Vừa rời xa dầu Nga, quốc gia BRICS gặp bão tố: Mua dầu từ nhà cung cấp cách 17.000 km với chi phí đắt đỏ, nguồn cung không ổn định

Hai siêu tàu chở dầu đã khởi hành từ Guyana trong hành trình dài khoảng 11.000 dặm (tương đương 17.700 km) đến Ấn Độ, đánh dấu bước đi mới của quốc gia Nam Á trong nỗ lực tìm kiếm nguồn cung dầu thô thay thế khi các quy định của Mỹ đối với dầu Nga ngày càng bị siết chặt.

Theo dữ liệu theo dõi tàu biển do Reuters tổng hợp, các tàu Cobalt Nova và Olympic Lion đã rời Guyana vào những ngày cuối tháng 11, mỗi tàu mang theo khoảng 2 triệu thùng dầu thô. Dự kiến, chúng sẽ cập cảng Ấn Độ trong tháng 1/2026. Đây là những chuyến hàng dầu đầu tiên từ Guyana đến Ấn Độ kể từ năm 2021.

Diễn biến này phản ánh rõ xu hướng dịch chuyển nguồn cung của các nhà máy lọc dầu Ấn Độ sau nhiều năm phụ thuộc phần lớn vào dầu giá rẻ từ Nga. Trước đó, Ấn Độ nhập khẩu trung bình khoảng 1,7 triệu thùng dầu mỗi ngày từ Nga.

Tuy nhiên, sau khi Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt mới vào tháng trước đối với hai nhà xuất khẩu dầu lớn nhất của Nga là Rosneft PJSC và Lukoil PJSC, các doanh nghiệp lọc dầu bắt đầu lo ngại nguy cơ pháp lý nếu tiếp tục giao dịch. Tâm lý dè dặt càng tăng khi Tổng thống Mỹ Donald Trump vào tháng 8 đã quyết định tăng gấp đôi thuế quan đối với toàn bộ hàng nhập khẩu từ Ấn Độ, lên mức 50%.

Trong số hai tàu này, Olympic Lion đang vận chuyển dầu thô Golden Arrowhead của Guyana đến cảng Paradip ở miền đông Ấn Độ. Tại đây, Tập đoàn Dầu khí Ấn Độ (IOC) thuộc sở hữu nhà nước vận hành một nhà máy lọc dầu công suất 300.000 thùng/ngày. Lô hàng này được IOC mua từ ExxonMobil thông qua đấu thầu vào tháng 10.

Cobalt Nova dự kiến dỡ hàng tại Mumbai hoặc Visakhapatnam, mang theo lô dầu hỗn hợp gồm các loại Liza và Unity Gold. Theo nguồn tin, Hindustan Petroleum đã mua mỗi loại 1 triệu thùng, với thời gian giao hàng từ cuối tháng 12 đến đầu tháng 1.

Mặc dù hành trình kéo dài hơn nhiều so với các tuyến thương mại dầu mỏ điển hình, việc Ấn Độ chấp nhận khoảng cách vận chuyển lớn cho thấy quyết tâm đa dạng hóa nguồn cung và giảm phụ thuộc vào dầu thô Nga trong bối cảnh địa chính trị bất ổn.

Một số ngân hàng tại Ấn Độ cũng được cho là đang xem xét lại khả năng tài trợ cho hoạt động giao dịch các loại dầu không nằm trong diện trừng phạt của Nga, nhằm tránh rủi ro phát sinh khi chính sách quốc tế thay đổi.

Guyana – nhà sản xuất dầu mới nổi tại Nam Mỹ ngày càng thu hút sự quan tâm của các quốc gia nhập khẩu lớn nhờ sản lượng khai thác tăng nhanh dưới sự dẫn dắt của các tập đoàn dầu khí quốc tế. Tuy nhiên, theo đánh giá của giới phân tích, nguồn cung từ Guyana khó có thể bù đắp hoàn toàn lượng dầu đến từ Nga, do hạn chế về công suất xuất khẩu cũng như chi phí logistics cao.

Các chuyên gia nhận định động thái của Ấn Độ có thể là bước đầu trong quá trình tái cấu trúc chiến lược nhập khẩu dầu mỏ, khi quốc gia này phải cân bằng giữa lợi ích thương mại, chi phí năng lượng và áp lực chính trị từ các cường quốc.

Việc mở rộng nguồn nhập khẩu từ Nam Mỹ, Mỹ Latinh hay châu Phi có thể tiếp tục được xem xét trong thời gian tới, đặc biệt khi các biện pháp trừng phạt đối với Nga dự kiến sẽ được siết chặt hơn trong năm 2026.

Dù chưa thể xác định đây là xu hướng dài hạn, hành trình hơn 17.000 km của hai tàu dầu từ Guyana đã cho thấy rõ ràng: các nhà máy lọc dầu Ấn Độ đang bắt đầu chuẩn bị cho một viễn cảnh mới, nơi dầu từ Nga không còn là lựa chọn an toàn và rẻ như trước.

Theo ET