Ván cược của ông Nguyễn Đức Tài: Đưa thạc sỹ Toán-Tin trở thành CEO '0 lương' của Bách Hóa Xanh và 'bí mật' dữ liệu đằng sau màn lột xác thần kỳ

Tại phiên họp Đại hội đồng cổ đông năm 2023, Chủ tịch MWG Nguyễn Đức Tài đã giới thiệu người sẽ chịu trách nhiệm vận hành chuỗi Bách Hóa Xanh. Người được chọn là ông Phạm Văn Trọng - một Thạc sỹ Toán-Tin, người đã gia nhập MWG từ năm 2004 và là kiến trúc sư trưởng đứng sau hệ thống ERP của tập đoàn.

Quyết định này càng gây chú ý hơn với tuyên bố của ông Tài: "Đây là quyền CEO đầu tiên trong trạng thái chúng tôi bổ nhiệm xong mà tháng sau anh ta sẽ không lãnh lương... Bổ nhiệm xong là làm không lương cho đến khi mọi thứ có hiệu quả."

Việc đặt một chuyên gia công nghệ, người có kinh nghiệm sâu sắc về hệ thống dữ liệu, vào vị trí điều hành cao nhất cho thấy MWG xác định hướng đi cho Bách Hóa Xanh sẽ dựa trên các phân tích định lượng.

Dữ liệu "chỉ lối" cho cuộc tái cấu trúc

Bách Hóa Xanh trên đường Đề Thám Tp.CHM tạm đóng cửa vào năm 2022. Ảnh: NLĐ

Cuộc tái cấu trúc của Bách Hóa Xanh, khởi động từ cuối năm 2021 và trở nên quyết liệt vào năm 2022, là câu trả lời cho hệ quả của việc mở rộng ồ ạt nhưng kém hiệu quả trước đó. Dựa trên phân tích dữ liệu hiệu suất, MWG đã ra quyết định đóng cửa hàng loạt. Bắt đầu từ tháng 4/2022, hơn 400 cửa hàng Bách Hóa Xanh đã bị đóng cửa để loại bỏ các điểm bán có vị trí không tốt hoặc chi phí vận hành cao.

Bên cạnh đó, phân tích dữ liệu nội bộ cũng chỉ ra vấn đề cốt lõi: danh mục sản phẩm dàn trải với 4.000 - 5.000 không hiệu quả. Dựa trên dữ liệu bán hàng và hành vi khách hàng, Bách Hóa Xanh đã tái cấu trúc danh mục, giảm số lượng SKU xuống còn khoảng 2.000 - 3.000 và tập trung vào thế mạnh là hàng tươi sống .

Đây là hành động được ông Nguyễn Đức Tài mô tả là "quay về với những thứ cơ bản".

Để giải quyết bài toán hủy hàng, Bách Hóa Xanh chuyển từ ước tính thủ công sang quyết định bằng công nghệ.

Báo cáo Thường niên 2024 của MWG xác nhận việc triển khai "Hệ thống dự báo và mua hàng bán tự động", ứng dụng "trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu lớn (Big Data) để dự báo nhu cầu mua hàng."

Giám đốc công nghệ của hệ thống này cũng cho biết trên VietNamNet, họ đã phải sử dụng "cùng lúc hơn 10 thuật toán" để đảm bảo độ chính xác. Tầm nhìn công nghệ này phù hợp với cam kết của ông Trọng khi nhậm chức là tập trung xây dựng nền tảng vận hành và chuỗi cung ứng cho thực phẩm tươi.

Kết quả từ các quyết định dựa trên dữ liệu

Việc tin tưởng vào dữ liệu đã mang lại những kết quả có thể đo lường, thể hiện rõ nét qua hiệu quả tài chính và tăng trưởng doanh thu.

Về hiệu quả hoạt động, cột mốc quan trọng đầu tiên được ghi là việc Bách Hóa Xanh đạt điểm hòa vốn vào tháng 12/2023 . Đà cải thiện này tiếp tục được duy trì sang năm 2025. Theo báo cáo kết quả kinh doanh Quý 2/2025, lợi nhuận sau thuế của hệ thống cao gấp 8 lần so với Quý 1, một kết quả đến từ việc "tích cực kiểm soát chi phí vận hành và giảm tỷ lệ hủy hàng" .

Sự cải thiện về lợi nhuận được xây dựng trên nền tảng tăng trưởng doanh thu. BCTC 6 tháng đầu năm 2025 ghi nhận doanh thu của bộ phận "Thực phẩm và hàng tiêu dùng nhanh" đạt 22.581 tỷ đồng. Con số này tiếp tục tăng lên 34.400 tỷ đồng trong 9 tháng 2025.

Quan trọng hơn, mô hình kinh doanh được chuẩn hóa dựa trên dữ liệu đã chứng minh hiệu quả ngay cả khi mở rộng. Cũng theo báo cáo của MWG, 520 cửa hàng mở mới trong năm đều đạt "tổng lợi nhuận dương ở cấp độ cửa hàng" (sau khi trừ toàn bộ chi phí vận hành trực tiếp và chi phí kho vận).

Trường hợp của ông Phạm Văn Trọng và quá trình tái cấu trúc của Bách Hóa Xanh là một ví dụ về văn hóa doanh nghiệp, nơi các quyết định được đưa ra dựa trên việc phân tích dữ liệu và số liệu thực tế.