Bài toán 1,3 ngàn tỉ USD của Liên hợp quốc

Dự thảo nhằm giúp họ xanh hóa nền kinh tế và thích ứng với những tàn phá ngày càng nghiêm trọng của tình trạng trái đất nóng lên.

Lộ trình này được đưa ra chỉ vài ngày trước khi Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP30) diễn ra từ ngày 10 đến 21-11 tại Belem - Brazil. "Lần đầu tiên, hơn 200 chính phủ, ngân hàng, doanh nghiệp và cộng đồng đã chung tay phác thảo các giải pháp khả thi để huy động tài chính khí hậu" - Tổng Thư ký về biến đổi khí hậu Liên hợp quốc Simon Stiell cho biết trong một tuyên bố.

Vấn đề tài chính khí hậu cho các quốc gia nghèo đã bế tắc suốt nhiều năm. Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), các nước giàu chỉ huy động được 115,9 tỉ USD tài chính khí hậu cho các nước đang phát triển trong năm 2022.

Tại COP29 ở Azerbaijan năm 2024, đã có quyết định yêu cầu chủ tịch COP29 và COP30 xây dựng kế hoạch tăng mạnh tài chính khí hậu hằng năm từ mức 300 tỉ USD đã thỏa thuận ở Azerbaijan lên 1,3 ngàn tỉ USD vào năm 2035. Để giải bài toán đầy thách thức này, kế hoạch trên của Liên hợp quốc - gọi là "Từ Baku đến Belem - lộ trình lên 1,3 ngàn tỉ USD" - sẽ cần một hỗn hợp gồm nguồn vốn công, vốn tư và các nguồn tài chính sáng tạo.

Các nguồn tài chính được kể đến trong kế hoạch là: vốn ưu đãi (giúp giảm rủi ro cho đầu tư xanh giai đoạn đầu); vốn hỗ trợ phát triển nước ngoài (ODA); quyền rút vốn đặc biệt (SDR) - một loại tài sản dự trữ quốc tế do IMF tạo ra, có thể huy động từ 100 đến 500 tỉ USD mỗi năm; thuế carbon (có thể đem lại từ 20 tỉ USD đến 4,9 ngàn tỉ USD, tùy mức thuế và phạm vi áp dụng); phí đánh vào hàng không, vận tải biển, thuế đánh vào ngành thời trang xa xỉ hoặc các mặt hàng khác; thuế áp dụng cho giao dịch tài chính và đánh thuế tài sản…

Kế hoạch cũng chỉ ra một số chủ đề đầu tư ưu tiên, bao gồm tăng cường khả năng chống chịu khí hậu; tiếp cận năng lượng sạch; bảo tồn và phục hồi rừng, đại dương và hệ sinh thái núi; hỗ trợ nông nghiệp, hệ thống lương thực…