Buôn lậu thuốc lá điếu ngày càng tinh vi

Thuốc lá điếu chèn trong những lô hàng nội thất xuất khẩu

Trong 10 tháng tính từ đầu năm đến nay, lực lượng hải quan của Chi cục Hải quan Khu vực II đã chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan, phát hiện và bắt giữ nhiều vụ buôn lậu thuốc lá nghiêm trọng. Điển hình như tại Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1, ngày 27.3, Công ty TNHH xuất nhập khẩu thương mại dịch vụ vận tải An Khang (viết tắt là Công ty An Khang) đăng ký tờ khai hải quan xuất khẩu hàng hóa gồm 6 mục hàng là ghế thay giày, ghế sofa, giường xếp gấp gọn, dép cao su đi trong nhà, bàn cà phê và bồn cầu bằng sứ. Hàng hóa có xuất xứ Việt Nam với trọng lượng 5.543 kg đóng trong container. Đơn vị nhập khẩu lô hàng này Venture Freight Australia Pty Ltd (Úc). Lô hàng thứ 2 cũng của Công ty An Khang mở tờ khai hải quan ngày 1.4 xuất đi Malaysia, gồm 5 mục là gạch lát nền đã tráng men hiệu Viglacera, ghế sofa, giường xếp gấp gọn, vỏ bọc chống bụi ghế sofa và tủ quần áo bằng kim loại có trọng lượng tương đương lô hàng trên 5.437 kg của đơn vị nhập hàng là Worldwise Trading (M) SDN.

ẢNH: HẢI QUAN CẢNG SÀI GÒN KHU VỰC 1

Cả 2 tờ khai hải quan nói trên đều được hệ thống phân luồng 2 (luồng vàng - chỉ kiểm tra hồ sơ, miễn kiểm tra thực tế hàng hóa). Tuy nhiên, qua đánh giá rủi ro, Hải quan cảng Sài Gòn khu vực 1 đã chuyển luồng để kiểm tra thực tế bằng phương pháp thủ công và cả sử dụng chó nghiệp vụ. Kết quả tại lô hàng mở tờ khai ngày 27.3, ngoài hàng hóa đã được khai báo, bên trong container có lượng lớn hàng không khai báo gồm 11.949 hộp (10 bao/hộp) tương đương 119.490 bao thuốc lá điếu mang nhãn hiệu Double Happiness, ESSE. Toàn bộ số thuốc lá này được xếp trong các thùng carton bên ngoài ghi là bàn ghế. Tổng trị giá hàng vi phạm xác định hơn 3,38 tỉ đồng (làm tròn số). Lô hàng thứ 2, phát hiện có 13.365 hộp (10 bao/hộp) tương đương 133.650 bao thuốc lá điếu mang nhãn hiệu Marlboro, Manchester, Double Happiness không được khai bao. Tổng trị giá hàng vi phạm xác định là hơn 2,504 tỉ đồng (làm tròn số).

Như vậy, tổng trị giá hàng vi phạm của cả 2 lô hàng trên là hơn 5,884 tỉ đồng. Xét thấy Công ty An Khang đã có dấu hiệu tội "buôn lậu" theo quy định tại điều 188 bộ Luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 đã khởi tố vụ án hình sự và chuyển hồ sơ vụ việc đến Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an TP.HCM để điều tra, xử lý theo thẩm quyền.

Cũng tại Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1, ngày 31.5, có lô hàng xuất khẩu đi Canada của Công Ty TNHH XNK Vạn Hồng Phúc. Hàng khai là 2 bồn rỗng dùng chứa nguyên liệu bằng thép có dung tích chứa hơn 300 lít, không nhãn hiệu và mới 100%, xuất xứ từ Việt Nam được đóng trong container. Tờ khai được hệ thống phân luồng xanh tự động (miễn kiểm tra hồ sơ và miễn kiểm tra thực tế hàng hóa). Tuy nhiên, qua đánh giá rủi ro, Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 đã cho dừng qua khu vực giám sát để kiểm tra thực tế. Kết quả soi bên trong 2 bồn thép có chứa nhiều thùng carton, tiến hành cắt cả 2 bồn thép, kiểm tra bằng phương pháp thủ công có kết hợp sử dụng chó nghiệp vụ, test nhanh ma túy, lực lượng chức năng phát hiện 8.400 thuốc lá điếu hiệu Marlboro màu trắng (Gold pack). Hàng không thể hiện xuất xứ, không có thông tin hàm lượng nicotine. Tổng trị giá vi phạm ước tính trên 3 tỉ đồng.

Thủ đoạn ngày càng tinh vi

Tương tự, trong 10 tháng, Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất cũng phát hiện và kiểm tra lô hàng xuất khẩu của Công ty TNHH MTV 27/7 TP.HCM. Hàng khai là thuốc lá điếu đầu lọc, hiệu Gold Flake, xuất xứ Việt Nam gồm 100 kiện, nặng 1.683 kg. Nước nhập khẩu là Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống Nhất (UAE). Kết quả kiểm tra có 100 thùng thuốc lá (gồm 5.000 cây = 100.000 bao thuốc lá). Bên ngoài bao bì màu xám ghi dòng chữ GLFK và dòng chữ Manufactured under Authority of Trademark; bao bì màu vàng ghi dòng chữ Gold Flake và Kings - honeydew Smooth và dòng chữ A Brand Owned by ITC Limited - Not for sale to minors. Đáng lưu ý, trên bao bì thể hiện Made in India, mã vạch trên bao thuốc là 8901725014612.

Khai báo với cơ quan chức năng, đại diện Công ty TNHH MTV 27/7 cho hay, nguyên liệu chính để sản xuất thuốc lá này được mua từ các đối tác trong nước, sản xuất tại nhà máy của công ty. Lý giải về việc hàng sản xuất trong nước nhưng ghi "Made in India", đại diện doanh nghiệp này cho biết do phía khách hàng… yêu cầu. Vì thế, công ty đã đặt sản xuất và in bao bì sản phẩm theo đúng yêu cầu của đối tác. Tuy nhiên, căn cứ kết quả kiểm tra thực tế và các chứng từ do doanh nghiệp nộp và xuất trình, Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất nhận thấy có dấu hiệu sản xuất, buôn bán hàng giả và đang tiến hành các bước xử lý theo quy định.

Theo Chi cục Hải quan Khu vực II, các đối tượng xuất khẩu lậu thuốc lá thường rất tinh vi. Chẳng hạn, với lô hàng khai báo là bồn thép rỗng, nhưng cất giấu thuốc lá phía trong. Cả 2 bồn thép này được hàn lại, chỉ có 1 lỗ nhỏ nên không thể quan sát hay rút hàng ra được. Lực lượng kiểm tra phải hàn, cắt, phá bồn thép mới đưa được toàn bộ thuốc lá ra ngoài. Bên cạnh đó, bồn thép rất dày, khó kiểm tra, soi chiếu bằng máy soi hay các biện pháp nghiệp vụ, phương tiện kỹ thuật khác. Thường hàng hóa xuất khẩu theo khai báo - cũng là phương tiện để che giấu thuốc lá - là bồn thép rất phổ biến ở Việt Nam, trị giá khai báo thấp (tổng giá trị khoảng 65 triệu đồng), ít gây chú ý cho lực lượng chức năng.

Chi cục Hải quan Khu vực II cũng cho hay, qua thống kê và theo dõi các nguồn hàng đi và đến thì tuyến đường vận chuyển thuốc lá (xuất lậu) từ Việt Nam nói chung hay TP.HCM nói riêng qua Canada là không phổ biến, rất ít khi xảy ra với số lượng lớn như vụ nói trên. Từ trước tới nay, hải quan thường phát hiện các vụ xuất lậu thuốc lá qua các thị trường châu Á, Trung Đông hay Úc. Xuất lậu sang Canada là vụ đầu tiên lực lượng Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 phát hiện, đồng thời phối hợp với Chi cục Điều tra chống buôn lậu - Cục Hải quan nhằm hoàn thiện hồ sơ, khởi tố vụ án hình sự vàchuyển cho cơ quan chức năng để điều tra, xử lý theo thẩm quyền.