Điện âm giá vì dư cung giờ thấp điểm, một quốc gia miễn phí điện 3 tiếng/ngày cho hàng triệu hộ dân: Kẻ mừng người lo

Từ năm tới, Australia sẽ cho phép các hộ gia đình ở ba bang sử dụng miễn phí điện mặt trời 3 tiếng mỗi ngày, bất kể gia đình đó có lắp tấm pin trên mái nhà hay không.

Chính phủ Liên bang cho biết chương trình Solar Sharer sẽ bắt đầu từ tháng 7/2026. Người dân tại New South Wales, South Australia và khu vực đông nam Queensland sẽ được sử dụng điện miễn phí vào các giờ nắng đỉnh điểm.

Chính sách áp dụng cho các hộ có đồng hồ điện thông minh. Trong khung giờ miễn phí, người dân có thể sử dụng máy giặt, máy rửa bát, điều hòa không khí hoặc sạc xe điện và pin lưu trữ trong nhà mà không phải trả tiền điện.

Bộ trưởng Năng lượng Chris Bowen cho biết chương trình sẽ bảo đảm “mọi tia nắng mặt trời đều được dùng để cung cấp điện cho các gia đình”. Ông nói thêm điện mặt trời miễn phí vào buổi trưa là “bằng chứng rằng những gì tốt cho hành tinh cũng tốt cho túi tiền”.

Kế hoạch này có thể mở rộng sang các khu vực khác vào năm 2027. Chính phủ sẽ triển khai thông qua điều chỉnh mức giá tham chiếu mặc định, vốn là quy định trần giá điện mà các nhà bán lẻ được phép thu tại một số khu vực.

Australia hiện có hơn 4 triệu hệ thống điện mặt trời áp mái. Lượng điện dư thừa vào buổi chiều nắng có thể đẩy giá điện xuống mức âm. Nhưng nhu cầu tăng cao vào buổi tối lại tạo áp lực lớn lên lưới điện.

Chương trình Solar Sharer nhằm khuyến khích người dân chuyển sang dùng điện trong khung giờ sản lượng mặt trời cao nhất. Bộ trưởng Bowen nói: “Những người chuyển được sang dùng điện trong khung giờ miễn phí sẽ hưởng lợi trực tiếp, dù họ có tấm pin mặt trời hay không và dù họ sở hữu hay thuê nhà”.

Ông nói thêm: “Càng nhiều người dịch chuyển thói quen sử dụng điện, lợi ích càng lan tỏa và chi phí điện chung càng giảm”.

Chính phủ kỳ vọng việc sử dụng điện vào giữa ngày sẽ giúp ổn định lưới điện, giảm giá giờ cao điểm và hạn chế nhu cầu đầu tư cơ sở hạ tầng tốn kém.

Một số hiệp hội ngành điện ủng hộ kế hoạch này, nhưng một số khác chỉ trích do thiếu tham vấn. Hội đồng Năng lượng Australia, tổ chức đại diện các nhà phát điện và bán lẻ điện, cho biết họ “thất vọng” khi chính phủ công bố kế hoạch mà không tham khảo ý kiến trước.

Giám đốc điều hành Louisa Kinnear cảnh báo động thái này có nguy cơ “làm xói mòn niềm tin của doanh nghiệp và tạo ra những hệ quả ngoài ý muốn”.

Bà nói: “Việc không tham vấn ngành trước khi đưa ra thông báo như vậy có thể ảnh hưởng lâu dài tới đổi mới sản phẩm, vốn có thể hỗ trợ quá trình chuyển đổi năng lượng và người tiêu dùng”.

Dù còn tranh luận, một số nhà cung cấp như AGL và Red Energy đã có chương trình điện mặt trời miễn phí theo giờ. Chính sách mới sẽ chuẩn hóa quyền tiếp cận trên quy mô toàn quốc.

Ông Bowen cho biết Cơ quan Quản lý Năng lượng Australia sẽ giám sát triển khai để bảo đảm người dùng “được đối xử công bằng” ngoài khung giờ miễn phí. Ông nói chính phủ sẽ làm việc với các bang khác để mở rộng chương trình sau năm 2026.

Chính sách được công bố trong bối cảnh chính phủ của Thủ tướng Anthony Albanese chịu áp lực vì giá năng lượng tăng. Với kế hoạch này, Australia tiến gần hơn mục tiêu đạt 82% điện tái tạo vào năm 2030, đồng thời mang lại lợi ích trực tiếp cho các hộ gia đình chuyển sang sử dụng năng lượng sạch.

Theo Reuters, Interesting Engineering