Đề xuất miễn thuế thu nhập với tiếp viên hàng không Việt làm cho hãng nước ngoài

Có nên mở rộng diện miễn thuế?

Bộ Tài chính đã công bố bảng tổng hợp ý kiến, tiếp thu, giải trình về Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) . Trong đó, có ý kiến đề xuất bổ sung tiếp viên hàng không Việt Nam làm việc cho các hãng hàng không nước ngoài vào diện được miễn thuế thu nhập cá nhân, tương tự chính sách áp dụng cho thuyền viên (được nêu trong dự thảo).

Theo ý kiến góp ý, tiếp viên hàng không Việt Nam làm việc cho các hãng nước ngoài có đặc thù làm việc xuyên quốc gia, thường trú trong cabin tàu bay, tương tự như thuyền viên trên tàu biển. Họ cũng phải tuân thủ các quy chuẩn quốc tế và phần lớn thời gian làm việc trên lãnh thổ nước ngoài hoặc trong không phận quốc tế.

Về mô hình tuyển dụng, tiếp viên thường thông qua các công ty phái cử được cấp phép - một hình thức lao động có yếu tố nước ngoài , tương đương với xuất khẩu lao động ở nhiều lĩnh vực khác.

Về thu nhập, lương của tiếp viên hàng không được chi trả bằng ngoại tệ (USD, EUR, JPY…) và phần lớn chuyển về Việt Nam phục vụ sinh hoạt, đầu tư hoặc tiết kiệm. Nếu được miễn thuế thu nhập cá nhân, chính sách sẽ không chỉ giảm gánh nặng cho người lao động mà còn khuyến khích đưa ngoại tệ về nước, góp phần tăng dự trữ ngoại hối quốc gia.

Theo đó, việc miễn thuế cho thuyền viên nhưng chưa áp dụng với tiếp viên hàng không có thể dẫn đến bất hợp lý trong chính sách thuế, khi cả hai nhóm lao động đều có đặc điểm tương đồng, cùng làm việc cho doanh nghiệp nước ngoài và cùng mang lại nguồn ngoại tệ cho đất nước”.

Trả lời vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết, với thuyền viên Việt Nam làm việc cho các hãng tàu nước ngoài , nếu cùng một mức lương thì thu nhập thực nhận thường thấp hơn so với thuyền viên nước khác, do Việt Nam quy định nộp thuế , trong khi nhiều quốc gia không thu hoặc giảm trừ. Điều này khiến chủ tàu không mặn mà thuê thuyền viên Việt Nam. Để phát triển dịch vụ xuất khẩu thuyền viên và bảo đảm công bằng với lao động các nước, miễn thuế thu nhập cá nhân cho thuyền viên là cần thiết.

Đề xuất miễn thuế cho các khoản phụ cấp cán bộ ở nước ngoài

Bộ Công Thương đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo quy định rõ về sinh hoạt phí, các khoản phụ cấp (phụ cấp chiến tranh, phụ cấp kiêm nhiệm địa bàn, phụ cấp cho nữ), trợ cấp và các chế độ khác đối với thành viên cơ quan Việt Nam ở nước ngoài . Theo đề nghị, các khoản này không phải là tiền lương/tiền công và cần được xác định là thu nhập miễn thuế thu nhập cá nhân

Bộ Công Thương lý giải, hiện tại, pháp luật về thuế thu nhập cá nhân áp dụng cho đối tượng thành viên cơ quan Việt Nam ở nước ngoài chưa rõ ràng. Bộ Tài chính cũng chưa có hướng dẫn cụ thể. Trong khi đó, chế độ sinh hoạt phí, phụ cấp, trợ cấp và các khoản hỗ trợ khác của cán bộ và phu nhân/phu quân được quy định tại Nghị định 08/2019/NĐ-CP và Nghị định 51/2024/NĐ-CP, được xây dựng trên cơ sở bảo đảm nhu cầu vật chất, tinh thần để hoàn thành nhiệm vụ đối ngoại trong điều kiện đặc thù.

Theo Bộ Công Thương, sinh hoạt phí là khoản chi trả hằng tháng nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu thiết yếu, không mang tính chất tiền lương như trong nước. Trường hợp phu nhân/phu quân không đi theo được hưởng 50% mức sinh hoạt phí – khoản tiền có tính nhân văn, không mang ý nghĩa thu nhập.

Ngoài ra, mức hỗ trợ học phí cho con cán bộ hiện mới đáp ứng khoảng 30% chi phí thực tế, trong khi nhiều nước thanh toán 50–100% học phí tại các trường quốc tế để đảm bảo việc học tập không gián đoạn.

Tại các địa bàn có chi phí sinh hoạt cao như Tây Âu, Bắc Mỹ, Đông Bắc Á, châu Úc, tổng thu nhập của cán bộ và gia đình ở mức thấp, chỉ đáp ứng được nhu cầu tối thiểu. Điều này ảnh hưởng đến đời sống, thậm chí có trường hợp gia đình phải chia tách do khó khăn trong học tập và sinh hoạt của con nhỏ.

Với quan điểm chính sách thuế cần vừa bảo đảm nguyên tắc chung của công cụ thuế thu nhập cá nhân , vừa tính đến đặc thù nhiệm vụ đối ngoại, Bộ Công Thương đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ các khoản sinh hoạt phí, phụ cấp, trợ cấp của thành viên cơ quan Việt Nam ở nước ngoài thuộc diện “thu nhập miễn thuế” quy định tại Điều 4 Dự thảo Luật thuế thu nhập cá nhân.

Đài Truyền hình Việt Nam cũng đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung các khoản sinh hoạt phí, phụ cấp, trợ cấp dành cho thành viên cơ quan, đơn vị Việt Nam công tác tại nước ngoài vào nhóm thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân.

Bộ Tài chính cho biết sẽ ghi nhận để nghiên cứu, xem xét trong quá trình xây dựng văn bản hướng dẫn thực hiện luật.