Thỏa thuận lịch sử: Pháp bán 100 chiến đấu cơ cho Ukraine - 'Đòn chính trị' giáng vào Nga?

Hãng thông tấn AFP (Pháp) đưa tin, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky vào ngày 17/11 đã ký một thỏa thuận theo đó Kyiv sẽ mua tới 100 máy bay chiến đấu và các khí tài khác, bao gồm cả máy bay không người lái, nhằm hỗ trợ Ukraine trong cuộc chiến với Nga.

Tổng thống Macron cho biết, việc chuyển giao máy bay chiến đấu Rafale - "viên ngọc quý" của ngành hàng không chiến đấu Pháp - dự kiến được triển khai ​​theo thỏa thuận có thời hạn 10 năm, mặc dù việc sản xuất máy bay không người lái và máy bay đánh chặn sẽ bắt đầu vào cuối năm nay.

Thông báo được đưa ra khi ông Zelensky có chuyến thăm Paris, trong bối cảnh nhà lãnh đạo Ukraine đang cần sự ủng hộ sau bê bối tham nhũng của các quan chức Ukraine trong nước, lực lượng Nga tiến vào thành phố Pokrovsk và các cuộc không kích liên tục của Moscow.

Tổng thống Macron thừa nhận rằng đây hiện là "thời điểm khó khăn" trong cuộc xung đột bùng phát từ tháng 2/2022. Nhưng nhà lãnh đạo Pháp cho biết ông hy vọng "hòa bình sẽ đạt được trước năm 2027" khi nhiệm kỳ của ông kết thúc, đồng thời nói thêm rằng khi đó cần phải "tái thiết" quân đội Ukraine để có khả năng ngăn chặn bất kỳ cuộc xung đột mới nào với Nga.

Văn phòng Tổng thống Pháp cho biết bức ý định thư được hai nhà lãnh đạo ký kết tại Căn cứ không quân Villacoublay của Pháp nêu rõ các hợp đồng trong tương lai có thể có để Ukraine mua 100 máy bay chiến đấu Rafale "cùng với các loại vũ khí đi kèm". Ngoài ra, thỏa thuận còn bao gồm các hệ thống phòng không thế hệ mới SAMP-T đang được phát triển, hệ thống radar và máy bay không người lái.

"Đây là một thỏa thuận mang tính lịch sử", ông Zelensky nói.

Theo AFP, Tổng thống Ukraine cũng đã ký một bức thư bày tỏ ý định mua từ 100 đến 150 máy bay chiến đấu Gripen của Thụy Điển.

Tờ Newsweek (Mỹ) đưa tin, lực lượng không quân Ukraine đã phải đối đầu với phi đội lớn hơn và vượt trội về mặt công nghệ của Nga trong gần bốn năm qua, mặc dù các chuyên gia cho rằng hiệu quả chiến đấu trên không của Moscow không mấy ấn tượng.

Tuy nhiên, Newsweek nhận định, việc có thêm máy bay không phải là giải pháp tối ưu cho Ukraine , và chắc chắn không phải là giải pháp được mong đợi sẽ có hiệu quả nhanh chóng. Việc đào tạo phi công lái từng loại máy bay cụ thể cũng rất mất thời gian và có thể khiến Ukraine phải lùi thời hạn sử dụng chúng trên bầu trời.

Mặc dù cũ hơn, nhưng Rafale vẫn có khả năng đối đầu với máy bay phản lực Nga và sẽ góp phần củng cố sức mạnh của quân đội Ukraine bất cứ khi nào chúng được đưa vào hoạt động. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn phụ thuộc vào thời gian và số lượng phi công có khả năng lái chúng.

Theo Newsweek, những nỗ lực trung gian hòa bình của Mỹ đã bị đình trệ, bất chấp lời cam kết của Tổng thống Donald Trump trước khi trở lại Nhà Trắng rằng ông sẽ chấm dứt cuộc chiến chỉ trong vòng 24 giờ.

Tuy nhiên, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Ukraine Oleksandr Merezhko cho biết dù sao thì thỏa thuận về máy bay phản lực này cũng gửi một thông điệp mạnh mẽ tới Nga.

"Thỏa thuận giữa Pháp và Ukraine là một đòn chính trị giáng vào Nga", ông Merezhko nói với Newsweek.

Rafale là máy bay thế hệ thứ tư do công ty hàng không vũ trụ Dassault Aviation của Pháp sản xuất. Pháp đã đạt được thành công đáng kể trong việc xuất khẩu loại máy bay phản lực này sang các quốc gia khách hàng như Qatar và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE).

Ukraine luôn đặt hệ thống phòng không lên đầu danh sách trong yêu cầu đối với các đồng minh. Tuy nhiên, các thành viên NATO tại châu Âu đang phải chật vật duy trì kho dự trữ vũ khí của mình khi châu lục này đang lo ngại về một viễn cảnh "bị Nga tấn công trong những năm tới".

Trong một tuyên bố đăng trên mạng xã hội, Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết ông đã cùng người đồng cấp Pháp Macron tham dự các cuộc họp với các công ty quốc phòng Pháp. Các quan chức Ukraine cũng đã gặp gỡ đại diện của các tập đoàn quốc phòng lớn như Lockheed Martin trong chuyến công du Mỹ tháng trước.