Tiến độ dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam hiện thế nào?

Ngay sau khi dự án được thông qua, nhiều nhà đầu tư lớn đã muốn tham gia làm dự án này như: Vinspeed (Vingroup), THACO, Công ty TNHH Việt Nam 3000 - Tập đoàn Đầu tư và phát triển Việt Nam, Công ty CP Tập đoàn Discovery, Công ty CP Vận tải đường sắt Việt Nam...

Tuy nhiên, ngày 25/12, Tập đoàn Vingroup đã xin rút đăng ký đầu tư dự án Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam , tập trung nguồn lực cho dự án hạ tầng, năng lượng trọng điểm.

Vingroup nhấn mạnh quyết định xin rút đã được tập đoàn cân nhắc kỹ lưỡng nhằm đảm bảo tập trung tối đa nguồn lực cho các dự án hạ tầng chiến lược trọng điểm vừa được giao nhiệm vụ triển khai. Điển hình là Dự án Khu đô thị thể thao Olympic tại Hà Nội có quy mô hơn 9.000 ha, với trung tâm là quần thể các công trình thể thao chất lượng cao, bao gồm sân vận động Trống Đồng - lớn nhất thế giới.

Mới đây, theo thông tin từ Bộ Xây dựng, thời gian qua, Ban quản lý dự án đường sắt (chủ đầu tư) đã làm việc với các địa phương và Tập đoàn điện lực Việt Nam phối hợp trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Hiện đã có 12/15 địa phương khởi công khu tái định cư vào dịp 19/8/2025.

Tổng Công ty điện lực Việt Nam đã chỉ đạo 15/15 công ty điện lực địa phương; 4/4 công ty truyền tải điện khu vực đã tiến hành rà soát, kiểm đếm, thống kê các điểm giao chéo với dự án, lập phương án sơ bộ di dời các công trình điện bị ảnh hưởng.

Song song với quá trình làm việc cùng các địa phương, Ban quản lý dự án đường sắt đang tiến hành đồng thời các công việc lựa chọn tư vấn cho các gói thầu như tư vấn quản lý dự án; rà phá bom mìn vật nổ; đánh giá tác động môi trường...

" Chính phủ đang trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 đề xuất bổ sung cơ chế, chính sách áp dụng cho dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam và đã được Quốc hội thông qua bổ sung chính sách: Cho phép tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam thành các dự án độc lập, nguồn vốn được bố trí từ ngân sách trung ương và ngân sách địa phương.

Các địa phương, các chủ thể cơ quan liên quan, cấp có thẩm quyền, tổ chức lập, quyết định đầu tư, thực hiện các dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn và việc đầu tư các hạng mục liên quan đến nội dung này không phải lập chủ trương đầu tư. Căn cứ vào tình hình thực tế, giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết quy định này ”, Bộ Xây dựng cho biết.

Sau khi có Nghị quyết của Quốc hội, Bộ Xây dựng sẽ tham mưu cho Chính phủ hướng dẫn triển khai thực hiện trong tháng 1/2026.

Ban quản lý dự án đường sắt đang thực hiện các thủ tục lựa chọn tư vấn để phục vụ công tác lập Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án.

Trên cơ sở kết quả nghiên cứu của tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi và quyết định của cấp có thẩm quyền về phương án hướng tuyến, vị trí nhà ga, khu depot; chủ đầu tư sẽ triển khai ngay công tác lập hồ sơ ranh giới giải phóng mặt bằng, tổ chức cắm cọc và bàn giao cho địa phương theo quy định.

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam có tổng chiều dài tuyến khoảng 1.541 km; điểm đầu tại ga Ngọc Hồi (Hà Nội), điểm cuối tại ga Thủ Thiêm (TP.HCM), đi qua địa phận 20 tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư gồm: Hà Nội, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai, TP.HCM.

Quy mô đầu tư mới toàn tuyến đường đôi khổ 1.435 mm, tốc độ thiết kế 350 km/giờ, tải trọng 22,5 tấn/trục; 23 ga hành khách, 5 ga hàng hóa. Đường sắt tốc độ cao vận chuyển hành khách, đáp ứng yêu cầu lưỡng dụng phục vụ quốc phòng, an ninh, có thể vận tải hàng hóa khi cần thiết.

Sơ bộ tổng nhu cầu sử dụng đất của dự án khoảng 10.827 ha, gồm: đất trồng lúa khoảng 3.655 ha, đất lâm nghiệp khoảng 2.567 ha và các loại đất khác theo quy định của pháp luật về đất đai khoảng 4.605 ha. Số dân tái định cư dự kiến khoảng 120.836 người.

Tổng mức đầu tư sơ bộ là 1,71 triệu tỷ đồng (tương ứng 67,3 tỷ USD) từ nguồn vốn ngân sách nhà nước bố trí trong các kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn và nguồn vốn hợp pháp khác.

Tiến độ thực hiện: lập báo cáo nghiên cứu khả thi từ năm 2025, phấn đấu cơ bản hoàn thành dự án năm 2035.

Dự án được áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt như: Trong quá trình thực hiện, Thủ tướng được quyết định phát hành trái phiếu Chính phủ để bổ sung dự toán và kế hoạch đầu tư hằng năm cho dự án trong trường hợp dự toán ngân sách nhà nước bố trí hằng năm không đáp ứng tiến độ.

Đồng thời, Chính phủ được huy động vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), vốn vay ưu đãi nước ngoài và không phải lập đề xuất dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài; áp dụng theo quy định của nhà tài trợ nước ngoài.