản lý của ông, quỹ tài sản quốc gia, được thành lập năm 2001 để giúp trả lương hưu trong tương lai, đã tăng lên 39 tỷ đô la New Zealand (28 tỷ USD).

Kỷ nguyên mới

Chính phủ hy vọng rằng ông Orr sẽ đạt được thành công tương tự tại RBNZ khi cơ quan này chuyển sang một kỷ nguyên mới của việc ra quyết định dựa trên ủy ban và có lẽ là một chính sách tiền tệ định hướng tăng trưởng hơn.

Trong một bài phát biểu vào tháng 11, Orr cho biết những bài học ông thu được trong thập niên vừa qua bao gồm việc hướng ngoại, tham gia vào thế giới và sẵn sàng kết nối, học hỏi và chia sẻ.

Ông nói: "Một điều quan trọng khác tôi học là giá trị của sự minh bạch, cởi mở, trách nhiệm. Các tiêu chuẩn này đang trở nên phổ biến trên toàn cầu, điểm chuyển hướng thiết yếu cho tất cả các doanh nghiệp".