Chưa từng có tiền lệ ở Việt Nam: "Thần đèn" nâng cây cầu nặng 11.000 tấn lên cao thêm 1m, DN nào đứng sau?

Từ ngày 23/8, dự án nâng tĩnh không cầu Bình Triệu 1 tại TP HCM đã chính thức được khởi động và dự kiến hoàn thành vào cuối tháng 11/2025.

Đây là dự án phức tạp, chưa có tiền lệ tại Việt Nam.

Kỹ sư Việt Nam đảm trách

Phương pháp nâng tĩnh không bằng hệ thống kích thủy lực đồng bộ cho phép đưa cả công trình nặng hàng chục nghìn tấn lên cao mà không cần tháo dỡ hay xây mới. Phần lớn hàm lượng "chất xám" tại dự án nâng tĩnh không cầu Bình Triệu 1 nằm ở khâu khảo sát, thiết kế do kỹ sư Việt Nam đảm trách.

Cầu Bình Triệu 1 và 2 là cửa ngõ quan trọng kết nối TPHCM với khu vực Bình Dương và các tỉnh Đông Nam Bộ. Công trình được xây dựng trước năm 1975, sau nhiều lần sửa chữa và mở rộng, nay bộc lộ hạn chế khi độ cao chỉ 5,5 m, thấp hơn chuẩn 7–9,5 m, gây cản trở tàu trọng tải lớn ra vào cảng Sài Gòn.

Dự án nâng cầu đang được triển khai có tổng vốn đầu tư khoảng 133 tỷ đồng, dự án sẽ nâng toàn bộ kết cấu nặng hơn 11.000 tấn của cây cầu lên thêm hơn 1 m.

Hơn 100 kỹ sư và công nhân đang phối hợp vận hành 106 bộ kích thủy lực đặt dưới nhịp cầu, trong đó 76 kích tải trọng 400 tấn, 30 kích tải 500 tấn. Tất cả kết nối cảm biến, điều khiển qua máy tính trung tâm, sai số khống chế dưới 1 mm. Trung bình mỗi ngày cầu nâng 4-8 cm, được theo dõi rung lắc liên tục.

Cầu gồm 16 nhịp bêtông và ba nhịp thép chính. Khi sửa năm 2010, nhà thầu kết nối thành 4 liên nhịp, mỗi liên dài 140 m. Vì vậy, quá trình nâng được tiến hành tuần tự từ liên 1 đến 4, rồi lặp lại, đảm bảo đồng bộ.

Theo Sở Xây dựng TP.HCM (chủ đầu tư dự án), giải pháp này tương tự kỹ thuật “thần đèn” nâng nhà nhưng phức tạp gấp nhiều lần, giúp tiết kiệm hàng nghìn tỷ so với phương án xây mới.

Công đoạn khó nhất là kích nâng, kéo dài khoảng một tháng, 2 tháng sau đó tiếp tục gia cố và thử tải để đưa vào khai thác trở lại. Khi hoàn thành, cầu sẽ đạt tĩnh không 7 m, đồng bộ với cầu Bình Triệu 2 , khắc phục tình trạng tàu thuyền va chạm từng xảy ra trước đây.

Để duy trì lưu thông, ôtô được điều tiết sang cầu Bình Triệu 2 , còn xe máy vẫn chạy trên cầu 1 nhờ hệ thống cầu tạm bằng thép nối linh hoạt trong quá trình nâng.

Cầu tạm được thiết kế chia làm hai phần, liên kết bằng bản lề; một đầu cố định tại mố cầu, đầu còn lại gác lên nhịp cầu đang nâng. Khi nhịp cầu chính dần đạt cao độ 1,07m, cầu tạm hoạt động như một khớp nối linh hoạt, giúp xe máy vượt qua điểm chênh cao an toàn và êm thuận.

Ngoài cầu Bình Triệu 1, TP HCM cũng đang chuẩn bị nâng cầu Bình Phước 1 trên quốc lộ 1, nối Thủ Đức và quận 12 cũ. Công trình dài 760 m, nâng thêm 1,25 m để đạt tĩnh không tối thiểu 7 m, tổng vốn 111 tỷ đồng.

Doanh nghiệp nào đứng sau?

Vào tháng 1/2025, Trung tâm Quản lý hạ tầng giao thông đường bộ thuộc Sở Giao thông vận tải TP.HCM đã công bố kết quả lựa chọn nhà thầu thực hiện 2 gói thầu nâng tĩnh không cầu với tổng giá trúng thầu 190,88 tỷ đồng. Trong đó, Công ty TNHH Freyssinet Việt Nam có mặt trong 2 liên danh trúng thầu.

Tại Gói thầu số 14 Xây lắp và đảm bảo giao thông trong quá trình xây dựng thuộc Dự án Nâng tĩnh không cầu Bình Phước 1 trên Quốc lộ 1, giá trúng thầu của Liên danh Công ty CP Thương mại Tư vấn và Xây dựng Vĩnh Hưng - Công ty TNHH Freyssinet Việt Nam là 89,345 tỷ đồng (giá dự toán 90,311 tỷ đồng).

Tại Gói thầu 12 Xây lắp và đảm bảo giao thông trong quá trình xây dựng thuộc Dự án Nâng tĩnh không cầu Bình Triệu 1 trên Quốc lộ 13, giá trúng thầu của Liên danh Công ty CP HNS - Công ty TNHH Freyssinet Việt Nam là 101,536 tỷ đồng (giá dự toán 102,677 tỷ đồng).

Như vậy, Công ty TNHH Freyssinet Việt Nam là đơn vị góp mặt trong Liên danh nhà thầu đảm nhiệm Xây lắp Dự án Nâng cầu Bình Triệu 1 với giá trị gói thầu là 102 tỷ đồng, đồng thời góp mặt trong dự án Nâng cầu Bình Phước 1 đang được chuẩn bị triển khai. 

Freyssinet Việt Nam là công ty có 100% vốn đầu tư nước ngoài được sở hữu bởi Tập đoàn Soletanche Freyssinet.

Được biết, Tập đoàn Soletanche Freyssinet là tập đoàn xây dựng hàng đầu tại Pháp. Nhà sáng lập Eugène Freyssinet được coi là “cha đẻ" của công nghệ dự ứng lực - một trong những thế mạnh của Tập đoàn.

Freyssinet đã có những bước thăm dò đầu tiên vào thị trường Việt Nam từ đầu những năm 1990 và chính thức đăng ký mã số thuế năm 2003.

Freyssinet Việt Nam hoạt động chính trong các lĩnh vực Xây mới & sửa chữa, nâng cấp các công trình kết cấu — giao thông (cầu, đường), dân dụng, công nghiệp. Cụ thể: hệ thống dây văng, kết cấu dự ứng lực, khe co giãn và gối cầu, thiết bị giảm chấn, neo đất, nâng nặng & xếp dỡ cấu kiện cỡ lớn.

Công ty đã tham gia nhiều công trình tiêu biểu như cầu Thủ Thiêm 2 (TP.HCM), các dự án cao tầng như Keangnam Landmark Tower, Indochina Plaza Hà Nội, hay hầm Hải Vân, cầu Ba Son, Cầu Mỹ Thuận 2, Nâng cấp và Mở rộng cầu Chữ Y (TP HCM).