Tiết lộ bí mật về chip AI của Huawei, một hãng nghiên cứu chip bị Trung Quốc cấm cửa?

Chính phủ Trung Quốc vừa đưa công ty tư vấn bán dẫn TechInsights có trụ sở tại Canada vào danh sách "thực thể không đáng tin cậy", đánh dấu một bước leo thang hiếm gặi trong cuộc chiến công nghệ với phương Tây khi lần đầu tiên một doanh nghiệp tư vấn phương Tây bị Bắc Kinh nhắm đến. Động thái này diễn ra chỉ vài ngày sau khi TechInsights công bố báo cáo gây chấn động về chip trí tuệ nhân tạo của Huawei.

Theo thông báo của Bộ Thương mại Trung Quốc, TechInsights bị cấm kinh doanh với quốc gia này, đồng thời các cá nhân và tổ chức Trung Quốc được yêu cầu không được "truyền dữ liệu hoặc cung cấp thông tin nhạy cảm" cho công ty này. Các chi nhánh của TechInsights tại Mỹ, châu Âu và Hàn Quốc cũng bị đưa vào danh sách, cho thấy phạm vi trừng phạt rộng khắp của Bắc Kinh.

Báo cáo gây tranh cãi của TechInsights tuyên bố Huawei Technologies đã sử dụng các linh kiện tiên tiến từ các công ty bán dẫn lớn nhất châu Á, bao gồm Taiwan Semiconductor Manufacturing Co (TSMC ), Samsung Electronics và SK Hynix, trong một số bộ xử lý trí tuệ nhân tạo Ascend của hãng. Phát hiện này đặc biệt nhạy cảm vì các công ty này đều chịu sự kiểm soát xuất khẩu của Mỹ, hạn chế họ bán công nghệ tiên tiến nhất cho khách hàng Trung Quốc, trong khi Huawei đã bị Mỹ đưa vào danh sách đen từ năm 2019.

Đây không phải lần đầu tiên TechInsights vạch trần bí mật chip của Huawei thông qua các báo cáo phân tích sản phẩm của mình. Vào tháng 10 năm 2024, công ty tư vấn này đã công bố phân tích về bộ xử lý AI phổ biến nhất của Huawei lúc bấy giờ là Ascend 910B, tuyên bố các chip được sản xuất bởi TSMC . Điều đó đã đặt ra câu hỏi liệu Huawei có lách qua các lệnh trừng phạt của Mỹ hay không, vốn cấm công ty sử dụng dịch vụ đúc chip của TSMC . Cả TSMC và Huawei đều phủ nhận báo cáo này.

Trước đó vào năm 2023, TechInsights đã phát hiện ra rằng nhà sản xuất chip Trung Quốc SMIC đứng sau bộ xử lý Kirin 7nm bên trong smartphone Mate 60 Pro của Huawei, điều này đã gây ngạc nhiên cho thế giới vì đó là dấu hiệu cho thấy Huawei đã trở lại thị trường điện thoại 5G bất chấp các lệnh trừng phạt của Mỹ.

Hai năm sau, công ty tư vấn này phát hiện Huawei và SMIC đã đối mặt với thách thức trong việc nâng cấp sản xuất chip lên cấp độ 5nm. Trong báo cáo công bố vào tháng 6, TechInsights cho biết laptop MateBook Fold Ultimate Design mới ra mắt của Huawei có chip hệ thống Kirin X90 được SMIC sản xuất bằng tiến trình 7nm.

Bộ Thương mại Trung Quốc tuyên bố động thái đưa vào hãng phân tích bán dẫn này vào danh sách đen nhằm "bảo vệ chủ quyền, an ninh và lợi ích phát triển quốc gia". Chen Jia, nhà phân tích độc lập về chiến lược toàn cầu, nhận xét rằng các báo cáo của TechInsights đã rất "hấp dẫn" đối với chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu nhờ "quan điểm táo bạo và nội dung mạnh mẽ".

Tuy nhiên, ông cho biết việc các báo cáo phân tích trái phép mang lại rủi ro và vấn đề pháp lý là điều "nằm trong dự kiến" khi cuộc chiến công nghệ ngày càng gay gắt. Ông cũng cảnh báo rằng động thái này sẽ là hồi chuông cảnh báo cho các công ty tư vấn công nghệ và các cơ quan đánh giá bên thứ ba về các rủi ro an ninh dữ liệu và chính sách công tiềm ẩn.

TechInsights được thành lập vào năm 1989 và nổi tiếng với các phân tích kỹ thuật ngược chip để theo dõi nguồn gốc của chúng. Trong những năm gần đây, công ty này đã trở thành cái tên quen thuộc trong cộng đồng công nghệ nhờ các báo cáo chi tiết về chip được sử dụng trong sản phẩm của Huawei, mặc dù nhiều báo cáo của họ chỉ dành cho người đăng ký và không công khai.

Động thái của Bắc Kinh diễn ra chỉ một ngày sau khi Bộ Thương mại Mỹ công bố đưa hàng chục công ty Trung Quốc vào danh sách thực thể của mình, cho thấy cuộc chiến công nghệ giữa hai cường quốc đang ngày càng căng thẳng và lan rộng sang nhiều lĩnh vực mới, trong đó có cả các công ty nghiên cứu và tư vấn độc lập.