Cơ hội và thách thức cho loại hình bất động sản nghỉ dưỡng phát triển

Trong những năm qua, thị trường bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng phát triển sôi động với nhiều sản phẩm đẳng cấp như: Condotel, shophouse, shoptel, resort, homestay, farmstay… ra đời, không chỉ đáp ứng nhu cầu nghỉ dưỡng, giải trí ngày càng cao của du khách mà còn tạo thêm nhiều cơ hội kinh doanh hấp dẫn cho các nhà đầu tư thứ cấp và người dân, đem lại nguồn thu lớn cho ngân sách nhà nước, là động lực quan trọng cho sự tăng trưởng của thị trường bất động sản và phát triển cơ sở hạ tầng. 

Thực tế, bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng luôn hấp dẫn và duy trì được giá cả khi trải qua những cuộc khủng hoảng kinh tế - tài chính. Thị trường này cũng góp phần giảm thiểu tình trạng “bong bóng” bất động sản với nhiều nguy cơ cho nền kinh tế.

Động lực phát triển của nhiều địa phương trong 5 - 7 năm qua chính là bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng. Đây là lĩnh vực thu hút đầu tư hiệu quả và có tác động lan tỏa lớn đến kinh tế - xã hội, thu hút các loại hình kinh doanh mới và đa dạng hóa kinh tế tại các địa phương có tiềm năng, thế mạnh về du lịch biển, như: Thành phố Đà Nẵng, Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang), Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa), Quy Nhơn (tỉnh Bình Định), Hạ Long, Vân Đồn (tỉnh Quảng Ninh), Mũi Né (tỉnh Bình Thuận)… Chính động lực này đã và đang tạo nên nhiều cảm hứng để các địa phương tiếp tục thu hút đầu tư và khẳng định vị thế trên bản đồ du lịch của Việt Nam.

Nhìn ở bình diện rộng hơn, Việt Nam đang hội tụ đầy đủ những điều kiện thuận lợi để phát triển bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng đẳng cấp và hoàn toàn có thể trở thành điểm đến hấp dẫn trên thế giới. Muốn thị trường bất động sản du lịch phát triển tương xứng với tiềm năng, cần có hệ thống cơ chế, chính sách, pháp luật đồng bộ và tiến bộ, phù hợp với sự phát triển của thị trường này. 

Chính vì vậy, việc hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động đầu tư, kinh doanh bất động sản du lịch trong tổng thể phát triển ngành kinh tế mũi nhọn du lịch của Việt Nam là một trong những trọng tâm ưu tiên, là giải pháp quan trọng để thúc đẩy thị trường phát triển tự do, minh bạch, lành mạnh, giúp khai thác tối đa lợi thế của bất động sản du lịch, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam trong thời kỳ mới, nhất là trong bối cảnh phục hồi và mở cửa trở lại nền kinh tế du lịch.

Tuy nhiên, chính sách, pháp luật về kinh doanh bất động sản du lịch được đánh giá chưa đầy đủ, thống nhất, đồng bộ đã và đang gây lúng túng cho công tác quản lý nhà nước ở các địa phương và là “điểm nghẽn” cho hoạt động đầu tư, kinh doanh. Mặt khác, sự thiếu nhất quán trong thực thi chính sách của chính quyền địa phương cũng đã và đang tạo ra những hệ lụy lớn đối với các nhà đầu tư và khách hàng, làm giảm đi cơ hội tăng trưởng và bứt tốc của những vùng đất tiềm năng.

Theo khảo sát của Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam về các yếu tố cản trở tốc độ, quy mô và quyết tâm tham gia vào thị trường bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng Việt Nam thì: Yếu tố kinh tế - tài chính chiếm 30%; Yếu tố pháp lý chiếm 50%; Yếu tố khác chiếm 20%. Như vậy, chính những khoảng trống pháp lý trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng cũng đã và đang gây ra lo ngại cho các nhà đầu tư về tính an toàn pháp lý hay những rủi ro có thể xảy ra.

TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV.

Thứ nhất, thúc đẩy phát triển ngành du lịch.

Thứ hai, góp phần phát triển cơ sở hạ tầng tại địa phương, khu vực. Hiện đã có khoảng 239 dự án du lịch toàn quốc.

Theo số liệu thống kê của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA), tính đến tháng 9/2021, các dự án bất động sản du lịch chủ yếu tập trung tại 15 địa phương bao gồm: Hoà Bình, Quảng Ninh, Hải Phòng, Thanh Hoá, Quảng Bình, Huế (Thừa Thiên - Huế), Đà Nẵng, Quảng Nam, Quy Nhơn (Bình Định), Phú Yên, Nha Trang và Cam Ranh (Khánh Hoà), Ninh Thuận, Bình Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu, Phú Quốc (Kiên Giang); có tổng số 239 dự án bất động sản du lịch, trong đó ước tính giá trị dự án condotel đạt khoảng 297.128 tỷ đồng; dự án villas ước tính 243.990 tỷ đồng và dự án shophouse ước tính khoảng 154.245 tỷ đồng. Tổng giá trị 3 sản phẩm này khoảng 681.886 tỷ đồng, tương đương 30 tỷ USD.

Thứ ba, tạo công ăn việc làm trong cả quá trình đầu tư cơ sở nghỉ dưỡng lẫn trong quá trình vận hành cơ sở du lịch: 15.000 việc làm đã tạo ra trong quý I/2022.

Thứ tư, đa dạng hóa sản phẩm du lịch: bất động sản du lịch tạo lập sản phẩm nghỉ dưỡng mới, là sự kết hợp giữa khách sạn và nhà ở như condotel, biệt thự nghỉ dưỡng, shophouse.

Thứ năm, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng, nhất là sau đại dịch, như nhu cầu nghỉ dưỡng phục hồi sức khỏe, nhu cầu du lịch nghỉ dưỡng trong không gian tách biệt, độc lập nhằm giảm thiểu rủi ro tiếp xúc dẫn tới sự lây lan dịch bệnh, nhu cầu vừa làm việc vừa nghỉ dưỡng và làm việc từ xa.

7 cơ hội và tiềm năng đối với bất động sản du lịch Việt Nam:

Thứ nhất, kinh tế - xã hội đã và đang phục hồi từ quý IV/2022, năm nay có 3 kịch bản, đầu tư nước ngoài vào Việt Nam rất khả quan.

Thứ hai, ngành du lịch được Đảng và Nhà Nước đặc biệt quan tâm: Nghị quyết 08 coi du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn;….

Thứ ba, ngành du lịch đã mở cửa trở lại và có tín hiệu phục hồi nhanh.

Thứ tư, pháp lý đang dần được tháo gỡ.

Thứ năm, cơ sở hạ tầng trong những năm gần đây được quan tâm phát triển.

Thứ sáu, công tác quy hoạch được chú trọng hơn.

Thứ bảy, nhiều dự án bất động sản du lịch có quy mô lớn bắt đầu có kế hoạch triển khai, đang mở bán trong năm 2022.

Về những tồn tại, hạn chế trên thị trường bất động sản du lịch nghỉ dưỡng hiện nay:

Về tư duy phát triển, vẫn coi bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng là xa xỉ, là “con nuôi”, nên chưa thực sự quan tâm quy hoạch, xây dựng và phát triển bài bản. Khái niệm bất động sản du lịch chưa được nêu cụ thể trong các văn bản pháp lý ngành xây dựng và kinh doanh bất động sản. Bất động sản du lịch hiện nay chịu sự điều chỉnh chung của nhiều hệ thống văn bản pháp lý khác nhau.

Bên cạnh đó, chưa có quy định kiểm soát trách nhiệm giữa chủ đầu tư và khách hàng, pháp luật hiện nay chưa có quy định chế tài cụ thể về trách nhiệm của chủ đầu tư trong việc đưa ra và thực hiện các cam kết lợi nhuận khi chào bán các sản phẩm trong các dự án bất động sản du lịch.

Bất động sản du lịch chưa nhận được các chính sách hỗ trợ phát triển cụ thể, chưa có quy hoạch phát triển tổng thể bất động sản du lịch với tầm nhìn đủ dài gắn kết với quy hoạch phát triển ngành du lịch, thị trường bất động sản, các vấn đề về môi trường xã hội đảm bảo cho sự phát triển bền vững của bất động sản du lịch trong tương lai.

Ngoài ra, hạ tầng dịch vụ chưa đồng bộ, chất lượng nguồn nhân lực còn thấp, thiếu đội ngũ quản lý chuyên nghiệp.

Từ những thực tế trên, cần chú ý tới 5 giải pháp tháo gỡ khó khăn để góp phần phát triển bất động sản du lịch nghỉ dưỡng:

Thứ nhất, sớm bổ sung, hoàn thiện khung pháp lý cho bất động sản du lịch.

Thứ hai, thay đổi tư duy phát triển; có chính sách định hướng và quy hoạch phát triển bất động sản du lịch.

Thứ ba, có chính sách đồng bộ phát triển hạ tầng tại các vùng, khu du lịch; đẩy mạnh liên kết vùng.

Thứ tư, tăng cường đào tạo, phát triển nguồn nhân lực.

Thứ năm, quan tâm phát triển lành mạnh tài chính bất động sản (thị trường vốn, thuế, phí, quỹ đầu tư…) phù hợp; xây dựng cơ sở thông tin, dữ liệu thị trường bất động sản nói chung và bất động sản du lịch nói riêng, vừa phục vụ quản lý, vừa thúc đẩy chuyển đổi số lĩnh vực bất động sản.