VPBS: P/E trượt của 17 ngân hàng giảm về còn 12,1 lần

Theo báo cáo ngành ngân hàng 6 tháng đầu năm vừa được VPBS công bố mới đây, P/E và P/B trung vị ngành trượt (dựa trên số liệu của 4 quý gần nhất) của nhóm 17 cổ phiếu ngân hàng đã giảm đáng kể từ mức đỉnh thiết lập hồi tháng 4/2018.

Dẫn dắt thị trường, cổ phiếu ngân hàng trồi sụt hai quý đầu năm

Cổ phiếu dòng ngân hàng biến động mạnh trong 6 tháng đầu năm với mức tăng ấn tượng 35,9% trong quý I/2018 và giảm 33,7% trong quý II/2018. Dòng ngân hàng chỉ còn tăng khiêm tốn 0,74% so với đầu năm, nhưng vẫn cao so với mức giảm 3,51% của VNIndex. Nhóm cổ phiếu ngành ngân hàng chuyển động cùng nhịp chỉ số chính, phản ánh vai trò dẫn dắt thị trường của ngành này.

Theo VPBS, các yếu tố vĩ mô 6 tháng đầu năm tác động cả hai mặt đến ngành ngân hàng nói riêng và thị trường nói chung. Trong đó, có khá nhiều yếu tố ảnh hưởng tiêu cực như chính sách thắt chặt tín dụng BĐS, mục tiêu tăng trưởng tín dụng thấp hơn, tỷ giá có dấu hiệu tăng nhanh từ cuối quý II cùng những nhân tố bên ngoài như chính sách tiền tệ thắt chặt từ Mỹ và châu Âu, nguy cơ ảnh hưởng từ chiến tranh thương mại Mỹ - Trung.

Tuy nhiên, thị trường vẫn ghi nhận các yếu tố vĩ mô tích cực như mức cao kỷ lục 8 năm của tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm, tăng trưởng CPI vẵn nằm trong mức kế hoạch và vốn FDI đăng ký/cấp mới và giải ngân nửa đầu năm đều tăng.

Dòng ngân hàng trồi sụt hai quý đầu năm

Lợi nhuận tăng đẩy P/E và P/B trượt giảm mạnh

Trái với diễn biến giá cổ phiếu, lợi nhuận cả hai quý của ngành ngân hàng đều tăng trưởng. Mức tăng trưởng cao nhất trong 6 tháng đầu năm là lợi nhuận của VIB (200%) trong khi LienVietPostBank là ngân hàng trên sàn duy nhất tăng trưởng lợi nhuận âm (giảm 22,7%). Nguyên nhân chủ yếu ảnh hưởng lợi nhuận của LietVietPostBank là giảm thu nhập lãi thuần và trích lập dự phòng cho cổ phiếu STB (khoảng 100 tỷ đồng trong quý I/2018), trong khi cùng kỳ hoàn nhập dự phòng cho cổ phiếu STB hơn 245 tỷ đồng.

Theo VPBS, tăng trưởng lợi nhuận ngành hiện đến từ 3 động lực chính: tỷ lệ thu nhập lãi thuần (NIM) cải thiện từ mức 3,05% cùng kỳ lên 3,16%, thu nhập ngoài lãi tăng mạnh 45,3% so với cùng kỳ, và kiểm soát tốt hơn các chi phí – chi phí hoạt động và chi phí dự phòng rủi ro tín dụng tăng 14,7% và 17,4% so với cùng kỳ.

Nhờ tăng chất lượng tài sản sinh lời (tỷ lệ nợ xấu và trái phiếu VAMC giảm dần), hệ số NIM tại các ngân hàng cải thiện dù lãi suất có xu hướng giảm nhẹ cả hai chiều. Tuy nhiên, dự báo 2 quý tới, VPBS cũng cảnh báo khả năng mặt bằng lãi suất huy động tăng lên dưới áp lực của thanh khoản hệ thống, tỷ giá và lạm phát.

Tăng trưởng của các khoản thu nhập ngoài lãi ở 17 ngân hàng cao gấp đôi mức tăng trưởng thu nhập lãi thuần. Trong đó, thu nhập dịch vụ tăng 29,6% so với cùng kỳ và chiếm 8,6% tổng thu nhập hoạt động, nhỉnh hơn mức cùng kỳ (8,4%). Nguyên nhân là nhờ các ngân hàng tăng thu phí, bán chéo sản phẩm và hoạt động bancasurrance

Trong khi đó, thu nhập từ chứng khoán đầu tư được sự hỗ trợ đồng thuận từ thị trường trái phiếu. Thu nhập từ kinh doanh và đầu tư chứng khoán của các ngân hàng niêm yết tăng 31,3% so với cùng kỳ, chiếm 3,13% tổng thu nhập hoạt động. Thu nhập từ hoạt động kinh doanh khác – chủ yếu là từ thu hồi nợ ngoại bảng – tăng mạnh 79,9% so với cùng kỳ, chiếm 7,43% tổng thu nhập hoạt động, trong khi cùng kỳ chỉ chiếm 5,23%.

VPBS nhận định thu nhập dịch vụ và thu hồi nợ ngoại bảng còn dư địa để tiếp tục tăng trưởng trong các quý tới, trong khi thu nhập từ kinh doanh và đầu tư chứng khoán có thể sẽ bị ảnh hưởng mạnh, do xu hướng tăng mạnh trở lại của lợi suất trái phiếu và dưới tác động từ các chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương trên thế giới, mà điển hình là kế hoạch tăng lãi suất của Fed.

Tăng trường bình quân của nhóm 17 ngân hàng

Giá cổ phiếu ngân hàng giảm trong khi thu nhập bình quân mỗi cổ phiếu (EPS) được cải thiện đáng kể nhờ kết quả kinh doanh tăng trưởng tốt đã đẩy P/E trượt giảm đáng kể. Theo tính toán của VPBS, P/E trung vị ngành trượt hiện giảm còn 12,1 lần, giảm gần một nửa so với mức đỉnh thiết lập hồi tháng 4. Vietcombank là một trong các ngân hàng có P/E cao nhất (19,5%).

Còn nếu sử dụng phương pháp bình quân gia quyền với trọng số là Vốn hóa thị trường, theo tính toán của NDH, P/E và P/B bình quân đạt 13,8 lần và 2,32 lần.

P/E và P/B trượt - Nguồn: VPBS

Tính đến cuối tháng 6, tăng trưởng cho vay khách hàng của 17 ngân hàng niêm yết đạt 9,2% so với đầu năm – thấp hơn mức tăng cùng kỳ là 10,8%. Ở chiều ngược lại, huy động tiền gửi tăng 10,2% so với đầu năm – cao hơn mức tăng 7,9% cùng kỳ. Tổng tài sản chỉ tăng 3,5% trong 6 tháng – khá thấp so với mức tăng 8,0% cùng kỳ.

Theo Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, tăng trưởng tín dụng toàn ngành ngân hàng đến cuối tháng 6 đạt 6,5% so với đầu năm, thấp hơn cùng kỳ (9,0%) nhưng được nhận định là phù hợp với mục tiêu tăng trưởng tín dụng mà NHNN đặt ra cho năm 2018 là dưới 17%.

Cùng với việc tín dụng tăng chậm lại, nợ xấu các ngân hàng cũng được kiểm soát tốt hơn. Nợ xấu của 17 ngân hàng niêm yết tăng 9,2%, thấp hơn đáng kể cùng kỳ là (14,3%) và tương đương mức tăng trưởng cho vay khách hàng nửa đầu năm nay. Tỷ lệ nợ xấu trung bình toàn ngành vẫn duy trì ở mức 1,67% như cuối năm 2017 với đa số ngân hàng có tỷ lệ xấu thay đổi nhẹ trong biên độ +/- 0,2 điểm %.

Số tiền trích lập dự phòng rủi ro trên nợ xấu hiện là 82%, tăng 8 điểm phần trăm so với đầu năm. Trong đó, 6/17 ngân hàng có hệ số bao nợ xấu trên 100%, gồm Vietcombank, ACB, VietinBank, MBBank, LietVietPostBank và BacABank.

Trong năm 2017 và nửa đầu năm 2018, với kết quả kinh doanh khả quan, nhiều ngân hàng đã đẩy mạnh trích lập dự phòng cho trái phiếu VAMC và xóa khoản mục này khỏi báo cáo tài chính. Trong số 17 ngân hàng niêm yết, có 5 ngân hàng đã hoàn tất xử lý trái phiếu VAMC, bao gồm Vietcombank, MBBank, ACB, Techcombank và VietinBank.

Nếu các NHTM tiếp tục duy trì tốc độ trích lập dự phòng cho trái phiếu VAMC trong thời gian tới, VPBS dự báo trong năm 2018 sẽ chưa có thêm ngân hàng niêm yết nào hoàn thành xử lý trái phiếu VAMC. Trong năm 2019, VPBS dự đoán ngân hàng Bắc Á sẽ là NH tiếp theo hoàn thành trích lập và xử lý trái phiếu VAMC.