Chính sách đột phá về phát triển nhà ở xã hội

Sáng 24-10, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản, chủ trì hội nghị về tăng tốc, bứt phá, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội (NƠXH). Hội nghị được tổ chức trực tiếp tại trụ sở Chính phủ; trực tuyến với 17 tỉnh, thành phố có nhu cầu lớn về NƠXH.

Phát huy "tình dân tộc, nghĩa đồng bào"

Thủ tướng cho biết Đảng, Nhà nước xác định trong quá trình phát triển đất nước, không hy sinh tiến bộ, công bằng, an sinh xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần. Thời gian qua, cả nước đã thực hiện rất tốt chính sách an sinh xã hội, trong đó có việc hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước; chỉ số hạnh phúc của Việt Nam tăng 39 bậc. Thủ tướng yêu cầu tiếp tục phát huy thành tựu đạt được, với tinh thần "tình dân tộc, nghĩa đồng bào" trong phát triển NƠXH, vì đất nước, nhân dân, theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Chính phủ đã có Nghị quyết về Đề án xây dựng ít nhất 1 triệu căn NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030 và các chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương; trong đó phấn đấu hết năm 2025 hoàn thành trên 100.000 căn NƠXH. Đến nay, cả nước có 696 dự án NƠXH đã và đang được triển khai với khoảng 640.000 căn hộ. Riêng trong 9 tháng đầu năm 2025, cả nước đã hoàn thành trên 50.000 căn; dự kiến đến cuối năm sẽ hoàn thành hơn 89.000 căn, đạt 89% kế hoạch năm.

Ghi nhận kết quả trên là đáng mừng, song Thủ tướng Phạm Minh Chính lưu ý so với nhu cầu của người dân thì chưa đạt, nên cần nỗ lực, cố gắng hơn. Người đứng đầu Chính phủ đề nghị các đại biểu thảo luận kỹ để đưa ra nhiệm vụ, giải pháp đẩy nhanh tiến độ phát triển NƠXH nhanh, bền vững và ban hành nghị quyết mới của Chính phủ về vấn đề này.

Theo Thủ tướng, nghị quyết mới phải đưa ra được các cơ chế, chính sách bảo đảm có lợi nhất cho tất cả các chủ thể liên quan. Việc lựa chọn doanh nghiệp (DN) tham gia phát triển NƠXH phải căn cứ các tiêu chuẩn, quy trình công khai, minh bạch, vừa phát huy lợi thế cạnh tranh của DN vừa phát huy trách nhiệm xã hội, "tình dân tộc, nghĩa đồng bào" của DN; các DN phải đặt địa vị mình vào điều kiện, hoàn cảnh của người có nhu cầu về NƠXH để phát triển NƠXH.

Với các địa phương, Thủ tướng lưu ý phải có quy hoạch phát triển NƠXH phù hợp với các phân khúc nhà ở khác, bảo đảm bình đẳng về hạ tầng giao thông, viễn thông, điện, nước, văn hóa, y tế, giáo dục. Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu chính sách và cách thức triển khai chính sách về NƠXH phải tạo thuận lợi nhất cho người mua; bảo đảm công khai, minh bạch, đẩy mạnh số hóa. "Không để người dân phải "chen chúc, chạy vạy" mới được mua NƠXH, dễ dẫn đến tiêu cực, "méo mó" chính sách" - Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh.

Mở rộng đối tượng hưởng chính sách NƠXH

Với mục tiêu về tăng tốc, bứt phá, thúc đẩy phát triển NƠXH, tại hội nghị, các đại biểu thảo luận về sự quản lý của nhà nước về phát triển NƠXH; vai trò của các địa phương, nhất là trong bố trí quỹ đất, giải phóng mặt bằng; nhu cầu thực về NƠXH; nguồn lực, nguồn tín dụng dành cho NƠXH; chính sách ưu đãi cho các dự án NƠXH; giá bán, cho thuê NƠXH. Đặc biệt, các đại biểu đề xuất nhiều giải pháp nhằm xác định tiêu chuẩn, tiêu chí lựa chọn DN giao việc phát triển NƠXH; quy trình, thủ tục, tiêu chuẩn, tiêu chí xác định đối tượng được hưởng chính sách NƠXH; bảo đảm công khai, minh bạch, đơn giản hóa quy trình, thủ tục, tạo thuận lợi cho người dân, DN trong vấn đề NƠXH; bảo đảm chính xác, không xảy ra tiêu cực, trục lợi chính sách…

Kết luận hội nghị, Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng tiếp thu đầy đủ các ý kiến, hoàn thiện dự thảo nghị quyết trình Chính phủ xem xét ban hành. Trong đó, nghị quyết mới của Chính phủ về NƠXH phải mang tính đột phá, giải quyết được các vướng mắc về pháp lý trước đây chưa giải quyết được; quy định phát triển NƠXH có tính chất lâu dài, song có thể bổ sung theo tình hình thực tế. Nghị quyết cũng phải có các nội dung về sàn giao dịch bất động sản, quỹ nhà ở quốc gia, dữ liệu về nhà ở…

Về phạm vi, đối tượng của nghị quyết, Thủ tướng chỉ rõ áp dụng trong cả nước, khuyến khích sự tham gia của các DN đủ tiêu chuẩn, tiêu chí về tài chính, kinh nghiệm, tiềm lực, thời gian, giá cả; cắt giảm ít nhất 50% thủ tục hành chính; đưa các dự án NƠXH vào nhóm "luồng xanh", "luồng ưu tiên" để làm thủ tục nhanh chóng, kịp thời; tạo quỹ đất sạch cho phát triển NƠXH bằng cách thức linh hoạt; đa dạng hóa nguồn vốn gồm vốn tín dụng, vốn nhà nước qua Ngân hàng Chính sách xã hội, quỹ phát triển nhà ở, phát hành trái phiếu…

Thủ tướng yêu cầu các địa phương phải có quy định và có trách nhiệm trong giải quyết nhanh, gọn, chính xác thủ tục hành chính cho phát triển NƠXH theo phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm"; dám nghĩ, dám làm; bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, DN, song cũng bảo đảm kỷ cương pháp luật.

Nghị quyết phải quy định rõ các thủ tục cho người mua theo hướng tăng cường hậu kiểm, ứng dụng các cơ sở dữ liệu chung để kiểm soát chặt chẽ, bảo đảm công khai, minh bạch cả nhà đầu tư và người mua nhà; mở rộng đối tượng tham gia hưởng chính sách NƠXH; phát triển NƠXH ở cả khu vực đô thị và nông thôn; trong một khu đô thị cần có nhiều phân khúc nhà khác nhau, trong đó có NƠXH, dùng chung hạ tầng.