Cũng 'lách' lệnh trừng phạt chẳng kém châu Âu, nền kinh tế có GDP cao nhất thế giới chi gần 200 triệu USD bí mật mua dầu Nga

Sau khi xung đột nổ ra, Mỹ cùng nhiều nước phương Tây áp đặt hàng loạt lệnh trừng phạt kinh tế và thương mại nhằm gây áp lực lên nền kinh tế Moscow , trong đó có lệnh cấm nhập khẩu dầu từ Nga.

Tuy nhiên, một lộ trình giúp Nga tiếp tục xuất khẩu dầu sang phương Tây đã sớm xuất hiện. Moscow chuyển dầu sang các nước thứ ba không tham gia trừng phạt, sau đó các quốc gia này tiếp tục bán sản phẩm nhiên liệu ra thị trường quốc tế thông qua các công ty trung gian.

Newsweek đưa tin, Nayara Energy, một công ty lọc dầu có cổ phần của tập đoàn năng lượng quốc doanh Nga Rosneft, đã xuất khẩu 124 triệu euro (135 triệu USD) dầu được tinh chế từ dầu thô Nga sang Mỹ trong giai đoạn từ tháng 1/2024 đến cuối tháng 1/2025. Con số này chiếm phần lớn trong tổng giá trị 192 triệu USD xuất khẩu của công ty này vào Mỹ trong cùng kỳ.

Nayara Energy thuộc sở hữu của ba công ty, trong đó Rosneft nắm giữ 49,13% cổ phần từ năm 2016. Rosneft hiện nằm trong danh sách trừng phạt của Washington, đồng nghĩa với việc bị cấm tiếp cận các tổ chức tài chính và giao dịch thương mại với Mỹ.

Khi Rosneft mua lại cổ phần Nayara, Giám đốc ngân hàng nhà nước Nga VTB, ông Andrey Kostin từng chia sẻ với Reuters rằng việc chỉ nắm giữ 49% cổ phần là nhằm tránh ngưỡng 50%, mức có thể khiến Nayara phải chịu các biện pháp trừng phạt giống như Rosneft. Nếu sở hữu trên 50%, Nayara Energy có thể phải đối mặt với các hạn chế thương mại từ Mỹ.

Trao đổi với Newsweek, ông Maximilian Hess, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại nhận định giao dịch với Nayara không vi phạm lệnh trừng phạt nhưng cho thấy “những kẽ hở” trong hệ thống kiểm soát.

Ông Kyle Haynes, phó giáo sư tại Khoa Khoa học Chính trị, Đại học Purdue (Mỹ), đánh giá: “Các quốc gia bị trừng phạt luôn tìm cách lách luật thông qua trung gian, công ty bình phong hoặc buôn lậu”. Kể từ khi xung đột tại Ukraine nổ ra năm 2022, Nga đã thu về tổng cộng 847 tỷ euro từ xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch.

Việc Mỹ có tiếp tục siết chặt lệnh trừng phạt với Nga hay không vẫn là một câu hỏi lớn, trong bối cảnh quan hệ địa chính trị toàn cầu đang có nhiều thay đổi.

Từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức vào tháng 1/2025, chính quyền Washington đã cải thiện quan hệ với Moscow và thúc đẩy đàm phán nhằm tìm kiếm giải pháp chấm dứt xung đột giữa Nga và Ukraine .

Bà Hilary Ingham, giáo sư kinh tế tại Đại học Lancaster (Anh), nhận định vấn đề trừng phạt có thể trở nên "kém quan trọng hơn" nếu có thay đổi trong chính sách của Mỹ.

“Nếu Washington thực sự giảm nhẹ các lệnh trừng phạt với Moscow , đó sẽ là một bước ngoặt lớn, vì hiện có bằng chứng rõ ràng cho thấy các biện pháp trừng phạt đang bắt đầu tác động mạnh đến kinh tế Nga, gây ra lạm phát đáng kể”, bà Ingham nói với Newsweek.

Ngoài dầu , Mỹ cũng đang được cho đã bí mật đàm phán với Nga về việc cung cấp khí đốt của Nga cho Đức thông qua Đường ống Nord Stream 2, trong đó các công ty Mỹ, thay vì chính phủ Mỹ, sẽ đóng vai trò trung gian để vận chuyển.