Lai lịch 2 công ty đặc biệt bị Quốc Cường Gia Lai bán để trả khoản nợ nghìn tỷ cho bà Trương Mỹ Lan

HĐQT CTCP Quốc Cường Gia Lai (mã CK: QCG) vừa thông qua chủ trương chuyển nhượng toàn bộ phần vốn góp/cổ phần mà doanh nghiệp đang nắm giữ tại CTCP Xây dựng - Kinh doanh Nhà Phạm Gia và CTCP Bất động sản Hiệp Phúc.

Động thái này nằm trong lộ trình tái cơ cấu tài chính và thu xếp nguồn lực để thực hiện các nghĩa vụ theo phán quyết của Tòa án trong vụ án Trương Mỹ Lan.

Thời gian dự kiến hoàn tất các giao dịch chuyển nhượng trong quý I/2026. Theo nghị quyết, giá chuyển nhượng không thấp hơn giá vốn đầu tư, được xác định trên cơ sở thẩm định của tổ chức định giá độc lập theo đúng quy định pháp luật. Bên nhận chuyển nhượng phải là các đối tác, nhà đầu tư có năng lực tài chính và đảm bảo khả năng thanh toán.

Bất động sản Hiệp Phúc: Từ công ty con thành công ty liên kết

Bất động sản Hiệp Phúc có tiền thân là CTCP Quốc tế An Vui, thành lập tháng 4/2008 với vốn điều lệ ban đầu 30 tỷ đồng. Giai đoạn đầu, doanh nghiệp do bà Nguyễn Thị Vui nắm 80% vốn, phần còn lại thuộc về ông Nguyễn Xuân Thám và bà Đoàn Thị Thanh Bình. Ông Nguyễn Xuân Thám (sinh năm 2005) từng giữ chức Tổng Giám đốc.

Đến năm 2016, vị trí Tổng Giám đốc được chuyển sang ông Đoàn Thế Long. Tháng 8/2017, doanh nghiệp đổi tên thành CTCP Bất động sản Hiệp Phúc, đồng thời bà Nguyễn Thị Như Loan đảm nhiệm chức Tổng Giám đốc.

Cũng trong năm 2017, Quốc Cường Gia Lai ghi nhận Hiệp Phúc là công ty con khi rót vốn nắm 90% cổ phần, với giá trị đầu tư hơn 136,6 tỷ đồng. Sau đó, Hiệp Phúc liên tục tăng vốn điều lệ, từ 30 tỷ đồng lên 500 tỷ đồng (tháng 9/2017) và tiếp tục nâng lên 650 tỷ đồng vào tháng 3/2018.

Sau biến cố pháp lý liên quan dự án 39–39B Bến Vân Đồn khiến bà Như Loan bị khởi tố, vị trí Tổng Giám đốc tại Hiệp Phúc được chuyển giao cho ông Nguyễn Quốc Cường, Tổng Giám đốc Quốc Cường Gia Lai.

Đến năm 2020, Quốc Cường Gia Lai bất ngờ giảm mạnh vốn góp tại Hiệp Phúc, cắt hơn 390 tỷ đồng, qua đó đưa doanh nghiệp này từ công ty con xuống công ty liên kết, với tỷ lệ sở hữu còn 34%. Giá trị khoản đầu tư khi đó ước khoảng 235 tỷ đồng.

Cùng thời điểm, Quốc Cường Gia Lai phát sinh các khoản vay từ Hiệp Phúc. Dư nợ cao nhất ghi nhận cuối năm 2020 lên tới 422 tỷ đồng, sau đó giảm dần còn 272 tỷ đồng năm 2021. Đến năm 2024, khoản vay gần như được tất toán, chỉ còn hơn 28,5 tỷ đồng và tiếp tục giảm xuống 15,9 tỷ đồng tại cuối quý III/2025.

Năm 2024, Hiệp Phúc giảm vốn điều lệ xuống còn 419,3 tỷ đồng. Tương ứng, phần vốn góp của Quốc Cường Gia Lai chỉ còn khoảng 142,5 tỷ đồng, tương đương hơn 14,25 triệu cổ phần.

Nhà Phạm Gia: Doanh nghiệp gắn với “người nhà” QCG

Khác với Hiệp Phúc, CTCP Xây dựng – Kinh doanh Nhà Phạm Gia là doanh nghiệp có mối liên hệ chặt chẽ với các cá nhân trong gia đình lãnh đạo Quốc Cường Gia Lai.

Tiền thân của doanh nghiệp là Công ty TNHH Xây dựng và Kinh doanh Nhà Phạm Gia, thành lập tháng 1/2002. Ban đầu, ông Đoàn Hữu Chí giữ chức Giám đốc. Từ năm 2017, vị trí này được chuyển sang bà Lại Thị Hoàng Yến – con gái ông Lại Thế Hà, Chủ tịch HĐQT Quốc Cường Gia Lai.

Tháng 1/2018, Nhà Phạm Gia tăng vốn điều lệ từ 239 tỷ đồng lên 710 tỷ đồng. Khi đó, Quốc Cường Gia Lai sở hữu 43,81% vốn, CTCP Đầu tư Kinh doanh Nhà nắm 46,19% và 10% còn lại thuộc về bà Nguyễn Ngọc Huyền My , em gái ông Nguyễn Quốc Cường. Đến tháng 7/2018, phần vốn của CTCP Đầu tư Kinh doanh Nhà được chuyển sang cho bà Hoàng Yến.

Sau các giao dịch này, bà Hoàng Yến và bà Huyền My nắm tổng cộng 56,19% vốn điều lệ, chi phối hoạt động của Nhà Phạm Gia.
Đáng chú ý, tháng 11/2024, doanh nghiệp giảm mạnh vốn điều lệ xuống còn 260 tỷ đồng. Phần vốn góp của Quốc Cường Gia Lai tại đây được ủy quyền cho ông Nguyễn Quốc Cường đại diện.

Nhà Phạm Gia hoạt động trong các lĩnh vực xây dựng dân dụng – công nghiệp, sản xuất vật liệu xây dựng, kinh doanh nhà ở và môi giới bất động sản. Doanh nghiệp đã được ghi nhận là công ty liên kết của Quốc Cường Gia Lai từ năm 2014, với giá trị đầu tư ban đầu gần 106 tỷ đồng, tương ứng tỷ lệ sở hữu 43,81%.

Khoản nợ nghìn tỷ với bà Trương Mỹ Lan

Trong nhiều năm, Nhà Phạm Gia và các cá nhân liên quan đã cho Quốc Cường Gia Lai vay những khoản tiền đáng kể. Riêng năm 2018, QCG mượn hơn 168 tỷ đồng từ Nhà Phạm Gia và duy trì dư nợ hơn 152 tỷ đồng trong nhiều năm sau đó. Đến năm 2024, toàn bộ khoản vay này đã được tất toán.

Quốc Cường Gia Lai cũng vay thêm 50 tỷ đồng từ bà Nguyễn Ngọc Huyền My và 30 tỷ đồng từ ông Nguyễn Quốc Cường. Tổng thể, trong năm 2024, doanh nghiệp đã gần như thanh toán xong gần 400 tỷ đồng nợ liên quan đến Nhà Phạm Gia và Bất động sản Hiệp Phúc.

Động thái thoái vốn hiện nay gắn trực tiếp với nghĩa vụ trả khoản nợ 2.882 tỷ đồng cho bà Trương Mỹ Lan, phát sinh từ dự án Phước Kiển và hợp đồng hứa mua – hứa bán với Sunny Island, doanh nghiệp thuộc hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát.

Theo bản án đã công bố, nhiều hồ sơ pháp lý của dự án hiện do cơ quan thi hành án quản lý. Quốc Cường Gia Lai có trách nhiệm hoàn trả 2.882 tỷ đồng để nhận lại dự án Phước Kiển.

Tính đến cuối quý 3/2025, doanh nghiệp đã thanh toán 900 tỷ đồng, đồng thời chi thêm 200 tỷ đồng vào ngày 24/10/2025. Phần nghĩa vụ còn lại đang được Quốc Cường Gia Lai tiếp tục thu xếp, trong đó việc bán vốn tại các công ty con và công ty liên kết được xem là nguồn tiền quan trọng trong lộ trình xử lý dứt điểm khoản nợ này.