Hệ thống đê điều của Hà Nội không chỉ là "tấm lá chắn" bảo vệ thủ đô mỗi mùa mưa lũ , mà còn là những tuyến giao thông huyết mạch phục vụ hàng triệu lượt người dân mỗi ngày.
Theo đánh giá, hệ thống các tuyến đê từ đê cấp 3 đến đê cấp đặc biệt thuộc TP.Hà Nội "đảm bảo đủ khả năng chống lũ với mực nước thiết kế" và phấn đấu chống được lũ cao hơn.
Tuy nhiên, do tốc độ đô thị hóa tăng nhanh, nhu cầu phương tiện lưu thông lớn, các tuyến đê ngoài việc đảm bảo phòng chống thiên tai còn phải đảm bảo nhu cầu giao thông và tạo cảnh quan đô thị. Vì vậy, việc đầu tư nâng cấp hệ thống đê điều đồng bộ với hạ tầng xung quanh là rất cần thiết.
Tuyến đê hữu Cầu, đoạn qua địa bàn xã Trung Giã (Hà Nội) đang được nâng cấp, mở rộng để đảm bảo an toàn phòng, chống lũ
ẢNH: NGUYỄN TRƯỜNG
Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cho biết, thủ đô có hơn 770 km đê các loại, trong đó hơn 626 km đã được phân cấp quản lý. Riêng đê hữu Hồng có 37,7 km là đê cấp đặc biệt, bảo vệ trực tiếp cho khu vực trung tâm Hà Nội.
Theo nhận định của các chuyên gia, dưới ảnh hưởng của biến đổi khí hậu toàn cầu, nếu xảy ra tổ hợp thiên tai đặc biệt bất lợi (lũ lớn trên sông; mưa lớn diện rộng, hồ thủy điện xả lũ để bảo đảm an toàn hồ đập; đúng vào thời điểm triều cường; bão đổ bộ vào đất liền) khiến mực nước trên sông Hồng vượt lũ thiết kế thì hệ thống đê TP.Hà Nội sẽ gặp "bất lợi" hơn so với các địa phương lân cận (Phú Thọ, Hưng Yên, Bắc Ninh).
Trước thực trạng đó, Hà Nội đang xây dựng kế hoạch tổng thể nâng cấp hệ thống đê điều theo hướng đa mục tiêu, đó là vừa bảo đảm an toàn phòng chống lũ, vừa đáp ứng nhu cầu giao thông và phát triển cảnh quan đô thị.
Theo ông Nguyễn Duy Du, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và Phòng, chống thiên tai (Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội), trên cơ sở chỉ đạo của Phó chủ tịch UBND TP.Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền tại cuộc họp trung tuần tháng 9, đơn vị đang khẩn trương hoàn thiện thủ tục lựa chọn đơn vị tư vấn để nghiên cứu, xây dựng kế hoạch tổng thể đầu tư cải tạo, nâng cấp hệ thống đê điều.
Đê sông Đáy, đoạn qua địa bàn P.Yên Nghĩa (Hà Nội) đang được nâng cấp
ẢNH: NGUYỄN TRƯỜNG
Kế hoạch hướng đến mục tiêu "kép", vừa đảm bảo an toàn phòng, chống thiên tai, vừa phát triển hạ tầng giao thông và tạo dựng cảnh quan đô thị. Đây sẽ là cơ sở quan trọng để Hà Nội chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện trong kế hoạch đầu tư trung hạn 5 năm 2026 - 2030 và kỳ kế hoạch đầu tư tiếp theo.
Theo kế hoạch dự kiến, Hà Nội sẽ ưu tiên nguồn lực cho các tuyến đê trọng điểm như đê sông Hồng, sông Đuống, sông Đà, sông Đáy, cùng các tuyến đê bảo vệ dân cư tại lưu vực sông Bùi, sông Tích, sông Mỹ Hà - nơi thường xuyên chịu tác động của lũ rừng ngang và ngập úng cục bộ.
Trong quá trình triển khai, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội sẽ phối hợp với các sở, ngành như quy hoạch - kiến trúc, xây dựng, tài chính… để thống nhất chỉ giới, mở rộng mặt cắt, đảm bảo tối thiểu 2 làn xe lưu thông an toàn trên mặt đê.
Không chỉ hướng tới an toàn, việc nâng cấp còn đặt mục tiêu biến những con đê thành không gian giao thông - sinh thái - cảnh quan gắn với phát triển đô thị ven sông, góp phần làm đẹp diện mạo thủ đô.
Từ "tuyến phòng lũ" trở thành "tuyến đường sống", những con đê của Hà Nội đang chuẩn bị bước vào giai đoạn mới - bền vững, hiện đại và phục vụ đa mục tiêu, đúng với vị thế của một đô thị trung tâm vùng đồng bằng sông Hồng.
Mới đây, tại buổi kiểm tra thực tế và chỉ đạo công tác phòng, chống lũ, bảo đảm an toàn cho người dân tại các xã Đa Phúc và Trung Giã, Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã đồng ý với phương án của Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại; Bộ Tư lệnh thủ đô Hà Nội về củng cố đê điều, nâng cấp trạm bơm.
"Về tổng thể hệ thống đê của Hà Nội, trong 2 năm qua, tôi đã cho kiểm tra, biết rõ khiếm khuyết ở đâu. Tới đây sẽ lập đề án tổng thể về đê và các tuyến đường đấu nối", ông Thanh nhấn mạnh.
Bài viết có sự phối hợp của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội.