Nền kinh tế hơn 400 tỷ USD bẻ gãy hàng nghìn lệnh trừng phạt của Mỹ: Xuất khẩu dầu đạt mức cao nhất 7 năm nhờ bán cho khách sộp với giá rẻ hơn 8 USD/thùng

Xuất khẩu dầu thô của Iran đã tăng lên mức cao nhất trong 7 năm qua bất chấp các lệnh trừng phạt ngày càng siết chặt từ Mỹ, dữ liệu của đơn vị theo dõi hàng hải TankerTrackers công bố ngày 9/11 cho biết.

“Trong 4 tuần qua, Iran đã xuất khẩu gần 2,3 triệu thùng dầu thô mỗi ngày”, TankerTrackers đăng trên mạng X. “Đây là con số mà chúng tôi chưa từng thấy kể từ nửa đầu năm 2018”.

Dù không nêu rõ nguyên nhân khiến xuất khẩu tăng vọt, số liệu này dường như củng cố phát biểu trước đó của Bộ trưởng Dầu mỏ Iran Mohsen Paknejad. Trả lời truyền hình nhà nước ngày 29/10, ông Paknejad nói: “Tôi ước gì có thể tiết lộ con số xuất khẩu. Nếu làm vậy, mọi người sẽ nhận ra tình hình hiện nay tốt hơn nhiều so với trước”.

Từ năm 2018, Iran đã ngừng công bố chính thức số liệu về sản lượng và xuất khẩu dầu do tính nhạy cảm của vấn đề, sau khi Mỹ tái áp đặt các lệnh trừng phạt nhằm vào hoạt động bán dầu của nước này.

Kể từ khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng hồi tháng 1, Washington đã tung thêm các biện pháp trừng phạt nhắm vào các bên trung gian, doanh nghiệp nước ngoài, cảng biển Trung Quốc và tàu chở dầu có liên quan đến giao dịch dầu Iran.

Gần như toàn bộ lượng dầu xuất khẩu của Iran hiện đều được chuyển đến miền đông Trung Quốc, nơi các nhà máy lọc dầu tư nhân nhỏ – thường gọi là “teapot” – tận dụng nguồn dầu thô giá rẻ để sản xuất nhiên liệu.

Theo các công ty theo dõi vận tải như Kpler và dữ liệu của Reuters, mức chiết khấu dầu Iran gần đây đã tăng lên khoảng 8 USD/thùng so với giá dầu Brent.

Dữ liệu của Kpler cho thấy xuất khẩu dầu của Iran đã giảm trong những tháng gần đây dưới sức ép ngày càng lớn từ Mỹ, trung bình dưới 1,4 triệu thùng/ngày.

Dù xuất khẩu vừa ghi nhận mức tăng tạm thời, số tổng vẫn thấp hơn so với năm ngoái. Điều này phản ánh trong doanh thu dầu mỏ sụt giảm của Tehran.

Ngày 5/10, nghị sĩ Hadi Ghavami – Phó Chủ tịch Ủy ban Kế hoạch và Ngân sách Quốc hội Iran – cho biết chính phủ chỉ thu về 1,4 tỷ USD từ xuất khẩu dầu trong nửa đầu năm tài khóa hiện tại, tương đương 32% so với dự toán ban đầu. Ông cho rằng nguyên nhân là giá dầu giảm và Tehran buộc phải chiết khấu sâu hơn cho khách hàng Trung Quốc.

Giới phân tích cho rằng nỗ lực của Washington nhằm triệt phá mạng lưới buôn lậu dầu Iran khó đạt hiệu quả nếu thiếu hợp tác từ Bắc Kinh. Việc Trung Quốc tiếp tục mua dầu Iran không chỉ vì giá rẻ hơn mà còn mang tính chiến lược.

Quan hệ thương mại Trung Quốc – Iran dựa nhiều vào mô hình “dầu đổi hàng”. Dầu thô và sản phẩm dầu khí giúp Trung Quốc giữ vị thế đối tác thương mại lớn nhất của Iran, đồng thời bù đắp nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc. Tính chung, Bắc Kinh hiện đóng góp hơn 1/4 tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Iran. Con số này cho thấy vai trò trung tâm của Trung Quốc trong việc duy trì nền kinh tế Iran với quy mô hơn 400 tỷ USD (theo dữ liệu của IMF).

Tham khảo: Bne Intellinews