Nga đã sẵn sàng trước lệnh trừng phạt từ phương Tây - Triệu tập 'hạm đội bóng tối' hơn 100 tàu để vận chuyển dầu thô

Ảnh minh họa

"Hạm đội" bí mật của Nga

Theo các nhà phân tích và môi giới vận tải biển, Nga đã âm thầm tập hợp một đội gồm hơn 100 tàu chở dầu cũ kỹ để giúp vượt qua các hạn chế của phương Tây đối với dầu Nga sau khi xung đột tại Ukraine diễn ra.

Nhà môi giới vận chuyển Braemar ước tính rằng Moscow - vốn phụ thuộc rất nhiều vào các tàu chở dầu nước ngoài để vận chuyển dầu thô, đã bổ sung hơn 100 tàu trong năm nay thông qua các giao dịch mua trực tiếp hoặc gián tiếp. Công ty tư vấn năng lượng Rystad cho biết Nga đã bổ sung 103 tàu chở dầu vào năm 2022 thông qua việc mua và phân bổ lại các tàu phục vụ Iran và Venezuela, hai quốc gia chịu lệnh cấm vận dầu mỏ của phương Tây.

Việc Điện Kremlin thúc đẩy tập hợp đội tàu này - hay còn được gọi với cái tên “hạm đội bóng tối” là một nỗ lực nhằm vượt qua các hạn chế đối với dầu mỏ của nước này. Các lệnh hạn chế bao gồm cấm nhập khẩu bằng đường biển của EU với mức giá trần 60 USD/thùng đã được thông qua mới đây.

Các thương nhân đánh giá hạm đội này sẽ làm giảm tác động của các biện pháp trừng phạt mà các quốc gia châu Âu không thể tránh khỏi được điều này.

Các biện pháp trừng phạt của EU và G7 dự kiến ​​sẽ cắt Moscow khỏi một phần lớn đội tàu chở dầu toàn cầu. Lí do là bởi các công ty bảo hiểm như Lloyd's của Anh sẽ bị cấm bảo hiểm cho các tàu chở dầu của Nga, bất kể điểm đến của họ và chỉ được phép trừ khi được bán dưới cơ chế giá trần.

EU cho biết bất kỳ tàu chở dầu nào không treo cờ EU bị phát hiện vi phạm giới hạn sẽ phải đối mặt với lệnh cấm các dịch vụ hàng hải phương Tây trong 90 ngày, thay vì lệnh cấm suốt đời như đề xuất ban đầu.

Về phía Nga, họ đã tuyên bố rằng sẽ không bán năng lượng cho bất kì quốc gia nào thực thi giá trần và có thể họ sẽ từ chối cung cấp dầu theo các điều kiện do phương Tây đặt ra. Thay vào đó, họ đặt mục tiêu sử dụng đội tàu mới của mình để cố gắng cung cấp cho các quốc gia như Ấn Độ, Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ - những nước đã trở thành khách hàng mua dầu lớn của họ khi châu Âu cắt giảm.

Ông Anoop Singh, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu tàu chở dầu tại Braemar cho biết, các tàu này thường có tuổi đời từ 12-15 năm và dự kiến ​​sẽ bị loại bỏ trong vài năm tới.

“Đây là những người mua mà chúng tôi, với tư cách là những nhà môi giới lâu năm thấy không hề quen thuộc. Chúng tôi tin tưởng rằng phần lớn các tàu này là dành cho Nga.”

Braemar nói rằng các nhà khai thác có liên kết với Nga bị nghi ngờ đã mua tới 29 siêu tàu chở dầu hay còn được gọi là VLCC - những tàu chở dầu thô cực lớn và mỗi chiếc có khả năng chở hơn 2 triệu thùng dầu). Quốc gia này có khả năng cũng đã bổ sung 31 tàu chở dầu cỡ Suezmax có khả năng chở khoảng 1 triệu thùng mỗi chiếc và 49 tàu chở dầu Aframax, mỗi chiếc có thể chở khoảng 700.000 thùng.

Tàu cỡ lớn chở dầu của Nga. Ảnh: FT

Ông Andrei Kostin, người đứng đầu ngân hàng nhà nước VTB của Nga dường như đã ngầm xác nhận vào tháng 10 bằng cách nói rằng nước này cần chi ít nhất 1 nghìn tỷ Rs ( tương đương 16,2 tỷ USD) cho việc mở rộng đội tàu chở dầu. Phó thủ tướng Nga Alexander Novak hồi tháng 3 cũng cho biết nước này sẽ xây dựng chuỗi cung ứng dầu mỏ.

Nhiều nhưng vẫn chưa đủ

Ông Craig Kennedy, một chuyên gia về dầu mỏ của Nga tại Trung tâm Davis của Harvard, người đã theo dõi quá trình xây dựng các tàu của Nga, cho biết: “Số lượng tàu mà Nga sẽ cần để vận chuyển toàn bộ số dầu của mình thật đáng kinh ngạc. Chúng tôi đã thấy khá nhiều giao dịch bán cho những người mua giấu tên trong những tháng gần đây. Đáng chú ý là vài tuần sau khi giao dịch diễn ra, nhiều tàu chở dầu này đã xuất hiện ở Nga để nhận chuyến dầu thô đầu tiên của họ.”

Kennedy đã đặt câu hỏi liệu các tàu VLCC có được Moscow sử dụng hay không vì chúng quá lớn để chất hàng tại các cảng của Nga, ngay cả khi một số có thể được sử dụng để vận chuyển từ tàu này sang tàu khác. Ông nói thêm rằng không phải tất cả các tàu được mua bởi những người mua ẩn danh hoặc không quen biết đều có thể được sử dụng riêng cho Nga.

Các nhà phân tích cho biết Nga vẫn sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu tàu chở dầu và có thể gặp khó khăn trong những tháng đầu năm 2023 để duy trì mức xuất khẩu, điều này sẽ làm tăng giá dầu.

Kennedy cho biết sự thiếu hụt có thể tăng lên khi lệnh cấm của EU mở rộng đối với nhiên liệu tinh chế của Nga vào tháng Hai. Nga sẽ cần tiếp cận nhiều tàu chở dầu hơn bình thường vì thời gian của mỗi hành trình sẽ dài hơn. Dầu trước đây đã được bán ở châu Âu sẽ được gửi đến những người mua mới ở châu Á.

Rystad ước tính Nga sẽ thiếu từ 60 đến 70 tàu chở dầu và dự kiến ​​xuất khẩu đường biển sẽ giảm khoảng 200.000 thùng/ngày.

Rystad cho biết tổng khối lượng dầu của Nga bị mất trên thị trường cuối cùng có thể lên tới 600.000 thùng/ngày nếu Moscow trả đũa bằng cách cắt nguồn cung cấp dầu chạy qua các đường ống dẫn tới châu Âu trước khi nước này có đủ tàu chở dầu để định tuyến lại.

Viktor Kurilov, nhà phân tích tại Rystad cho biết: “Nga cần hơn 240 tàu chở dầu để duy trì hoạt động xuất khẩu hiện tại.”

Theo FT, Bloomberg