Vụ án sân bay Nha Trang: Tạm giữ hơn 1.400 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Viện Kiểm sát Quân sự Trung ương vừa ban hành cáo trạng, truy tố 9 bị can trong vụ án Sân bay Nha Trang (tỉnh Khánh Hoà cũ).

Trong vụ án, Nguyễn Văn Hậu , Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Phúc Sơn , bị truy tố tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".

Nguyên nhân sai phạm dự án đất sân bay

Theo cáo trạng, khu đất quốc phòng tại Sân bay Nha Trang chưa được Thủ tướng sắp xếp cơ sở nhà đất, chưa có quyết định thu hồi đất, quyết định giao đất; dự án Khu trung tâm đô thị Thương mại - Dịch vụ - Tài chính - Du lịch Nha Trang chưa được phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, chưa được UBND tỉnh Khánh Hòa công nhận và giao cho Công ty Phúc Sơn là chủ đầu tư dự án, chưa bàn giao đất trên thực địa và cấp phép xây dựng hạ tầng kỹ thuật tại khu đô thị; Công ty Phúc Sơn chưa được phép huy động vốn, các sản phẩm tại dự án chưa được phép chuyển nhượng đất nền cho người dân tự xây dựng.

Dù biết rõ các thủ tục pháp lý này chưa hoàn tất, nhưng Nguyễn Văn Hậu vẫn chỉ đạo nhân viên tổ chức truyền thông, giới thiệu với các khách hàng là dự án đã đủ thủ tục pháp lý, đồng thời triển khai hoạt động phân phối và bán hàng.

Tính đến thời điểm Cơ quan điều tra Bộ Quốc phòng khởi tố vụ án, ông chủ Tập đoàn Phúc Sơn đã ký 983 hợp đồng tiến trình chuyển nhượng quyền sử dụng đất với 683 cá nhân, chiếm đoạt số tiền hơn 7.000 tỷ đồng.

Trong đó gần 6.000 tỷ được ghi vào sổ sách của Công ty Phúc Sơn , còn hơn 1.000 tỷ ông Hậu chỉ đạo nhân viên để ngoài sổ sách.

Quá trình điều tra, Cơ quan điều tra hình sự Bộ Quốc phòng kê biên, thu giữ nhiều tài sản của các bị can, cá nhân và các công ty liên quan.

Trong đó, Viện Kiểm sát Quân sự Trung ương ra quyết định tạm giữ hơn 1.400 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên các tổ chức, cá nhân.

Nêu nguyên nhân, động cơ phạm tội, cáo trạng chỉ ra các quy định của pháp luật về quản lý đất đai, quản lý tài sản công nhiều nhưng chưa đồng bộ, còn nhiều chồng chéo, bất cập, vướng mắc gây khó khăn trong việc xác định thẩm quyền, trình tự thủ tục trong việc giao đất, thu hồi đất và chuyển giao cho địa phương.

Các bị can là người có chức vụ, quyền hạn liên quan chặt chẽ đến việc quản lý đất đai, quản lý tài sản công nhưng không nghiên cứu, nắm chắc các quy định của pháp luật dẫn đến vi phạm, gây lãng phí nguồn tài nguyên và cơ hội phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Khánh Hòa.

Công tác quản lý thị trường kinh doanh bất động sản của các cơ quan quản lý Nhà nước tại tỉnh Khánh Hòa còn buông lỏng để doanh nghiệp đưa bất động sản vào kinh doanh khi chưa đủ điều kiện, chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép.

Tình trạng giao dịch chuyển nhượng đất đai không được kiểm soát, không được đăng ký. Chưa có quy định, chế tài cụ thể để quản lý hoạt động môi giới bất động sản, đặc biệt là tình trạng các cá nhân hành nghề môi giới tự do còn hoạt động tràn lan, thiếu kiểm soát.

Nhận thức pháp luật của người mua bán, góp vốn, chuyển nhượng về đất đai, thiếu hiểu biết nên bị lợi dụng.

Quá trình làm việc với cơ quan điều tra, các khách hàng, bị can Nguyễn Văn Hậu và Công ty Phúc Sơn có nguyện vọng được tự thỏa thuận và mong muốn dự án được tiếp tục thực hiện để đảm bảo quyền lợi cho khách hàng.

Do vậy, để đảm bảo lợi ích của Nhà nước, lợi ích hợp pháp của người dân đã tham gia đầu tư vào dự án và quyền lợi của chủ đầu tư, Cơ quan Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng kiến nghị UBND tỉnh Khánh Hòa phối hợp với các cơ quan có liên quan rà soát, tháo gỡ các vướng mắc về thủ tục pháp lý để dự án được tiếp tục triển khai.

Kiến nghị tiếp tục triển khai dự án

Trong đơn kiến nghị gửi các cấp liên quan, hơn 500 nhà đầu tư bày tỏ mong muốn được rà soát, tháo gỡ vướng mắc về thủ tục pháp lý để dự án tiếp tục triển khai, đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước và quyền, lợi ích hợp pháp người dân, nhà đầu tư đã ký Hợp đồng tiến trình thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất hạ tầng thuộc dự án Sân bay Nha Trang với Công ty Phúc Sơn .

Theo đó, số tiền nhà đầu tư nộp vào Công ty Phúc Sơn có hồ sơ, chứng từ và hạch toán sổ sách. Số tiền thu được của khách hàng được sử dụng để đầu tư hạ tầng của dự án; thực hiện 3 dự án BT; nộp thuế; tiền sử dụng đất và các chi thường xuyên khác.

"Tổng số tiền đã huy động từ các nhà đầu tư ước tính lên đến 7.000 tỷ đồng. Nhiều người dân đã phải vay vốn ngân hàng, bán tài sản tích lũy cả đời, do đó, việc dừng dự án sẽ đẩy họ vào trạng thái thua lỗ, mất khả năng thanh toán và phát sinh nợ xấu trong hệ thống tài chính", nhà đầu tư nêu kiến nghị.

Nêu quan điểm về việc này, luật sư Nguyễn Xuân Anh (Công ty Luật ABA Việt Nam, đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, hợp đồng tiến trình thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã đầu tư hạ tầng giữa chủ đầu tư (Công ty Phúc Sơn ) và khách hàng (nhà đầu tư) là hợp đồng hợp tác đầu tư (tiến trình góp vốn để chuyển nhượng quyền sử dụng đất sau khi đủ điều kiện), không phải hợp đồng mua bán đất ngay lập tức.

Đồng thời, các bên tham gia hợp đồng hoàn toàn tự nguyện, hiểu rõ điều kiện bàn giao sau cùng. Các quy định của pháp luật và Luật Đất đai 2013 không cấm các bên thỏa thuận, huy động vốn, hợp tác. Hợp đồng là văn bản chứng minh cho dạng hợp tác đầu tư chờ đủ điều kiện nhận chuyển nhượng, không vi phạm quy định cấm chuyển nhượng quyền sử dụng đất khi chưa đủ điều kiện.

Hiện nay dự án bị chậm do nhiều nguyên nhân, trong đó có việc các cơ quan tố tụng đang điều tra các dấu hiệu vi phạm về quản lý đất đai tại tỉnh Khánh Hòa.

“Các vi phạm pháp luật cần được xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật. Tuy nhiên, trong dự án này, các cơ quan quản lý cần xem xét quyền lợi của các nhà đầu tư một cách thấu đáo, thận trọng trên cơ sở của pháp luật dân sự. Họ không phải là người gây ra lỗi, việc ký kết hợp đồng là đúng trình tự, quy định pháp luật, thực hiện giao dịch trên cơ sở các quyết định của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

Nguyện vọng của các nhà đầu tư là dự án tiếp tục được triển khai và nhận đất theo cam kết trong hợp đồng. Mong muốn này hoàn toàn có cơ sở pháp lý, đồng thời tạo thuận lợi cho môi trường đầu tư sau này”, luật sư Nguyễn Xuân Anh nhận định.