Bỏ học, từng bị FBI đột kích khám xét căn hộ, chàng founder 27 tuổi bất ngờ trở thành tỷ phú tự thân bậc nhất, hiện điều hành startup 9 tỷ USD

Chỉ một năm trước, căn hộ của Shayne Coplan, nhà sáng lập sàn dự đoán phi tập trung Polymarket, bị lực lượng FBI ập vào khám xét trong bối cảnh nhà chức trách Mỹ siết chặt các hoạt động giao dịch crypto không cấp phép. Đó là thời điểm mà nhiều người tin rằng sự nghiệp của chàng trai bỏ học đại học này sẽ khép lại.

Thế nhưng, chỉ một năm sau, Coplan trở thành tỷ phú tự thân trẻ bậc nhất thế giới, khi các quỹ lớn rót hàng trăm triệu USD vào Polymarket trong thương vụ đưa định giá công ty vượt mốc 9 tỷ USD.

Sự trỗi dậy của Polymarket cho thấy không một giới hạn nào có thể cản trở làn sóng đổi mới đang diễn ra trong lĩnh vực blockchain – đặc biệt là các prediction markets, nơi người dùng giao dịch dựa trên kết quả các sự kiện tương lai. Hành trình của Coplan là minh chứng rõ nhất: từ một cuộc điều tra liên bang đến một cú lội ngược dòng làm rung chuyển thị trường công nghệ tài chính toàn cầu.

Theo Forbes, Coplan sáng lập Polymarket năm 2020 khi mới 22 tuổi, sau khi rời bỏ đại học để theo đuổi niềm tin rằng các thị trường dự đoán có thể trở thành dạng thông tin chính xác nhất của xã hội. Trong bối cảnh thế giới hỗn loạn vì dịch bệnh, bầu cử Mỹ 2020 và sự bất định kinh tế, Polymarket nhanh chóng thu hút sự chú ý: nền tảng cho phép người dùng đặt cược bằng stablecoin USDC vào kết quả mọi thứ – từ tỷ lệ lạm phát, chính sách tiền tệ của Fed đến việc liệu một nhân vật chính trị có bị truy tố hay không.

Khác với các sàn giao dịch truyền thống như Kalshi, Polymarket không xin cấp phép từ CFTC. Nền tảng hoạt động theo mô hình phi tập trung, không giữ tiền của người dùng và tự nhận là “giao thức thông tin” hơn là một công cụ tài chính. Cũng chính vì không xin phép, Polymarket bị Bộ Tư pháp Mỹ và CFTC để mắt, dẫn tới việc FBI khám xét nhà riêng của Coplan năm 2023.

Theo tài liệu điều tra được dẫn lại, lực lượng chức năng tìm kiếm bằng chứng về hoạt động vận hành thị trường phi pháp. Polymarket sau đó đồng ý giải quyết vụ kiện với khoản phạt hơn 1,4 triệu USD và đóng một số thị trường, nhưng Coplan không bị truy tố. Sự việc tưởng như là đòn chí mạng đối với một startup non trẻ — nhưng lại trở thành phép thử chứng minh sức sống của nền tảng.

Trong suốt năm 2024, khi nước Mỹ bước vào mùa bầu cử được coi là “nóng nhất thế kỷ”, lượng giao dịch trên Polymarket bùng nổ. The Wall Street Journal ước tính khối lượng giao dịch của sàn có lúc vượt 200 triệu USD mỗi tháng, đặc biệt ở các thị trường liên quan đến cuộc đua Donald Trump – Joe Biden, lạm phát, chính sách nhập cư và các sự kiện địa chính trị.

Khi nhu cầu giao dịch thông tin tăng chưa từng có, các quỹ đầu tư lớn bắt đầu chú ý. Nhờ các thương vụ này, định giá của Polymarket nhanh chóng tăng vọt lên 9 tỷ đô la, đưa chàng trai trẻ lọt top 30 Under 30 năm 2025 và trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới, với 11% cổ phần trị giá 1 tỷ đô la.

Vậy điều gì khiến giới đầu tư đặt niềm tin tuyệt đối vào một startup từng bị FBI điều tra?

Theo phân tích của Fortune, có ba lý do. Thứ nhất, Polymarket đang đứng đúng tâm bão của sự bất định toàn cầu. Khi các mô hình dự báo truyền thống trở nên kém hiệu quả, thị trường dự đoán lại phản ánh kỳ vọng thực của hàng triệu nhà giao dịch.

Thứ hai, mô hình phi tập trung khiến nền tảng khó bị kiểm soát hoàn toàn bởi một cơ quan, giảm nguy cơ bị “bóp nghẹt” như các sàn truyền thống. Cuối cùng, Polymarket đã chứng minh tốc độ tăng trưởng người dùng bền vững, đặc biệt là trong nhóm từ 18–35 tuổi.

Sự trỗi dậy của Coplan cũng phản ánh sự thay đổi sâu sắc trong cách thế hệ mới tiếp cận thông tin và rủi ro. Đối với họ, giao dịch không chỉ là kiếm tiền mà còn là cách thể hiện quan điểm, đánh cược vào hiểu biết của bản thân và tham gia cuộc đối thoại xã hội theo cách minh bạch hơn.

Dĩ nhiên, tương lai của Polymarket không hoàn toàn phẳng lặng. Các cơ quan quản lý Mỹ nhiều khả năng sẽ tiếp tục xem xét mô hình kinh doanh của sàn, đặc biệt khi lượng vốn giao dịch ngày càng lớn. Nhưng ngay trong thách thức, giới đầu tư lại nhìn thấy cơ hội: nếu Polymarket vượt qua được rào cản pháp lý, nền tảng này có thể trở thành NASDAQ của thông tin, nơi mọi biến số của nền kinh tế – chính trị đều được định giá theo thời gian thực.

Shayne Coplan từ lâu đã bị mê hoặc bởi thị trường và công nghệ. Khi mới 14 tuổi, cậu gửi email đến văn phòng Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch khu vực để hỏi cách tạo ra các thị trường mới. “Tôi không nhận được phản hồi, nhưng đó là một email rất buồn cười”, anh nói, cười tinh nghịch khi nghĩ về bản thân hồi trẻ.

Hai năm sau, Coplan bất ngờ xuất hiện tại văn phòng của công ty khởi nghiệp internet Genius sau khi nhiều email xin thực tập bị phớt lờ. Ở tuổi 16 - ít nhất là kém hơn bất kỳ ai trong văn phòng đó cả chục tuổi - anh chàng đã có được công việc đầu tiên sau khi gây ấn tượng khó phai với mái tóc xoăn và kiến thức uyên bác về các doanh nhân công nghệ tỷ phú. “Nếu cậu ấy chọn trở thành một doanh nhân công nghệ, điều này có vẻ khả thi, tôi tin chắc rằng chúng ta sẽ sớm thấy tên cậu ấy xuất hiện trên báo chí”, Chris Glazek, quản lý của Coplan lúc bấy giờ, đã viết trong thư giới thiệu đại học của Coplan.

Coplan tiếp tục theo học ngành khoa học máy tính tại Đại học New York, nhưng quyết định bỏ học vào năm 2017 để tham gia nhiều dự án tiền số khác nhau nhưng không thành công. Năm 2020, anh thành lập Polymarket để tìm ra giải pháp cho thông tin sai lệch tràn lan.

“Mọi người đang bắt đầu nhận ra ngay bây giờ rằng cơ hội là vô tận”, Dubin, tỷ phú kỳ cựu trong quỹ đầu cơ đã đầu tư vào Polymarket vào đầu năm nay, cho biết. Ông chỉ ra các công ty cá cược thể thao, vốn đã được các tiểu bang quản lý như hoạt động cờ bạc và bị đánh thuế tương ứng. Các tiểu bang như New York có thể đánh thuế tới 51% doanh thu của các nhà cái thể thao, nhưng các thị trường dự đoán do liên bang quản lý có thể lách luật tiểu bang, tránh thuế và hoạt động ở tất cả 50 tiểu bang.

Với nhận thức rằng thị trường dự đoán có thể đảo lộn ngành công nghiệp cá cược thể thao - vốn đã mang lại 13,7 tỷ đô la doanh thu vào năm 2024 - các doanh nghiệp đang nhanh chóng tham gia bất chấp sự phản đối từ các cơ quan quản lý cờ bạc của tiểu bang. Vào tháng 10, cả Polymarket và Kalshi đều đã ký kết quan hệ đối tác với nhà cái thể thao PrizePicks và Liên đoàn Khúc côn cầu Quốc gia. Polymarket cũng công bố quan hệ đối tác độc quyền với nhà cái thể thao DraftKings và Giải vô địch Chiến đấu Tối thượng.

Tuy nhiên, bất chấp các nhà đầu tư hào nhoáng, quan hệ đối tác và khối lượng giao dịch kỷ lục 2,4 tỷ đô la vào tháng 11, Polymarket vẫn chưa ra mắt tại Mỹ hoặc có lãi. Coplan và các nhà đầu tư đã hé lộ những cách mà công ty có thể kiếm tiền một ngày nào đó—bán dữ liệu, thu phí người dùng, ra mắt token tiền điện tử (tương tự Ethereum hoặc Bitcoin)—nhưng từ chối xác nhận bất kỳ chi tiết cụ thể nào. Hiện tại, điều duy nhất chắc chắn là canh bạc mà Coplan đang đặt cược vào chính mình.

Đứng đối diện tòa nhà Sàn giao dịch chứng khoán New York, Coplan ngẩng đầu nhìn tấm biểu ngữ khổng lồ mang logo của Polymarket được treo lên bên ngoài tòa nhà. Đã năm năm trôi qua kể từ ngày thành lập. Một năm kể từ cuộc đột kích của FBI. Anh đang tận hưởng tất cả.

“Vượt qua mọi nghịch cảnh”, tấm biểu ngữ màu xanh lam sáng rực, tung bay trong gió cùng ba lá cờ Mỹ nhô ra từ tòa nhà.

Theo: Forbes, Business Insider