Tỷ phú Phạm Nhật Vượng và những cuộc chia tay dứt khoát khi cần tập trung: Bỏ Tập đoàn tài chính Vincom, Vinpearl Air, bán Vincommerce thì rút dự án Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam cũng không lạ

Theo công văn số 764/2025, ngày 25/12/2025 gửi Chính phủ, Vingroup đề nghị rút đăng ký đầu tư dự án Đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đã trình Chính phủ vào tháng 5/2025.

Được biết, quyết định xin rút đã được Tập đoàn cân nhắc kỹ lưỡng nhằm đảm bảo tập trung tối đa nguồn lực cho các dự án hạ tầng chiến lược trọng điểm vừa được giao nhiệm vụ triển khai điển hình là Dự án Khu đô thị thể thao Olympic tại Hà Nội có quy mô hơn 9.000 ha, một số tuyến hạ tầng giao thông quan trọng như: tuyến đường sắt tốc độ cao Bến Thành – Cần Giờ; tuyến đường sắt tốc độ cao Hà Nội – Quảng Ninh …

Ngoài ra, Vingroup cũng đang dốc toàn lực triển khai hàng loạt dự án công nghiệp, năng lượng và hạ tầng quan trọng khác như Nhà máy sản xuất thép VinMetal; 2 nhà máy điện gió tại Kỳ Anh (Hà Tĩnh), nhà máy Nhiệt điện LNG Hải Phòng, siêu đô thị biển Cần Giờ….

Đây không phải lần đầu tiên Vingroup dừng lại một kế hoạch trong nhiều năm trở lại đây. Đặc biệt, trong bối cảnh VinFast vẫn đang là một mảng kinh doanh "đốt tiền", cần nhiều vốn chưa mang về lợi nhuận.

Vào cuối năm 2018, Vingroup tuyên bố muốn trở thành một tập đoàn Công nghệ - Công nghiệp - Dịch vụ đẳng cấp quốc tế, trong đó Công nghệ chiếm tỷ trọng chính. Vì vậy, việc thoái vốn các công ty con không thuộc định hướng trên hay đóng các mảng kinh doanh kém hiệu quả gần như là một điều bắt buộc mà tập đoàn của tỷ phú Phạm Nhật Vượng phải làm để có thể huy động vốn.

Thương vụ thoái vốn "đình đám" đầu tiên của Vingroup là việc tập đoàn bán toàn bộ cổ phần của Chứng khoán Vincom (VincomSC ). Cụ thể, giai đoạn 2007-2008, khi thị trường chứng khoán Việt Nam đang ở thời điểm rực rỡ nhất, VN-Index tăng liên tục vượt ngưỡng 1.000 điểm, Vingroup đã đặt tham vọng gia nhập thị trường với Tập đoàn Tài chính Vincom (VFG) với khởi đầu là công ty chứng khoán VincomSC được thành lập vào năm 2007.

Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới diễn ra năm 2008 đã khiến Vingroup đã phải tuyên bố hủy kế hoạch tham gia vào mảng tài chính. Kết quả, tỷ phú Phạm Nhật Vượng đã phải dừng kế hoạch thành lập tập đoàn tài chính. Đến năm 2011, Vingroup bán toàn bộ vốn VincomSC.

Hiện nay công ty này vẫn hoạt động trên thị trường chứng khoán Việt Nam với cái tên Chứng khoán VIX.

Kể từ thời điểm 2009 đến nay, Vingroup đã mở ra và đóng lại không biết bao nhiêu dự án: VinDS (hệ thống cửa hàng quần áo, giày dép trong trung tâm thương mại Vincom), Vinlink, VinExpress (lĩnh vực logistics), Emigo (công ty thời trang VinFashion), Vinpearl Air (hàng không)...

Thương vụ đáng chú ý tiếp theo mà Vingroup thực hiện thoái vốn khỏi mảng bán lẻ - thương mại điện tử. Cuối năm 2019, thị trường "chấn động" với thông tin tập đoàn Vingroup rút chân khỏi ngành bán lẻ sau một thời gian đầu tư phát triển.

Cụ thể, Vingroup thông báo quyết định hoán đổi cổ phần công ty VinCommerce, đơn vị sở hữu chuỗi siêu thị VinMart và cửa hàng tiện lợi VinMart+ cho tập đoàn Masan (mã chứng khoán: MSN), chính thức chia tay mảng bán lẻ. Ngoài ra, Vingroup cũng bán luôn VinEco cho Masan Group trong thương vụ này. Tại thời điểm chia tay, VinCommerce đã có nhiều năm lỗ liên tiếp và đang chật vật trong việc giành thị phần.

Ngoài việc bán VinCommerce hay VinEco cho Masan Group, công ty của tỷ phú Phạm Nhật Vượng đã quyết định đóng cửa chuỗi cửa hàng điện máy, công nghệ VinPro và sàn thương mại điện tử Adayroi.

Tuy nhiên, không phải thương vụ nào của Vingroup cũng được nhiều người ủng hộ. Trong đó, việc Vingroup dừng sản xuất điện thoại và Tivi Vsmart cũng đã khiến nhiều người tiêu dùng có những phán ứng trái chiều.

Tại thời điểm mới ra mắt, Vsmart được nhiều người tiêu dùng lợi chọn. Từ con số 0 và chỉ tới hết năm 2020, điện thoại Vsmart đã đứng thứ 3 thị phần trong nước với 12,7%. Tới đầu năm 2021, ba mẫu điện thoại do VinSmart sản xuất mang thương hiệu AT&T đã chính thức mở bán tại Mỹ.

Thế nhưng đến tháng 5/2021, Vingroup thông báo dừng sản xuất điện thoại, tivi thương hiệu Vsmart. Ông Nguyễn Việt Quang, CEO Vingroup chia sẻ: "Việc sản xuất điện thoại hoặc tivi thông minh đã không còn mang lại khả năng đột phá, tạo ra giá trị khác biệt cho người dùng". Cộng với việc mua lại nhà máy của LG bất thành cũng là tác nhân khiến Vingroup rút khỏi mảng này.

Một thương vụ "đáng chú ý" nữa là việc Vingroup thoái vốn khỏi One Mount Group. Hồi giữa năm 2022, công ty của tỷ phú Phạm Nhật Vượng đã chuyển nhượng toàn bộ cổ phần trong CTCP One Mount Group - công ty được hành lập bởi các tập đoàn lớn nhất Việt Nam bao gồm "Masan Group, Techcombank và Vingroup".

Công ty này có ngành nghề kinh doanh chính là Đại lý, môi giới, đấu giá hàng hóa. Bên cạnh đó, One Mount Group còn kinh doanh vận tải, hoạt động dịch vụ hỗ trợ vận tải, kinh doanh bất động sản, tư vấn quản lý, quảng cáo... Những thương hiệu nổi tiếng dưới trướng One Mount gồm có Vin ID, VinShop và One Housing.

Trong đó, Vin ID có tham vọng trở thành siêu ứng dụng trợ lý cá nhân, tích hợp nhiều như thanh toán, quản lý nhà ở, mua sắm. One Housing là nền tảng phục vụ nhu cầu mua bán, cho thuê và các dịch vụ khác liên quan tới bất động sản.

Còn VinShop là nền tảng phục vụ các cửa hàng tạp hóa trên tất cả các khâu, từ mua hàng, vận chuyển, quản lý cửa hàng, thanh toán, cho tới hỗ trợ tài chính, nhà cung cấp, với khả năng trở thành kênh phân phối cho các sản phẩm tài chính và dịch vụ khác.

Tại thời điểm cuối quý 3/2024, Vingroup đã thoái 100% vốn điều lệ Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Thương mại SDI. SDI hiện đang sở hữu trên 99% vốn điều lệ của CTCP Kinh doanh Thương mại Sado, qua đó gián tiếp sở hữu 41,5% vốn của Vincom Retail. Tổng giá trị thương vụ trên là 39.100 tỷ đồng (tương đương 1,56 tỷ USD). Vingroup cũng đã nhận toàn bộ số tiền này.

Trước đó, vào ngày 5/4, Vingroup thông báo về việc đã hoàn tất chuyển nhượng 55% vốn điều lệ công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Thương mại SDI. Như vậy, cả SDI, Sado và Vincom Retail không còn là công ty con của Vingroup. Tuy nhiên, tập đoàn này vẫn còn sở hữu trực tiếp 18,4% vốn cổ phần Vincom Retail và vẫn là cổ đông lớn thứ hai.

Cuối năm 2024, Nividia công bố đã mua lại công ty khởi nghiệp chăm sóc sức khỏe VinBrain , một công ty thành viên của Tập đoàn Vingroup (VIC).

VinBrain (được thành lập vào năm 2019) là một công ty liên kết của Vingroup với vốn điều lệ ban đầu 30 tỷ đồng. Hoạt động chính của VinBrain là phát triển các ứng dụng AI trong lĩnh vực y tế nhằm nâng cao hiệu quả làm việc cho đội ngũ y tế.

Sau khi về tay Nvidia, VinBrain chuyển đổi loại hình kinh doanh từ CTCP sang công ty TNHH với tên mới là Công ty TNHH VinBrain. Vốn điều lệ đăng ký của công ty là 627,7 tỷ đồng.

Tháng 4/2025, Tập đoàn Qualcomm công bố trên website rằng đã sở hữu một phần VinAI . Trong thông báo được đưa ra, hãng chip nổi tiếng Mỹ cho biết đã mua lại CTCP Ứng dụng và Nghiên cứu Trí tuệ Nhân tạo MovianAI (trước đây là bộ phận AI tạo sinh của VinAI, thuộc hệ sinh thái của Vingroup).

Phía Vingroup cũng công bố việc chuyển nhượng toàn bộ cổ phiếu nắm giữ tại công ty này. Cụ thể, 65% vốn Movian AI thuộc về Qualcomm. Tuy nhiên, giá chuyển nhượng không được tiết lộ. Sau giao dịch, Movian AI không còn là công ty con của Tập đoàn Vingroup.

Chủ tịch Vingroup Phạm Nhật Vượng cho biết: "Khi chúng tôi bán các công ty cho Nvidia và Qualcomm thì có điều kiện kép là họ phải đầu tư phát triển mạnh vào Việt Nam. Họ phải mở trung tâm nghiên cứu và phải dùng người Việt. Còn về việc bán và thu về vài trăm triệu USD thì không phải thứ Vingroup quan tâm".

"Vingroup tạo ra công ty không phải để giữ tài sản mà khi đạt được mức độ nào đấy rồi thì có thể bán và đầu tư mảng khác. Khi thoái vốn khỏi big data và AI thì Vingroup đã đầu tư vào các mảng khởi nghiệp công nghệ. Vingroup có thể lãi hoặc không, nhưng đất nước sẽ hưởng lợi khi có thêm những người phát triển thành công trong mảng này", lãnh đạo Vingroup nhấn mạnh.