Ngã ngửa nợ thuế vì nhận thu nhập ở công ty lạ

Không có nhà đất mà có nghĩa vụ thuế

Do chuẩn bị có chuyến đi nước ngoài vào cuối tháng 8, ông M.V (TP.HCM) vào eTax kiểm tra thì phát hiện tổng số thuế phải nộp là 526.717 đồng. Trong đó, thể hiện 2 khoản là các khoản thuế, tiền chậm nộp , tiền phạt phải nộp là 46.765 đồng; các khoản thu khác 479.952 đồng. 

Vào thông tin nghĩa vụ thuế, ông M.V thấy có hàng loạt các thông báo nghĩa vụ thuế còn phải nộp ở phường Tây Thạnh thể hiện tiền chậm nộp các khoản khác điều tiết 100% ngân sách địa phương theo quy định của pháp luật do ngành thuế quản lý với số tiền 682 đồng; nghĩa vụ thuế khác cũng trên phường này là 729 đồng, 8.578 đồng… Một khoản thuế khác đến từ thu từ đất ở tại đô thị tại phường Phú Thọ Hòa với số tiền 78.336 đồng. Ông M.V bức xúc vì không biết ở đâu ra các loại thuế này.

ẢNH: NGỌC THẮNG

"Trước đây, tôi có căn nhà trên địa bàn phường Phú Thọ Hòa và đã bán từ năm 2022, hoàn tất nghĩa vụ thuế, phí mới sang nhượng lại được cho người khác. Hiện trên địa bàn này tôi không hề có nhà đất nào để phát sinh số nợ thuế đất ở. Riêng ở phương Tây Thạnh thì không biết thuế từ đâu ra vì từ trước đến nay không hề có nhà đất nào trên địa bàn này. Số tiền nợ không nhiều nhưng đóng cũng không được vì lỡ sai thì không biết xử lý sao. Gần đây, nhiều trường hợp tạm hoãn xuất cảnh do nợ thuế nên tôi cũng lo nên mới vào app để xem. Hiện tôi đã nhờ bên cơ quan thuế xem nợ như thế nào, chính xác hay không để nộp trước khi đi công việc ở nước ngoài", ông M.V cho hay.

Trường hợp như ông M.V không hiếm, thời gian gần đây, nhiều người bị báo nợ thuế liên quan đến đất đai trên hệ thống eTax khá nhiều. Sau khi Báo Thanh Niên đăng bài "Nhiều người tá hỏa vì bỗng dưng nợ thuế hàng trăm triệu đồng" đã nhận được phản ánh của không ít độc giả bị rơi phải trường hợp "bỗng dưng chịu thuế".

Nợ thuế từ thu nhập ở công ty lạ

Không những vậy, nhiều trường hợp "bỗng nhiên" có thu nhập từ công ty lạ phát sinh số nợ thuế thu nhập cá nhân. Chị U.P (TP.HCM) hoang mang không biết phải xử lý số nợ thuế như thế nào. Chuyện là vào tháng 4, chị U.P thực hiện quyết toán thuế thu nhập cá nhân khi tin rằng sẽ thuộc đối tượng được hoàn thuế cho năm 2024 khoảng 5 triệu đồng. Thế nhưng ngay sau đó, chị nhận được email thông báo từ cơ quan thuế về việc chị chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế những năm trước đó nên không được hoàn thuế. Tá hỏa vì năm 2023, hồ sơ thuế thu nhập cá nhân của chị được cơ quan chi trả thực hiện quyết toán bình thường nhưng nay lại phát sinh trục trặc không biết đâu ra.

Sau khi nhờ cơ quan thuế tra soát, chị U.P được thông báo nợ một số khoản thuế trong năm 2015, 2017 và 2020 lên gần 10 triệu đồng. Theo chị U.P, trong 3 năm này, chị thực hiện ủy quyền cho cơ quan chi trả thu nhập quyết toán thuế thu nhập cá nhân. Các khoản thu nhập phát sinh thuế mà hệ thống đề cập là tiền thưởng đoạt giải, tiền làm công chương trình cho một đơn vị cùng hệ thống với doanh nghiệp. Chính vì vậy, chị U.P không nghĩ là số thu nhập này không được tổng hợp đưa vào quyết toán thuế hàng năm của mình. Khoản thu nhập 10 năm nay "ẩn mình", giờ mới lộ ra nên cũng chỉ biết đóng nhưng bức xúc là số tiền phạt chậm nộp chắc cũng hơn cả số thuế vì thời gian quá dài.

Chuyện chưa dừng lại, hệ thống thuế còn thể hiện năm 2020, chị U.P có 3 nguồn thu nhập từ đơn vị chị đang làm và 2 công ty là Công ty CP thương mại dịch vụ LA CO và Công ty TNHH Dịch vụ phát triển ANNA. Chị U.P khẳng định: "Tôi không biết 2 công ty này là 2 công ty nào mà tự nhiên trở thành đơn vị chi trả thu nhập cho tôi và hiện tôi nợ thuế 4 triệu đồng từ họ". 

Được biết, Công ty CP thương mại dịch vụ LA CO do Thuế cơ sở 17 TP.HCM quản lý, còn Công ty TNHH Dịch vụ phát triển ANNA do Thuế cơ sở 12 TP.HCM quản lý. Theo hướng dẫn từ cơ quan thuế, chị U.P liên lạc 2 công ty này yêu cầu xử lý vì từ trước đến nay không nhận bất cứ thu nhập nào từ họ.  

Thế nhưng, nhiều ngày qua chị U.P không thể liên lạc được phía công ty. Tiếp đó, chị được cán bộ thuế hướng dẫn ký cam kết không có thu nhập ở 2 công ty kia gửi cơ quan thuế để họ lập đoàn kiểm tra 2 công ty này. Chị U.P bức xúc: "Sự việc không biết đến khi nào mới được giải quyết. Rõ ràng mình là người bị hại, bị công ty lạ lấy thông tin để đưa vào chi phí doanh nghiệp, giảm số thuế phải nộp nhưng khi phản ánh lên cơ quan thuế tình trạng bị lợi dụng thông tin cá nhân của người khác thì không biết đến bao giờ mới xong".

Tương tự, bạn đọc tên Hiền phản ánh Báo Thanh Niên cho hay: "Trường hợp của tôi thì app báo năm 2022 tôi có khoản thu nhập chịu thuế tại 1 công ty mà mình không hề biết, không hề liên quan. Vậy mà bị công ty đó khai trả thu nhập cho tôi dẫn đến tôi bị nợ thuế . Cơ quan thuế hướng dẫn tôi phải liên hệ công ty báo họ xử lý hoặc làm đơn gửi cơ quan thuế quản lý công ty đó xem xét giải quyết. Đúng là tự nhiên tên mình bị khai có nguồn thu nhập 1 chỗ khác nhưng mình không hề có. Tôi phải mất bao nhiêu thời gian để xử lý, chờ đợi được xử lý những lỗi lại không thuộc về mình". 

Trường hợp như chị Hiền và chị U.P không ít. Từ hơn 1 năm trở lại đây, nhiều trường hợp "ngã ngửa" khi phát hiện công ty khác lấy thông tin của người khác đưa vào làm nhân viên công ty nhằm giảm số thuế phải nộp.

Theo các chuyên gia, trong môi trường thông tin cá nhân được rao mua bán như thời gian qua, tình trạng như trên là khá phổ biến. Cá nhân buộc phải chờ cơ quan thuế kiểm tra doanh nghiệp điều chỉnh số nợ thuế trên hệ thống và sẽ mất rất nhiều thời gian mới được giải quyết. Chính vì vậy, cần có hướng giải quyết nhanh hơn. Bản thân cá nhân bị hại khó có thể giải quyết trong tình huống này nếu gặp phải trường hợp doanh nghiệp lấy thông tin người khác kê khai với mục đích trốn thuế. Do đó, khi cá nhân đã ký cam kết chịu trách nhiệm hoàn toàn với những thông tin phản ánh thì cơ quan thuế nên sớm giải quyết về tình trạng nợ thuế của họ.