“Đòn bẩy” để Việt Nam rút ngắn khoảng cách, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu

Mới đây, Dassault Systèmes đã hợp tác với Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia Việt Nam (NIC ) để tổ chức Diễn đàn Lãnh đạo Doanh nghiệp. Với trọng tâm thúc đẩy hệ sinh thái bán dẫn tại Việt Nam, sự kiện đã quy tụ hơn 50 lãnh đạo cấp cao đến từ các lĩnh vực bán dẫn, công nghệ cao, chính phủ và giới hàn lâm nhằm đẩy nhanh tham vọng của đất nước thông qua đổi mới số, phát triển nguồn nhân lực và hợp tác chiến lược.

Được tổ chức tại InterContinental Hanoi Westlake, diễn đàn kinh doanh này đóng vai trò là nền tảng chiến lược cho đối thoại đa phương về tham vọng của Việt Nam trong việc đạt được khả năng tự chủ về thiết kế, sản xuất và kiểm định chip vào năm 2027, cũng như khẳng định vị thế là một nhân tố quan trọng trong khu vực và trên toàn cầu.

Phát biểu khai mạc, TS. Võ Xuân Hoài, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC ) cho biết, Nghị quyết số 57-NQ/TW và Quyết định số 1131/QĐ-TTg là một tín hiệu rõ ràng cho thấy Việt Nam sẵn sàng huy động nguồn lực, chính sách và các mối quan hệ hợp tác để kiến tạo nền tảng cho một nền kinh tế tri thức và công nghệ cao, trong đó xác định 11 nhóm công nghệ chiến lược và 35 nhóm sản phẩm công nghệ chiến lược là những ưu tiên phát triển quốc gia.

"Chính trong bối cảnh này, sự kiện ngày hôm nay mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là diễn đàn để các nhà lãnh đạo từ cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp, và cơ sở đào tạo cùng nhau trao đổi, chia sẻ tầm nhìn, và chung tay hiện thực hóa các định hướng chiến lược", TS. Võ Xuân Hoài cho hay.

Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia thông tin, NIC hiện đang tập trung phát triển trí tuệ nhân tạo và bán dẫn, đây là hai trụ cột quan trọng trong chuyển đổi số. Chỉ trong ít ngày tới (25/8), Trung tâm sẽ công bố kế hoạch xây dựng mạng lưới đổi mới sáng tạo trong các ngành lượng tử, an ninh mạng, hàng không vũ trụ và thiết bị bay không người lái.

“Đây không chỉ là câu chuyện công nghệ, mà còn là câu chuyện về con người, tài năng và tương lai của thế hệ trẻ Việt Nam,” ông Hoài khẳng định.

Trong khuôn khổ diễn đàn cũng đã diễn ra lễ ký kết hợp tác giữa Dassault Systèmes và Viettel AI, khẳng định quyết tâm chung trong việc xây dựng một hệ sinh thái công nghệ chiến lược cho Việt Nam.

Mối quan hệ hợp tác này nhấn mạnh vai trò của đào tạo nhân lực với mục tiêu đào tạo 50.000 kỹ sư bán dẫn đến năm 2030 đã được Chính phủ Việt Nam đặt ra. Đây là minh chứng cho tầm nhìn dài hạn với sự phát triển nguồn lực sáng tạo, sẵn sàng tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu, duy trì đà tăng trưởng công nghệ cao và từng bước đưa Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn của các tập đoàn công nghệ quốc tế.

Đòn bẩy để Việt Nam rút ngắn khoảng cách, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu

Theo đó, tại diễn đàn, các thảo luận tập trung vào việc thúc đẩy hệ sinh thái bán dẫn thông qua đổi mới dựa trên trí tuệ nhân tạo, giải quyết các thách thức của ngành và khai thác công nghệ song sinh ảo khoa học. Các chủ đề quan trọng khác bao gồm sản xuất dựa trên dữ liệu và đồng tối ưu hóa công nghệ nhà máy bán dẫn (FTCO), cùng các chiến lược phát triển nguồn nhân lực sẵn sàng cho tương lai. Những chia sẻ chuyên sâu từ các chuyên gia và các nghiên cứu điển hình trong khu vực đã góp phần củng cố năng lực cạnh tranh toàn cầu của Việt Nam.

Liên quan đến lĩnh vực bán dẫn, ông Venkat Srivatsn Balasubramanian, Giám đốc Tư vấn Quy trình Công nghiệp Dassault Systèmes chia sẻ, thiết kế, sản xuất, lắp ráp, kiểm thử và đóng gói vi mạch thường diễn ra tại nhiều khu vực địa lý khác nhau trên toàn cầu. Quá trình sản xuất bao gồm hơn 1.000 bước, thường vượt qua biên giới quốc tế hơn 70 lần trước khi đến tay khách hàng cuối. Do đại dịch, đã xảy ra tình trạng thiếu hụt chip chưa từng có, làm gián đoạn năng lực sản xuất của EU (ví dụ như trong ngành ô tô).

Hiện nay Dassault Systèmes đã có thể mô phỏng hầu hết các công đoạn sản xuất bán dẫn từ lắng đọng, quang khắc, cấy ion đến làm sạch và đánh bóng cơ học. Những mô phỏng này được kiểm chứng qua nhiều năm kinh nghiệm và hợp tác toàn cầu, tạo nền tảng vật lý vững chắc để xây dựng các mô hình tiên đoán chính xác.

Ông Samson Khaou, Phó Chủ tịch thường trực, phụ trách khu vực Châu Á – Thái Bình Dương của Dassault Systèmes đã đưa ví dụ về 3D IC và bộ nhớ băng thông cao (HBM). Ông cho biết trước đây, quá trình mô phỏng thường rời rạc, tách thành nhiều bước từ thiết kế CAD, xử lý trước, sau đến tính toán trên hệ thống HPC, khiến việc tối ưu mất nhiều thời gian. Nhờ đó, kỹ sư có thể khám phá toàn bộ không gian thiết kế ngay từ giai đoạn đầu, thay vì chỉ kiểm thử một số phương án hạn chế.

Quan trọng hơn, Dassault Systèmes đã kết hợp mô phỏng với trí tuệ nhân tạo. “Chỉ cần thay đổi tham số thiết kế hoặc quy trình, hệ thống sẽ phản hồi ngay về ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm, trong khi tất cả độ phức tạp của việc dựng mô hình, chuyển định dạng hay xử lý kết quả đều được AI tự động hóa,” ông giải thích.

Tuy nhiên, để xây dựng mô hình AI hiệu quả cần có dữ liệu, mà trong ngành bán dẫn, dữ liệu lại là tài sản tuyệt mật, khó chia sẻ. Giải pháp là tận dụng song sinh ảo để tự động tạo dữ liệu tổng hợp (synthetic data) phục vụ huấn luyện AI. Theo ông Khaou, chính sự kết hợp giữa mô hình hóa, mô phỏng và AI sẽ là đòn bẩy để Việt Nam rút ngắn khoảng cách, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Ở góc độ ngoại giao, bà Marie Keller, Quyền Đại diện lâm thời, Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam khẳng định đổi mới sáng tạo luôn là một trong những ưu tiên trọng tâm trong chính sách hợp tác Pháp - Việt. Bà cho biết, việc tổ chức diễn đàn lần này là một dấu mốc quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh năm 2025 khép lại “Năm Đổi mới sáng tạo Pháp - Việt”.

Trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Emmanuel Macron hồi tháng 5, sự kiện French Tech đã tạo tiếng vang lớn, mở ra làn sóng hợp tác mạnh mẽ trong lĩnh vực công nghệ số. Bà Keller đánh giá cao khát vọng của Việt Nam trong lĩnh vực bán dẫn, minh chứng qua việc thành lập Quỹ hỗ trợ đầu tư, ban hành Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn đến năm 2030 và khởi công nhà máy chip nội địa đầu tiên.

“Dĩ nhiên, việc xây dựng hệ sinh thái bán dẫn không thể diễn ra trong một sớm một chiều. Việt Nam vẫn cần giải quyết những thách thức về đào tạo nhân lực, thúc đẩy nghiên cứu và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi. Pháp sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm từ mạng lưới 115 doanh nghiệp, 3.000 việc làm và các trung tâm nghiên cứu danh tiếng như CEA Tech,” bà Keller nói.

Bà cũng nhấn mạnh Pháp hiện triển khai dự án nhà máy chip trị giá 7,9 tỷ USD, qua đó càng nhận thức rõ vai trò chiến lược của ngành công nghiệp này và sẵn sàng mở rộng hợp tác với Việt Nam “trên tinh thần cùng có lợi”.