Quốc gia mua gạo nhiều nhất từ Việt Nam với 4 triệu tấn/năm đang 'bơm' tiền đầu tư cho nông dân tự trồng lúa

Thương vụ Việt Nam tại Philippines cho biết Philippines là quốc gia sản xuất nông nghiệp trong đó có sản xuất lúa gạo , tuy nhiên, trong nhiều năm qua sản xuất lúa gạo trong nước luôn không đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ.

Sản nội địa trong những năm gần đây của Philippines đạt khoảng từ 19 đến 20 triệu tấn thóc, tương đương khoảng trên 12 triệu đến 13 triệu tấn gạo.

Năm 2025, với nguồn vốn Chính phủ hỗ trợ và đầu tư nhiều hơn cho nông dân , sản xuất lúa nội địa của Philippines đặt mục tiêu đạt 20,46 triệu tấn. Tuy nhiên, Thương vụ nhận định cho dù đạt được mục tiêu đề ra thì mức tăng khiêm tốn này không thể giúp Philippines thoát khỏi tình trạng thiếu hụt và phải phụ thuộc vào nhập khẩu gạo.

Dự báo năm 2025, nhu cầu tiêu thụ gạo nội địa của Philippines khoảng 17,8 triệu tấn. Nhưng với tình hình biến đổi khí hậu, thời tiết và những thiên tai, dịch họa khó lường, dự báo nhu cầu nhập khẩu gạo của Philippines vẫn ở mức cao và tiếp tục là quốc gia nhập khẩu gạo hàng đầu thế giới.

Philippines là thị trường truyền thống đối với xuất khẩu gạo của Việt Nam. Trong những năm qua lượng gạo và kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam sang thị trường Philippines luôn chiếm trên 40% đến gần 45% về lượng và kim ngạch trong tổng lượng và tổng kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam.

Kể từ năm 2022, gạo của Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Philippine hàng năm luôn đạt trên 3 triệu đến 4 triệu tấn. Năm 2025 dự báo đạt khoảng 4,350 triệu tấn.

Trong bối cảnh giá gạo trên thị trường thế giới liên tục tăng, Thương vụ cho biết Philippines tìm nhiều cách để giảm giá bán lẻ gạo tại thị trường nội địa. Điển hình là giảm thuế nhập khẩu gạo từ 35% xuống còn 15%, thực hiện chính sách "giá bán lẻ gạo tối đa theo đề xuất" không quá 58 pesos/kg gạo, tuyên bố tình trạng an ninh lương thực khẩn cấp đối với mặt hàng gạo để cho phép trợ giá, điều tra hành vi thao túng thị trường gạo…

Thương vụ nhận định các động thái chính sách mà Philippines thực hiện nhằm mục tiêu giảm giá bán lẻ gạo trên thị trường có thể gây tâm lý bất an hoặc dẫn tới mức lợi nhận không được như kỳ vọng cho các nhà nhập khẩu gạo của Philippines, vì vậy, có thể ảnh hưởng tới xuất khẩu của Việt Nam.

Tuy nhiên năm 2025, nhu cầu nhập khẩu gạo của Philippines vẫn ở mức cao, dự báo ở mức khoảng từ 4,92 triệu tấn, thậm chí trên 5 triệu tấn. Và gạo Việt Nam vẫn sẽ là nguồn nhập khẩu chính của Philippines.

Thương vụ cho biết mặc dù Philippines đã và đang nỗ lực trong việc tìm kiếm đa dạng hóa nguồn cung nhưng gạo của Việt Nam vẫn sẽ tiếp tục đứng vững tại thị trường này do có thế mạnh riêng, có khả năng cạnh tranh tại thị trường so với các quốc gia xuất khẩu gạo khác như Ấn Độ, Pakistan, Thái Lan, Nhật Bản….

Một là, gạo Việt Nam có phẩm cấp, chất lượng, giá cả phù hợp nên có tính cạnh tranh, phù hợp với thị hiếu tiêu dùng và có thể đáp ứng nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng Philippines, đặc biệt là tầng lớp đông đảo dân cư có thu nhập trung bình và thấp.

Hai là, nguồn cung gạo ổn định của Việt Nam, khoảng cách địa lý, chi phí và thuận tiện trong chuyên trở, đáp ứng được nhu cầu nhập khẩu hàng năm của Philippines.

Ba là, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam đã có quan hệ bạn hàng lâu năm với các nhà nhập khẩu gạo của Philippines, đã tạo được uy tín, lòng tin trong xuất khẩu gạo với các bạn hàng Philippines.

Tuy nhiên, Thương vụ cho biết cũng không loại trừ khả năng Philippines sẽ tìm được những nguồn cung gạo mới nhằm giảm phụ thuộc vào bên cung ứng gạo duy nhất là Việt Nam.

Vì vậy, doanh nghiệp xuất khẩu gạo cần đa dạng các mặt hàng gạo xuất khẩu, không quá tập trung vào các sản phẩm gạo có chất lượng cao phục vụ cho người có thu nhập cao, mà cần khai thác các loại gạo chất lượng trung bình, chất lượng thấp hơn để phục vụ cho một số lượng lớn người dân có thu nhập trung bình và thấp.