CEO của startup từng “thổi bay” gần 600 tỷ USD của Nvidia vừa được vinh danh top 100 thế giới AI là ai?

Vừa qua, Tạp chí Time công bố danh sách 100 người ảnh hưởng nhất thế giới về AI thường niên lần thứ ba. Danh sách này nhằm vinh danh các CEO, nhà sáng lập và nhiều nhân vật nổi bật khác trong lĩnh vực AI. Ngoài những nhà lãnh đạo, tỷ phú công nghệ nổi tiếng như Elon Musk (xAI), Mark Zuckerberg (Meta), Sam Altman (OpenAI), Jensen Huang (Nvidia ) từng xuất hiện trong danh sách các năm trước, năm nay có sự xuất hiện của một số tên tuổi gây bất ngờ.

Theo đó, một trong những lãnh đạo công ty đáng chú ý về AI được Time vinh danh trong năm nay là Liang Wenfeng (Lương Văn Phong), CEO DeepSeek. Trên thực tế, ngày 20/1/2025, DeepSeek đã phát hành R1, một mô hình mã nguồn mở đầu tiên thách thức những mô hình mới nhất của đối thủ Open AI.

Đáng chú ý, vào ngày ra mắt, Liang Wenfeng là một trong 9 người được mời phát biểu tại hội thảo kín do Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường chủ trì. Sự kiện trùng với lễ nhậm chức của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Những sự kiện này khiến thế giới lúc bấy giờ xôn xao và cho rằng Trung Quốc đang theo kịp những sản phẩm tốt nhất của Mỹ, chỉ với một phần nhỏ chi phí và sức mạnh tính toán.

Lúc bấy giờ, "gã khổng lồ" như OpenAI đã dẫn đầu cuộc đua AI, với quan điểm lớn hơn là tốt hơn, có nghĩa là mô hình càng lớn, càng nhiều dữ liệu cũng như càng nhiều tài nguyên tính toán thì càng thông min. Chính vì quan điểm này đã dẫn tới một cuộc chạy đua tốn kém khi tiêu tốn hàng tỷ USD để tiến hành xây dựng những trung tâm dữ liệu khổng lồ cũng như mua sắm các con chip đắt đỏ nhất.

Tuy nhiên, DeepSeek, startup tới từ Trung Quốc đã phá vỡ quan điểm trên, với chi phí phát triển chỉ khoảng 5,6 triệu USD, nhưng lại có hiệu suất ngang ngửa, thậm chí trong một số tiêu chí còn vượt trội hơn so với những mô hình của phương Tây. Việc DeepSeek thông báo chi phí đào tạo R1 chỉ chưa tới 6 triệu USD đã làm dấy lên nghi ngờ về các siêu dự án như Stargate của Mỹ với chi phí 500 tỷ USD.

Đặc biệt, "cú sốc" DeepSeek còn khiến cổ phiếu công nghệ khắp thế giới sụp đổ. Các nhà đầu tư đã hoảng loạn bán tháo cổ phiếu của Nvidia và các cổ phiếu công nghệ Mỹ. Việc này gây ra cú sụt giảm thị trường ngắn ngủi, nhưng trị giá tới 1.000 tỷ USD. Đỉnh điểm là ngày 27/1, cổ phiếu Nvidia giảm 17% giá trị, tương đương với 600 tỷ USD vốn hóa bị "thổi bay". Đây là mức thiệt hại lớn nhất trong lịch sử doanh nghiệp Mỹ.

Dù bị "thổi bay" hàng trăm tỷ USD, nhưng theo CNBC, người phát ngôn Nvidia gọi mô hình R1 của DeepSeek là "tiến bộ AI xuất sắc".

GS Yann LeCun, nhà khoa học AI trưởng của Meta, người được mệnh danh là "Bố già AI" cũng từng dành lời khen ngợi cho DeepSeek. Vị chuyên gia này viết trên Threads rằng, DeepSeek đã chứng minh các mô hình nguồn mở đang vượt qua mô hình độc quyền. Họ nảy ra ý tưởng mới và xây dựng dựa trên công trình của người khác. Bởi vì công trình của họ được công khai và là nguồn mở, nên mọi người có thể hưởng lợi từ nó. Đây chính là sức mạnh của nghiên cứu mở và nguồn mở.

Trước đó, vài tháng trước khi vươn ra toàn cầu, DeepSeek của CEO Liang Wenfeng cũng đã châm ngòi cho một cuộc chiến về giá cả ở Trung Quốc, khi phát hành mô hình ngôn ngữ siêu rẻ. Điều này khiến các "gã khổng lồ" công nghệ Trung Quốc như Baidu và Alibaba phải tiến hành giảm giá hơn 95%.

CEO bí ẩn của DeepSeek là ai?

Nhà sáng lập của DeepSeek sinh ngày 22/5/1985 tại Sơn Đông, Quảng Đông, Trung Quốc, trong một gia đình có bố làm giáo viên tiểu học. Ông tốt nghiệp Đại học Chiết Giang, một trong những trường đại học lâu đời nhất và xếp hạng cao nhất ở Trung Quốc.

Năm 2015, ông Liang và hai bạn học đại học thành lập phòng hộ High-Flyer, dựa vào toán học, phân tích thống kê và thuật toán máy tính nhằm ra các chiến lược đầu tư. Đến năm 2019, High-Flyer quản lý ít nhất 10 tỷ NDT, tăng từ 1 tỷ NDT năm 2016.

Vào năm 2021, theo Financial Times, Liang Wenfeng đã mua hàng nghìn chip máy tính từ nhà sản xuất chip Nvidia của Mỹ, ngay trước khi Mỹ thực hiện các lệnh cấm vận chip nhằm vào Trung Quốc. CNN gọi Liang Wendeng là "một nhà truyền bá AI" hay "Sam Altman của Trung Quốc".

Tại Trung Quốc, công ty của Liang Wenfeng nổi tiếng với chính sách thu hút các nhà nghiên cứu AI trẻ và tài năng từ những trường đại học hàng đầu ở trong nước, đồng thời hứa hẹn mức lương cao và cơ hội làm việc trong các dự án nghiên cứu tiên tiến.

Theo danh sách Top 100 của Time trong lĩnh vực AI, ngoài Liang Wenfeng, còn một cái tên đáng chú ý khác đến từ Trung Quốc là tỷ phú Ren Zhengfei (Nhậm Chính Phi), CEO Huawei. Tạp chí Time đánh giá ông là người "không ngại đổi mới". Thực tế, ông Ren Zhengfei thành lập Huawei năm 1987, với hoạt động phân phối thiết bị chuyển mạch điện thoại nhỏ. Tuy nhiên, sau đó, doanh nghiệp này tiến tới phát triển thiết bị viễn thông, smartphone, laptop, điện toán đám mây và cả xe điện.

Đặc biệt, Chip AI Ascend 910C mới của Tập đoàn Huawei hiện được cho là đạt 60% hiệu suất trong các tác vụ suy luận khi so sánh với chip AI H100 mới nhất của Nvidia . Hơn nữa, mặc dù chịu các lệnh cấm nghiêm ngặt từ Mỹ, nhưng doanh nghiệp này vẫn báo cáo doanh thu hơn 118 tỷ USD năm 2024, tăng 22,4% so với cùng kỳ năm trước.

Bài tham khảo nguồn: Time, CNBC, Financial Times