Giấc mơ điện khí LNG 40 tỷ USD: Ông Phạm Nhật Vượng chính thức 'ra tay' với dự án 178.000 tỷ lớn nhất Việt Nam, có phá được 'dớp' mắc kẹt của Bầu Hiển và loạt ông lớn?

Ngày 26/09/2025 , CTCP Năng lượng VinEnergo của Tập đoàn Vingroup thông báo chính thức khởi công dự án Nhà máy Nhiệt điện LNG Hải Phòng. Theo thông tin từ Tập đoàn này, LNG Hải Phòng có công suất lớn nhất Việt Nam và hàng đầu thế giới.

Độ "khủng" của LNG Hải Phòng

Nhiệt điện LNG Hải Phòng gồm 2 nhà máy, diện tích 100ha. Tổng vốn đầu tư cho dự án là 178.000 tỷ đồng (khoảng 6,7 tỷ USD) .

Theo thông tin trong Quy hoạch Điện 8, LNG Hải Phòng 1 có công suất 1.600 MW, vận hành trong giai đoạn năm 2025-2030. LNG Hải Phòng 2 có công suất 3.200 MW, vận hành trong giai đoạn năm 2031-2035.

Tuy nhiên, chính quyền Hải Phòng đã cam kết có thể đẩy nhanh giai đoạn 2 lên hoạt động ngay trong giai đoạn 2025-2030 nếu hệ thống điện cần.

Tổng công suất 4.800 MW của 2 nhà máy này là cao nhất Việt Nam, đứng trên kế hoạch của cụm Điện khí LNG BOT Sơn Mỹ 1, 2 (4.500 MW) và cụm Quảng Trạch 1, 2, 3 (4.403 MW) .

Khi đi vào hoạt động hoàn thiện, dự án LNG Hải Phòng sẽ cung cấp khoảng 9,6 tỷ kWh/năm (giai đoạn 1) và 19,2 tỷ kWh/năm (giai đoạn 2), tổng cộng là 28,8 tỷ kWh/năm, tương đương khoảng 8% sản lượng điện sản xuất của Việt Nam năm 2025.

Mặc dù vậy, lễ khởi công mới chỉ là chương mở đầu cho một chặng đường khó khăn, khi mà bài học trong 1 thập kỷ qua của Việt Nam đã cho thấy, hàng chục dự án được quy hoạch nhưng đến nay mới chỉ có duy nhất cụm nhà máy Nhơn Trạch 3 và 4 là sắp hòa lưới điện quốc gia.

Hơn 40 tỷ USD chờ trong các dự án nhiệt điện LNG

Bức tranh tổng thể về các dự án điện khí LNG trong Quy hoạch Điện 8 thể hiện khát vọng về an ninh năng lượng và tăng trưởng xanh, được lên kế hoạch với những dòng vốn tỷ đô từ những ông lớn nước ngoài cho đến doanh nghiệp “sừng sỏ” nội địa.

Trong Quy hoạch, hơn 36.500 MW công suất điện khí LNG được quy hoạch, gần bằng một nửa tổng công suất lắp đặt toàn hệ thống điện Việt Nam hiện tại và Tổng mức đầu tư dự kiến vượt qua con số 40 tỷ USD.

Nhưng điểm sáng hiếm hoi và là hình mẫu cho đến nay mới chỉ có dự án Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và 4 (1.624 MW, vốn đầu tư 1,4 tỷ USD) do Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power) làm chủ đầu tư. Sau nhiều nỗ lực, cả hai nhà máy đã thành công hòa lưới điện quốc gia và đang trong giai đoạn chạy thử nghiệm, dự kiến sẽ vận hành thương mại ngay trong năm 2025.

Tuy nhiên, chính PV Power cũng đang đối mặt với thử thách tại dự án LNG Quảng Ninh (1.500 MW, 2,2 tỷ USD). Dù bắt tay cùng các đối tác giàu kinh nghiệm từ Nhật Bản là Tokyo Gas, Marubeni và công ty trong nước Colavi, dự án vẫn đang gặp vướng mắc lớn về giải phóng mặt bằng.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) được giao trọng trách với chuỗi dự án tại Quảng Trạch (Quảng Bình cũ). Dự án Nhiệt điện Quảng Trạch I (1.403 MW, vốn 42.000 tỷ đồng), dù chuyển đổi từ than sang LNG, đã có những bước tiến tích cực khi thực hiện thành công đốt dầu lần đầu lò hơi tổ máy số 1. Trong khi đó, dự án Quảng Trạch II (1.500 MW, 52.490 tỷ đồng) mới chỉ đang ở bước đầu mời thầu gói EPC trị giá hơn 26.000 tỷ đồng.

Những liên danh ‘khủng’ với DN nội sừng sỏ và gã khổng lồ nước ngoài

Sức hấp dẫn của thị trường điện Việt Nam đã lôi kéo hàng loạt "đại bàng" quốc tế trong những liên danh “khủng” có tên những doanh nghiệp nội.

Nổi bật trong cuộc đua điện khí có mặt tư nhân là T&T Group của doanh nhân Đỗ Quang Hiển (bầu Hiển) cũng là một cái tên đáng chú ý. Tập đoàn này tham gia sân chơi theo chiến lược hợp tác với các ông lớn nước ngoài để tận dụng kinh nghiệm và vốn của họ.

Tại Dự án LNG Hải Lăng (1.500 MW, 2,32 tỷ USD) , T&T hợp tác với một liên danh rất mạnh từ Hàn Quốc gồm Hanwha, KOGAS, KOSPO. Tuy nhiên, dù đã khởi công từ tháng 1/2022, dự án này vẫn đang bị đánh giá là "ì ạch", chậm tiến độ và chưa xong báo cáo khả thi sau hơn 2 năm khởi công.

T&T cũng từng liên danh với PV Power để tham gia đấu thầu dự án LNG Nghi Sơn (Thanh Hóa), nhưng cuối cùng tỉnh đã hủy kết quả sơ tuyển.

Cũng tại dự án này, nhiều nhà đầu tư khác đã thể hiện sự quan tâm, tiêu biểu như Liên danh Công ty CP Tập đoàn SOVICO - JERA Co., Inc. (Nhật Bản); Liên danh Tổng công ty Điện lực Nam Hàn Quốc - Tổng công ty Khí Hàn Quốc - Tập đoàn Xây dựng và Kỹ thuật Daewoo - Tổng công ty Đầu tư xây dựng và Thương mại Anh Phát; Gulf Energy Development Public Company Limited (Thái Lan); SK Innovation Co., Ltd. (Hàn Quốc).

Tại Hưng Yên (Thái Bình cũ), liên danh Tokyo Gas, Kyuden (Nhật Bản) và Tập đoàn Trường Thành (Việt Nam) đang xúc tiến dự án LNG Thái Bình 1.500 MW (2,56 tỷ USD).

Tại Tây Ninh (Long An cũ), hai dự án Long An I và II (tổng công suất 3.000 MW, vốn 3,13 tỷ USD) do GS Energy (Hàn Quốc) và VinaCapital làm chủ đầu tư cũng đối mặt với thách thức. Dù có kế hoạch khởi công vào cuối năm 2025, kết luận của Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra một số sai phạm trong quá trình chuẩn bị dự án, đòi hỏi sự rà soát và điều chỉnh.

Tại Lâm Đồng (Bình Thuận cũ), hai dự án Sơn Mỹ I (2.250 MW, 2,2 tỷ USD) và Sơn Mỹ II (2.250 MW, 2,1 tỷ USD) đang vướng mắc ở khâu giải phóng mặt bằng. Sơn Mỹ II do Tập đoàn AES (Mỹ) làm chủ đầu tư, trong khi Sơn Mỹ I là liên danh phức hợp giữa EDF (Pháp), Kyushu Electric, Sojizt (Nhật Bản) và Tập đoàn Thái Bình Dương (Việt Nam).

Câu chuyện đáng buồn nhất có lẽ là dự án LNG Bạc Liêu (3.200 MW, 4 tỷ USD) do Delta Offshore Energy (DOE) của Mỹ đề xuất. Sau 5 năm nhận được sự chấp thuận về chủ trương, dự án đến nay vẫn gần như "nằm trên giấy", trở thành một biểu tượng cho khoảng cách giữa cam kết và thực tế.

Ngay cả các dự án đã có chủ đầu tư trong nước như LNG Hiệp Phước (TP.HCM) do Công ty Hải Linh làm chủ đầu tư cũng chưa thể về đích khi vướng mắc lớn nhất là chưa thể hoàn tất đàm phán hợp đồng mua bán điện (PPA) với EVN.

Tại Ninh Thuận, dự án LNG Cà Ná (1.500 MW, hơn 56.000 tỷ đồng) khi mở thầu cũng chỉ có duy nhất một nhà đầu tư nộp hồ sơ là Liên danh Trung Nam - Sideros River.

Một nửa số dự án đang chờ nhà đầu tư

Bên cạnh các dự án đã có chủ, một nửa bức tranh điện khí LNG vẫn đang chờ đợi nhà đầu tư, như Dự án LNG Nghi Sơn đã nhắc đến ở trên.

Bên cạnh đó, tại Nghệ An, các nhà đầu tư Hàn Quốc như POSCO và SK Innovation thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến dự án LNG Quỳnh Lập (1.500 MW) và thậm chí đề xuất được chỉ định trực tiếp làm nhà đầu tư để đẩy nhanh tiến độ.

Các dự án khác như LNG Long Sơn (Bà Rịa - Vũng Tàu, 1.500 MW) hay LNG Vũng Áng III (Hà Tĩnh, 1.500 MW) vẫn đang trong giai đoạn tìm kiếm, lựa chọn chủ đầu tư.

Một nhà máy điện khí LNG chỉ là phần cuối cùng trong một chuỗi cung ứng phức tạp. Để nó có điện, cần có cả một hệ thống hạ tầng đi kèm.

Khí tự nhiên được khai thác rồi làm lạnh xuống -162°C để thành dạng lỏng (LNG), sau đó được chở bằng tàu chuyên dụng vượt biển về Việt Nam. Tàu cập vào Kho cảng LNG và LNG được bơm vào các bồn chứa cực lớn. Khi cần dùng, LNG được cho nóng lên để chuyển lại thành thể khí (tái hóa khí), dẫn qua đường ống tới nhà máy điện.

Bên cạnh giá LNG thế giới và tỷ giá VND/USD là những yếu tố quan trọng hàng đầu trong bài toán chi phí của một nhà máy điện khí LNG, thì hạ tầng nhập khẩu LNG ở Việt Nam vẫn còn rất mới. Đơn vị đi đầu và gần như là duy nhất đang vận hành là Tổng Công ty Khí Việt Nam (PV GAS).

Cho đến nay, Việt Nam mới chỉ có duy nhất kho cảng trung tâm LNG Thị Vải 1 triệu tấn/năm của PV GAS đã đưa vào vận hành từ tháng 7/2023 và đang triển khai nâng công suất lên 3 triệu tấn/năm vào năm 2026 phục vụ cho toàn bộ khu vực Đông Nam Bộ.

Mới đây, trong tháng 9/2025, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã cấp chấp thuận chủ trương đầu tư, đồng thời chấp thuận nhà đầu tư dự án Kho LNG Bắc Trung bộ (Kho LNG Vũng Áng) cho PV GAS, mục tiêu cung cấp LNG cho các nhà máy nhiệt điện theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh (Quảng Trạch 2, Vũng Áng, Quảng Trạch 3...) và các hộ tiêu thụ công nghiệp khác trong khu vực.

Ngoài ra, thực hiện định hướng phát triển, PV GAS đang triển khai dự án kho cảng trung tâm LNG Sơn Mỹ tại Bình Thuận với công suất lên đến 6 triệu tấn/năm, phục vụ cho 2 nhà máy điện Sơn Mỹ và khu vực Nam Trung Bộ.