Nước Đông Nam Á có giá xăng chỉ 12.400 đồng/lít, rẻ hơn chai nước khoáng

Malaysia bước sang quý 4 với mặt bằng giá nhiên liệu có điều chỉnh lớn về cơ chế nhưng ổn định về cảm nhận của người tiêu dùng: xăng RON95 cho công dân Malaysia đủ điều kiện được bán với giá 1,99 RM/lít (khoảng 12.400 đồng) từ 30/9, trong khi mức không trợ giá (áp cho người không đủ điều kiện) được chốt ở 2,60 RM/lít (khoảng 16.200 đồng). Tuyên bố do Bộ Tài chính (MOF) và Thủ tướng Anwar Ibrahim công bố, đánh dấu việc “mở khóa có mục tiêu” khoản trợ giá lớn nhất trong rổ phúc lợi Malaysia thông qua chương trình BUDI95.

Theo hướng dẫn chính thức, người dân có MyKad (căn cước công dân Malaysia) và giấy phép lái xe hợp lệ sẽ tự động được mua RON95 ở 1,99 RM/lít , với hạn mức tối đa 300 lít/tháng; vượt hạn mức hoặc không đủ điều kiện sẽ trả mức 2,60 RM/lít. Cơ chế hai bậc giá này nhằm vừa giảm chi ngân sách vừa giữ ổn định chi phí đi lại cho đại bộ phận hộ gia đình. Báo Malay Mail và The Edge cho biết mức trần 2,60 RM/lít cho RON95 “không trợ giá” được đưa vào cùng thời điểm BUDI95 có hiệu lực để tránh sốc giá.

Những loại nhiên liệu khác phản ánh “giá thị trường” rõ hơn: RON97 đầu tháng 10/2025 quanh 3,18 RM/lít, còn dầu diesel ở bán đảo Malaysia khoảng 2,93 RM/lít (Sabah, Sarawak và Labuan thấp hơn, khoảng 2,15 RM/lít)..

Malaysia nhiều năm “gồng” khoản trợ giá nhiên liệu quy mô rất lớn, từng ước 52 tỷ RM/năm, khiến dư địa chi tiêu công bị bó hẹp. Các nhà nghiên cứu tại ISEAS–Yusof Ishak (Fulcrum) nhận định cải cách sâu trợ giá xăng là “đòn bẩy bền vững nhất” để củng cố tài khóa, nhưng phải đi kèm trợ giúp mục tiêu nhằm tránh tác động tiêu cực lên nhóm thu nhập thấp và lạm phát.

Một phép so sánh đời thường: xăng RON95 đã trợ giá 1,99 RM/lít so với nước đóng chai bán lẻ tại Malaysia. Tại các kênh bán lẻ chính thức, nước khoáng 550–600 ml dao động 1,00–1,50 RM/chai (ví dụ Big Pharmacy bán 600 ml = 1,00 RM/chai; Spritzer bán 24 chai × 550 ml = 35,60 RM, tức ~1,48 RM/chai).

Tính theo đơn vị 1 lít, nước rơi vào ~1,7–2,7 RM/lít, tức có thời điểm đắt hơn xăng RON95 trợ giá (1,99 RM/lít) và rẻ hơn mức không trợ giá (2,60 RM/lít).