Cua ghẹ Việt Nam đắt nhất 10 năm qua, Trung Quốc mua nhiều nhất

Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), quý II chứng kiến đà tăng ổn định của cua, trong khi ghẹ và ba khía giảm nhẹ vào tháng cuối quý. Nhờ vậy, tổng kim ngạch xuất khẩu 6 tháng đầu năm đạt hơn 173 triệu USD, tăng tới 38% so với cùng kỳ 2024, thiết lập kỷ lục 10 năm qua.

Cua ghẹ và một số loài giáp xác khác của Việt Nam hiện diện tại 25 thị trường quốc tế, trong đó Trung Quốc tiếp tục là điểm đến lớn nhất. Sau giai đoạn tăng mạnh trong quý I, nhập khẩu có phần chững lại trong quý II, nhưng giá cua Việt vẫn duy trì ở phân khúc trung - cao cấp, phù hợp với chuỗi nhà hàng, siêu thị và thương mại điện tử tại những thành phố lớn như Thượng Hải, Bắc Kinh, Quảng Châu.

Tại Nhật Bản, nhu cầu vẫn ổn định, giữ vững thị phần cho doanh nghiệp Việt. Tại thị trường Australia, sau thời gian giảm sút đã bật tăng tới 58% trong quý II. Đặc biệt, xuất khẩu sang Liên minh châu Âu (EU) tăng tới 71% so với cùng kỳ, dù tốc độ có chậm lại so với quý I. Sự tăng trưởng trải rộng ở nhiều khu vực cho thấy khả năng thích ứng tốt của doanh nghiệp Việt trong việc khai thác thị trường mới, thay vì chỉ phụ thuộc vào một vài đối tác truyền thống.

Hiện có hơn 93 doanh nghiệp Việt Nam tham gia xuất khẩu cua ghẹ. Điểm mạnh lớn nhất của cua ghẹ Việt là chất lượng thịt tươi, giàu dinh dưỡng, không tồn dư kháng sinh và an toàn cho người tiêu dùng. Cua Cà Mau - thương hiệu đã được khẳng định - là mặt hàng được ưa chuộng ở cả thị trường nội địa lẫn quốc tế. Bên cạnh đó, ghẹ xanh từ các vùng biển miền Trung và miền Nam cũng tạo được dấu ấn, trở thành lựa chọn phổ biến trong nhiều thị trường.

Sức cầu quốc tế đã đẩy giá thu mua trong nước lên cao. Tại Cái Nước (Cà Mau), cua gạch loại 1 có giá 700.000 đồng/kg, cua thịt dao động 400.000 - 450.000 đồng/kg. Ghẹ loại 1 tại cảng biển đạt 500.000 - 600.000 đồng/kg, loại 3 từ 200.000 - 300.000 đồng/kg. Nhiều địa phương ghi nhận lượng cua xuất sang Trung Quốc mùa hè tăng đáng kể, kéo giá sỉ trong nước ổn định ở mức cao.

Theo chuyên gia, triển vọng xuất khẩu cua ghẹ trong nửa cuối năm được đánh giá tích cực. Quý III và IV hằng năm thường trùng với mùa lễ hội ở nhiều nước châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc - giai đoạn nhu cầu thủy sản tăng cao. Với đà hiện tại, kim ngạch cả năm có thể vượt 350 triệu USD, gấp đôi so với năm 2023. Đây là bước tiến quan trọng, củng cố vị thế cua ghẹ Việt Nam trên bản đồ thủy sản toàn cầu.

Tuy nhiên, thành công này vẫn chưa thực sự bền vững bởi sự phụ thuộc lớn vào một số thị trường trọng điểm khiến ngành hàng dễ bị tác động bởi biến động nhu cầu ngắn hạn. Bên cạnh đó, áp lực cạnh tranh từ các quốc gia Đông Nam Á khác ngày càng rõ rệt, buộc doanh nghiệp Việt phải nâng cao chất lượng và khả năng đáp ứng đơn hàng.

Nhiều yêu cầu khắt khe về kiểm dịch, truy xuất nguồn gốc, mã vùng nuôi và an toàn sinh học (IUU) đang tạo áp lực không nhỏ. Những thị trường cao cấp như Mỹ, EU liên tục bổ sung rào cản kỹ thuật, từ quy định về dư lượng kháng sinh đến chứng chỉ nuôi trồng bền vững. Nếu không kịp thời nâng cấp chuỗi sản xuất và chế biến, doanh nghiệp Việt sẽ khó tận dụng hết tiềm năng của phân khúc giá trị cao.

Theo khuyến nghị của VASEP, các địa phương cần mở rộng vùng nuôi đạt chuẩn quốc tế, đầu tư hệ thống bảo quản lạnh và logistics hiện đại. Đây là điều kiện tiên quyết để khai thác phân khúc cua sống - mặt hàng có biên lợi nhuận vượt trội. Doanh nghiệp cần hướng đến các hợp đồng dài hạn nhằm tránh rủi ro bị ép giá trong mùa cao điểm...