Ngân hàng dịch chuyển sang mô hình tập đoàn tài chính đa năng

Xu hướng phát triển theo hướng tập đoàn tài chính cũng đã bắt đầu hình thành từ khá lâu, đặc biệt là ở các ngân hàng niêm yết trên thị trường chứng khoán. Nhiều ngân hàng đã và đang xây dựng mô hình với đầy đủ các mảng: ngân hàng , bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm phi nhân thọ, chứng khoán, công ty quản lý quỹ và sắp tới còn mở rộng sang lĩnh vực tài sản số. Việc hình thành mô hình này, theo các chuyên gia là xuất phát từ nhu cầu tự nhiên của thị trường. Nhất là sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường tài sản mã hóa, nhiều ngân hàng đã bắt tay hợp tác hoặc đầu tư chiến lược vào các nền tảng giao dịch như LPEX (LPBank), HDEX (HDBank), TCEX (Techcombank ) và CAEX (VPBank ). MB thậm chí đã ký biên bản ghi nhớ với Tập đoàn Dunamu - đơn vị vận hành sàn Upbit của Hàn Quốc nhằm tiếp nhận công nghệ và kinh nghiệm vận hành sàn tài sản số. Các động thái này cho thấy sự chuẩn bị kỹ lưỡng để đón đầu thị trường mới, đồng thời giữ chân nhóm khách hàng trẻ trong hệ sinh thái số.

Bên cạnh đó, các ngân hàng cũng chuẩn bị tham gia thị trường vàng sau khi Nghị định 232/2025/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng có hiệu lực. Một số ngân hàng cho biết đã chuẩn bị sẵn hạ tầng, đối tác và kế hoạch triển khai.

Theo giới chuyên môn, việc mở rộng các mảng kinh doanh và hệ sinh thái không chỉ giúp ngân hàng đa dạng hóa nguồn thu, mà còn hướng tới mô hình tập đoàn tài chính hiện đại - một xu thế phổ biến trên thế giới. Ngân hàng sẽ đóng vai trò trung tâm, kết nối các dịch vụ như bảo hiểm , đầu tư, quản lý tài sản và tài sản số.

Ông Quản Trọng Thành, Giám đốc Khối Phân tích Maybank Securities Vietnam cho rằng, khi tài sản tích lũy của nhà đầu tư đạt đến một ngưỡng nhất định, nhu cầu sẽ chuyển từ gửi tiết kiệm đơn thuần sang đa dạng hóa danh mục: bất động sản, trái phiếu, cổ phiếu đến cả tài sản số. Khi đó, ngân hàng với lợi thế vốn, nhân lực và năng lực quản trị rủi ro sẽ là tổ chức có khả năng cung cấp trọn gói các dịch vụ tài chính.

Ở cấp độ doanh nghiệp cũng diễn biến tương tự. Khi khách hàng chuyển từ DNNVV lên quy mô lớn hơn, họ không chỉ cần vốn, mà còn cần các dịch vụ tư vấn đầu tư và quản lý tài sản chuyên biệt. Các mảng Private banking (dịch vụ cao cấp dành riêng cho các khách hàng có tài sản lớn) và Wealth Management (quản lý gia sản) trở thành nhu cầu tất yếu. Wealth Management không chỉ hỗ trợ vốn và dịch vụ cho hoạt động kinh doanh, mà còn tư vấn phân bổ tài sản cá nhân và gia đình một cách tối ưu, với danh mục đã mở rộng từ tài sản truyền thống đến tài sản số. Để cung cấp dịch vụ này cho khách hàng đòi hỏi đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp, có nền tảng kiến thức sâu. Chính vì vậy, theo ông Thành, bất kỳ ngân hàng nào muốn tham gia nghiêm túc vào lĩnh vực này đều buộc phải tiến gần hơn tới mô hình tập đoàn tài chính đa năng. Để chuẩn bị cho bước chuyển đổi này, các ngân hàng tiên phong đã xây dựng và đào tạo đội ngũ tư vấn nội bộ, thường mất khoảng hai năm để “xây quân”. “Tôi cho rằng trong giai đoạn tới, cuộc cạnh tranh trong việc thu hút và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho mảng này sẽ là một thách thức rất lớn đối với các ngân hàng ”, ông Thành nhận định.

TS. Nguyễn Minh Cường, chuyên gia kinh tế, đồng tình cho rằng, xu hướng hình thành các tập đoàn tài chính là tất yếu, bởi khi tích tụ đủ vốn và năng lực, doanh nghiệp sẽ có nhu cầu mở rộng sang lĩnh vực tài chính. Về phía ngân hàng không chỉ cho vay mà còn đi đầu trong chuyển đổi số, tín dụng xanh, quản lý rủi ro và cung cấp dịch vụ tài chính toàn diện. Tuy nhiên, tốc độ cải cách của cơ quan quản lý nhà nước cần phải “đi trước một bước”. Vì nếu chúng ta không sớm hoàn thiện khung pháp lý, việc hình thành các tập đoàn tài chính có thể tạo ra rủi ro hệ thống. Cần phải có cơ chế giám sát đồng bộ, nhất là khi ngân hàng trở thành trung tâm của hệ sinh thái tài chính.

Ở một góc nhìn thực tiễn hơn, ông Lê Hoài Ân, Chuyên gia nghiên cứu chiến lược ngân hàng chỉ ra: vấn đề không chỉ nằm ở xu hướng của thị trường, mà ngay chính mô hình tăng trưởng hiện tại của ngân hàng tăng trưởng dư nợ, mở rộng mạng lưới, phát hành thẻ và gia tăng số lượng tài khoản thanh toán… cũng đang tiến tới điểm bão hoà. Trong khi đó, chi phí vốn, áp lực cạnh tranh và kỳ vọng của cổ đông lại ngày càng tăng. Do đó, động lực mới phải đến từ việc khai thác chiều sâu, tức tận dụng tốt hơn tệp khách hàng hiện hữu bằng cách mở rộng hệ sinh thái sản phẩm và tăng cường giá trị trên mỗi khách hàng. Bên cạnh đó, cạnh tranh từ các tổ chức phi ngân hàng , đặc biệt là các fintech và công ty tài chính tiêu dùng đang ngày càng gay gắt. Các tổ chức này linh hoạt, tập trung vào trải nghiệm người dùng và đang dần chiếm lĩnh các phân khúc mà trước đây là độc quyền của ngân hàng .

Trong bối cảnh phát triển mới, việc xây dựng một hệ sinh thái tài chính tích hợp không chỉ là chiến lược để giữ chân khách hàng mà còn là vũ khí cạnh tranh mới, giúp ngân hàng duy trì vị thế trung tâm trong chuỗi giá trị tài chính cá nhân.