Kiev được gì khi mua 90 tỷ USD vũ khí Mỹ?

Phát biểu tại Nhà Trắng hôm 18 tháng 8 sau cuộc gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump và các lãnh đạo châu Âu, Tổng thống Volodymyr Zelensk y cho biết các bên đã thảo luận về vấn đề đảm bảo an ninh cho Ukraine.

Để nhận được đảm bảo an ninh từ Mỹ, Kiev sẽ thực hiện thương vụ mua lượng vũ khí có tổng trị giá 90 tỷ USD của Washington bằng nguồn tiền của châu Âu.

"Chúng tôi cũng nhất trí với Tổng thống Mỹ rằng họ sẽ mua thiết bị bay không người lái (drone) của Ukraine sau khi sản phẩm này được xuất khẩu", Tổng thống Zelensk y cho hay.

Mặc dù vậy, nhà lãnh đạo Ukraine lưu ý rằng vấn đề này vẫn trong quá trình thảo luận và thỏa thuận hoàn chỉnh có thể được công bố trong 7-10 ngày tới.

Trước đó, tờ Financial Times của Anh dẫn một tài liệu cho biết Ukraine cam kết mua 100 tỷ USD vũ khí Mỹ bằng ngân sách do châu Âu cung cấp, nhằm đổi lấy đảm bảo an ninh từ Washington sau khi Kiev đạt được thỏa thuận hòa bình với Moskva.

Mỹ và Ukraine cũng sẽ ký thỏa thuận trị giá 50 tỷ USD để sản xuất drone. Loạt đề xuất trên được Ukraine chia sẻ với các đồng minh châu Âu trước cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và ông Zelensk y tại Nhà Trắng.

Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Ukraine không nêu cụ thể loại vũ khí mà nước này đề xuất mua, nhưng đã bày tỏ rõ mong muốn sở hữu ít nhất 10 hệ thống phòng không Patriot của Mỹ, bên cạnh một số loại tên lửa và thiết bị quân sự khác.

Văn bản cũng không nêu rõ tỷ lệ giữa mua sắm và đầu tư trong thỏa thuận về drone. Đề xuất của Ukraine dường như nhằm đáp ứng mong muốn làm lợi cho ngành công nghiệp Mỹ của ông Trump.

Khi được phóng viên hỏi về khả năng tiếp tục viện trợ quân sự cho Ukraine, Tổng thống Trump nhấn mạnh Mỹ sẽ "không cho đi thứ gì nữa mà chỉ bán vũ khí".

Nói về quyết định đảm bảo an ninh cho Ukraine của Mỹ, Tổng thống Zelensk y đã mô tả đây là động thái mang tính "lịch sử".

"Đây là một quyết định lịch sử khi Mỹ sẵn sàng tham gia đảm bảo an ninh cho Ukraine. Với nỗ lực chung của chúng ta, các đảm bảo an ninh phải thực sự thiết thực, giúp bảo vệ trên không và trên biển, cũng như có sự tham gia của châu Âu", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensk y tuyên bố sau cuộc họp trực tuyến với nhóm nước đồng minh ở châu Âu, gồm lãnh đạo Anh, Pháp, Đức.

Đặc phái viên Steve Witkoff của Tổng thống Donald Trump, trước đó cho hay Nga chấp nhận để Mỹ bảo đảm an ninh cho Ukraine theo cơ chế tương tự thỏa thuận phòng thủ chung của NATO, sau khi chiến sự hiện tại kết thúc.

Mikhail Ulyanov, đặc phái viên của Nga tại các tổ chức quốc tế, cho hay Moskva đồng ý rằng thỏa thuận hòa bình trong tương lai sẽ bao gồm đảm bảo an ninh cho Kiev , song nhấn mạnh Moskva cũng cần những đảm bảo đáng tin cậy.

"Nhiều lãnh đạo các quốc gia châu Âu nhấn mạnh một thỏa thuận hòa bình trong tương lai cần cung cấp đảm bảo an ninh đáng tin cậy hoặc các đảm bảo cho Ukraine. Nga nhất trí với điều đó, nhưng Moskva cũng có quyền kỳ vọng sẽ nhận được các đảm bảo an ninh hiệu quả", đặc phái viên Ulyanov nói.