Vingroup của ông Phạm Nhật Vượng toan tính gì khi bất ngờ xin rút khỏi siêu dự án Đường sắt cao tốc Bắc – Nam?

Việc Vingroup bất ngờ xin rút đăng ký đầu tư Dự án Đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam mở ra nhiều câu hỏi về những toan tính chiến lược của tập đoàn tư nhân lớn nhất Việt Nam trong thời gian tới.

Theo văn bản gửi tới Chính phủ về việc xin rút đăng ký đầu tư dự án Đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, Tập đoàn Vingroup cho biết đây là bước đi được cân nhắc kỹ lưỡng nhằm tập trung tối đa nguồn lực cho các dự án hạ tầng trọng điểm khác đang triển khai đồng thời.

Trọng tâm lớn nhất hiện nay của Vingroup là Khu đô thị thể thao Olympic tại Hà Nội, dự án vừa khởi công ngày 19/12. Dự án có quy mô hơn 9.171 ha, tổng vốn đầu tư khoảng 925.000 tỷ đồng, trải rộng trên địa bàn 11 xã, trở thành khu đô thị lớn nhất Việt Nam từ trước tới nay.

Dự án được quy hoạch thành 4 phân khu chức năng, hướng tới hình thành một đô thị thể thao – dịch vụ tích hợp Khu liên hợp thể thao tầm cỡ quốc tế, không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước mà còn nâng vị thế Thủ đô trên bản đồ thể thao – văn hóa khu vực và thế giới trong nhiều thập kỷ tới.

Trung tâm của khu liên hợp là Sân vận động Trống Đồng, công trình cấp quốc gia được xây dựng trên diện tích 73,3 ha, sức chứa 135.000 chỗ ngồi, đạt chuẩn FIFA. Công trình được thiết kế với mái che đóng – mở tự động, hướng tới trở thành sân vận động có quy mô và công nghệ hàng đầu thế giới, dự kiến hoàn thành vào tháng 8/2028.

Nếu hoàn thành đúng thiết kế, Sân vận động Trống Đồng sẽ là một trong những sân vận động lớn nhất hành tinh về sức chứa, chỉ xếp sau Rungrado 1st of May Stadium (150.000 chỗ) tại Triều Tiên, theo thống kê của Ủy ban Olympic Quốc tế.

Dù rút khỏi trục Bắc – Nam, Vingroup không rời bỏ lĩnh vực đường sắt tốc độ cao. Ngược lại, tập đoàn đang tập trung vào các tuyến có vai trò "xương sống" cho hệ sinh thái đô thị do mình phát triển.

Cũng trong ngày 19/12, Vingroup động thổ tuyến đường sắt tốc độ cao Bến Thành – Cần Giờ. Tuyến dài 54 km, vận tốc tối đa 350 km/h, tổng mức đầu tư sơ bộ hơn 102.400 tỷ đồng, kết nối trực tiếp trung tâm TP.HCM với đô thị lấn biển Cần Giờ.

Dự kiến đưa vào vận hành từ quý IV/2028, tuyến đường sắt này không chỉ rút ngắn thời gian di chuyển mà còn được kỳ vọng tạo cú hích cho thương mại, du lịch, bất động sản và kinh tế biển của TP.HCM cũng như toàn vùng Đông Nam Bộ.

Ở phía Bắc, tuyến đường sắt tốc độ cao Hà Nội – Quảng Ninh cũng đang được đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị. Tháng 11 vừa qua, VinSpeed đã công bố báo cáo đánh giá tác động môi trường, đánh dấu bước tiến quan trọng trong quá trình hiện thực hóa dự án.

Tuyến có tổng mức đầu tư 138.930 tỷ đồng (khoảng 5,3 tỷ USD), đã được bổ sung vào Quy hoạch mạng lưới đường sắt quốc gia giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn 2050. Đây là một trong hai tuyến đường sắt tốc độ cao ưu tiên đầu tư trước năm 2030, bên cạnh trục Bắc – Nam.

Theo quy hoạch, tuyến dài khoảng 124 km, đường đôi khổ 1.435 mm, kết nối từ ga Cổ Loa (liên thông tuyến metro số 4 Hà Nội), qua ga Gia Bình (kết nối sân bay quốc tế Gia Bình) và kết thúc tại ga Hạ Long Xanh, liên thông tuyến Hải Phòng – Hạ Long – Móng Cái.

Song song hạ tầng giao thông, Vingroup đẩy mạnh đầu tư vào năng lượng xanh thông qua Công ty Cổ phần Năng lượng VinEnergo. Hai dự án lớn tại Hà Tĩnh gồm Nhà máy điện gió Eco Wind Kỳ Anh (498 MW) và Nhà máy điện gió Kỳ Anh (400 MW) đang được triển khai.

Tổng sản lượng điện dự kiến của hai nhà máy đạt hơn 2.375 GWh mỗi năm, với hệ thống trạm biến áp và đường dây 500 kV mạch kép đấu nối vào tuyến Hà Tĩnh – Vũng Áng. Cả hai dự án dự kiến vận hành thương mại vào quý IV/2028, đóng vai trò quan trọng trong mục tiêu chuyển dịch năng lượng và hiện thực hóa cam kết Net Zero vào năm 2050 của Việt Nam.

Cũng tại khu vực Vũng Áng, ngày 19/12, Vingroup đã khởi động Nhà máy sản xuất thép VinMetal, đánh dấu bước đi chiến lược vào lĩnh vực công nghiệp nặng. Giai đoạn 1 của dự án có công suất 5–6 triệu tấn/năm, tổng công suất sau 3 giai đoạn đạt 20 triệu tấn/năm.

VinMetal được định hướng trở thành tổ hợp thép công nghệ cao hàng đầu khu vực, sản xuất thép cán nóng, thép ray, thép hợp kim đặc chủng và thép kết cấu đạt chuẩn quốc tế – những vật liệu then chốt cho phát triển hạ tầng và công nghiệp quốc gia. Nhà máy dự kiến vận hành từ năm 2027, giúp Vingroup tự chủ nguồn thép và hướng tới xuất khẩu.

Mảnh ghép bất động sản lớn nhất trong chiến lược của Vingroup hiện nay là Vinhomes Green Paradise Cần Giờ, siêu dự án lấn biển có quy mô 2.870 ha, tổng vốn đầu tư khoảng 10 tỷ USD, được xem là dự án bất động sản lớn nhất TP.HCM trong năm 2025.

Dự án sở hữu vị trí độc bản với ba mặt giáp biển, được định hướng trở thành "thành phố trên biển" đầu tiên của Việt Nam. Điểm nhấn là tòa tháp 108 tầng, cao 550 m, khi hoàn thành sẽ là tòa nhà lấn biển cao nhất thế giới, cao nhất Việt Nam và nằm trong top 10 toàn cầu.

Vinhomes Green Paradise được phê duyệt quy hoạch 1/500 vào tháng 3/2025, chính thức khởi công ngày 19/4/2025, do CTCP Đô thị Du lịch Cần Giờ – thành viên Vingroup – làm chủ đầu tư.