000001: Mã số căn cước đặc biệt của doanh nhân Anh dành trọn sự nghiệp 36 năm cho Việt Nam, nghỉ hưu vẫn làm việc 5 ngày/tuần

Từ một chuyến công tác đến quyết định gắn bó trọn đời

36 năm trước, Kenneth Atkinson bay từ Hong Kong đến Hà Nội để nghiên cứu tiền khả thi cho dự án khách sạn SAS Royal. Hôm nay, ở tuổi 77, ông trình bày căn cước công dân có 6 số cuối 000001 và tự giới thiệu: “Tôi là người Việt. Tên tôi là Phạm Kiên Sơn”.

Sinh ra tại Manchester, tốt nghiệp Đại học Sheffield và khởi nghiệp trong lĩnh vực tài chính quốc tế, Ken từng điều hành một công ty tư vấn đầu tư tại Hong Kong. Nhưng chuyến đi cuối năm 1989 đã khiến ông thay đổi toàn bộ kế hoạch cuộc đời.

“Chỉ sau một ngày đặt chân đến Hà Nội, tôi đã bị Việt Nam hớp hồn,” ông kể. Hà Nội thời đó mê hoặc ông bằng vẻ cổ kính, các dãy phố nhỏ, kiến trúc Pháp đan xen dòng xe máy tấp nập, cùng văn hóa… ngủ trưa nhưng làm việc cực chăm chỉ. “Năng lượng nơi đây khiến tôi nhớ đến Hong Kong thời sơ khai và New York cuối thập niên 1970,” ông nói.

Chỉ sau một tuần, ông quyết định: Việt Nam sẽ là nhà. Một năm sau, ông chuyển công ty đến TP HCM, mở văn phòng Hà Nội và bắt đầu xây dựng mạng lưới theo cách ông tin là “thuần Việt nhất”: kết bạn trước, kinh doanh sau. Người bạn Việt đầu tiên thậm chí cho ông mượn văn phòng làm việc khi chưa có giấy phép. “Sự hào phóng và lòng tin của người Việt là điều khiến tôi muốn ở lại mãi,” ông nói.

Đến giữa thập niên 90, công ty gặp khó khăn. Nhân viên đồng ý giảm lương, thậm chí không nhận đủ thưởng Tết để cùng vượt qua. “Điều đó tôi chưa từng thấy ở nơi nào khác,” ông nhớ lại.

Năm 1996, sau khi phẫu thuật điều trị ung thư tại Hong Kong, Ken trở lại TP HCM, thuê phòng gần văn phòng để tiện đi bộ làm việc. Một tài xế xe ôm quen ngày nào cũng đi theo để đảm bảo ông đến nơi an toàn, nhất quyết không nhận tiền. Chủ tiệm tạp hóa ven đường hỏi han, động viên ông mỗi sáng. “Chính khoảnh khắc đó tôi hiểu mình thuộc về Việt Nam, như trong một gia đình,” ông kể.

Trả ơn bằng hành động: kinh doanh, cống hiến và… nhập quốc tịch

Khi sức khỏe ổn định, Ken đưa mạng lưới kiểm toán – tư vấn quốc tế Grant Thornton vào Việt Nam, đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Anh (BritCham), đóng góp mạnh mẽ cho kết nối kinh thương Việt – Anh, đặc biệt giai đoạn UKVFTA.

Ông đưa mẹ 85 tuổi sang TP HCM sống cùng. Bà nhanh chóng hòa nhịp với phố phường: đi bộ mỗi sáng quanh City Garden, ghé văn phòng thăm con trai, trò chuyện với nhân viên, dạy tiếng Anh. “Bà có 5 năm cuối đời hạnh phúc, điều có lẽ bà không thể có nếu ở Anh,” ông nói.

Năm 2015, ông nộp hồ sơ xin quốc tịch Việt Nam, chuẩn bị thư giới thiệu, chứng minh đóng góp, cam kết không xin bảo hộ lãnh sự. Sau hơn một năm chờ đợi, đến năm 2018, ông nhận căn cước công dân kèm dãy số 6 số cuối 000001 – đánh dấu ông là người Anh đầu tiên chính thức trở thành công dân Việt Nam.

Tên Việt Nam của ông do chính ông chọn: Phạm – họ vợ; Kiên và Sơn – từ hai người bạn thân, mang nghĩa “ngọn núi vững chắc”.

Bạn đồng nghiệp Marcel Lennartz nhận xét: “Ken không chỉ kinh doanh ở Việt Nam. Ông chia sẻ tri thức, tham gia thiện nguyện, và thật lòng biết ơn nơi này.”

Ngày nay, dù “nghỉ hưu”, ông vẫn làm việc 5 ngày mỗi tuần, chỉ “không còn KPI để lo”. Tháng 9/2025, ông ra mắt hồi ký Never Say No – món quà dành cho con trai 9 tuổi và lời tri ân đất nước đã cho ông sự nghiệp, gia đình, và những ký ức trọn đời. “Việt Nam đã cho tôi tất cả,” Ken nói. “Tôi chỉ mong con trai lớn lên cũng cảm thấy tự hào và gắn bó với đất nước này như tôi.”