Đóng cửa chính phủ, Mỹ đối mặt khủng hoảng an sinh nghiêm trọng

Ở ngoại ô Cincinnati, bang Ohio, bà Annemarie King giờ chỉ ăn một bữa mỗi ngày, còn chồng bà, ông Randall, phải làm thêm giờ tại nhà máy sản xuất tường thạch cao.

Gia đình bà King có 8 đứa con nhỏ, sống dựa vào khoảng 1.000 USD tiền tem phiếu thực phẩm (SNAP) nhận được vào đầu mỗi tháng để mua rau quả, thịt và đồ tươi sống.

Nhưng từ khi Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) thông báo rằng cơ quan này không đủ kinh phí để chi trả trợ cấp tháng 11 trong thời gian chính phủ Mỹ đóng cửa , bà Annemarie buộc phải chuyển sang mua đồ hộp, thực phẩm đóng gói, và nấu bữa tối giản tiện hơn.

Bà cũng thường nhịn ăn để phần thức ăn cho con. “Tôi thấy có lỗi khi ăn một bữa”, bà Annemarie nói. “Tôi không muốn lấy mất phần của con”.

Con trai 11 tuổi của bà đã nhận ra mẹ không ăn cùng, nhưng Annemarie chỉ nói rằng mình đã ăn khi cậu đi học.

Câu chuyện của nhà bà King là lát cắt điển hình của nước Mỹ đang bị bóp nghẹt bởi khủng hoảng an sinh . Khi đợt đóng cửa chính phủ bước sang tuần thứ năm, khoảng 42 triệu người Mỹ có nguy cơ mất hoàn toàn trợ cấp thực phẩm, trong khi hàng trăm nghìn nhân viên liên bang bị nghỉ việc không lương.

Theo CNN , kể từ 1/11, hơn 65.000 trẻ em có thể bị buộc nghỉ học vì các chương trình Head Start – nơi cung cấp giáo dục sớm và chăm sóc sức khoẻ cho trẻ nhỏ, sắp cạn kinh phí. Tại thị trấn Hillsboro (Ohio), việc Head Start đóng cửa khiến bà Lauren Lowe, một phục vụ nhà hàng, phải nghỉ việc để ở nhà trông con bốn tuổi.

“Thằng bé khóc mỗi sáng vì không được đến trường", bà Lowe nói . "Thật sự đáng sợ, vì tôi không biết phải xoay xở thế nào để đủ sống. Tôi không biết phải làm sao để vừa có tiền, vừa lo cho con ăn học”, bà Lowe nói.

Đơn vị vận hành tại hạt Highland cho biết 45 nhân viên chương trình Head Start sẽ bị cho tạm nghỉ không lương; nhiều chương trình khác “cố gắng cầm cự” bằng tín dụng hoặc hỗ trợ cộng đồng trong khi chưa rõ có được hoàn trả không.

Tại vùng nông thôn bang Oregon, nơi nhiệt độ đã xuống dưới mức đóng băng, việc tạm dừng cấp kinh phí cho Chương trình Hỗ trợ Năng lượng cho Hộ thu nhập thấp (LIHEAP) đang đe dọa đến tính mạng người dân, theo bà Sheri Gutierrez, quản lý chương trình năng lượng thuộc Tổ chức Hành động Cộng đồng Đông Trung Oregon, một tổ chức phi lợi nhuận hỗ trợ nhiều dịch vụ cho các cư dân có hoàn cảnh khó khăn.

Tại Minnesota, bà Ronda Beck băn khoăn không biết lấy đâu ra 5 USD để đóng tiền điện. Còn ở Maryland, Willissa Bullock, một người mẹ đơn thân có hai con đại học, bật khóc khi nghe tin USDA sẽ không phát tem phiếu tháng 11.

“Tôi bảo các con đi kiếm việc làm, vì đó là cách duy nhất để có cái ăn” , bà Bullock chia sẻ.

Khắp nước Mỹ, các ngân hàng thực phẩm và tổ chức thiện nguyện dự đoán nhu cầu tăng mạnh, song họ nhấn mạnh chỉ có thể bù được một phần rất nhỏ so với quy mô các chương trình liên bang.

Quốc hội bế tắc, "ai cũng muốn thắng"

Trong khi người dân chật vật với từng bữa ăn, tại Washington D.C., các chính trị gia vẫn giằng co trong bế tắc. Cuộc khủng hoảng, nay đã bước sang tuần thứ năm, đang trên đà trở thành đợt đóng cửa dài nhất trong lịch sử Mỹ.

Hai thẩm phán liên bang ngày 31/10 yêu cầu chính quyền Tổng thống Trump sử dụng hàng tỷ USD quỹ khẩn cấp để tạm chi trả SNAP. Tổng thống chỉ phản hồi rằng đã chỉ đạo luật sư chính phủ hỏi tòa về cách thức thực hiện hợp pháp. Tuy nhiên, ông thừa nhận dù có hướng dẫn ngay, trợ cấp vẫn bị chậm và điều này chỉ là giải pháp ngắn hạn.

“Vấn đề là ai cũng muốn thắng”, Thượng nghị sĩ Jim Justice thuộc Đảng Cộng hòa, bang West Virginia, nói. “Rất nhiều người ngoài kia đang chịu tổn thương, và điều đó khiến tôi thực sự buồn”.

Thượng nghị sĩ John Fetterman, Đảng Dân chủ, bang Pennsylvania, chỉ trích sự bế tắc: “Hãy tưởng tượng là một bậc cha mẹ, có vài đứa con, tủ lạnh trống trơn, không biết phải làm sao cho bữa trưa của chúng, chỉ vì chúng ta không thể đồng ý mở lại chính phủ”.

Theo nguồn tin mật từ CNN , cả hai phe đều thừa nhận phải tìm lối thoát trong hai tuần tới nếu không muốn hậu quả chính trị nghiêm trọng. Sức ép từ cử tri đang dồn lên cả hai phía.

Thượng nghị sĩ Chris Coons, Đảng Dân chủ ôn hòa, bang Delaware, nói: “Sẽ có hàng loạt cuộc gọi từ người dân: ‘Đợi đã, chi phí bảo hiểm của tôi tăng bao nhiêu cơ?’... Còn chúng tôi, phe Dân chủ, cũng sẽ nhận vô số cuộc gọi hỏi: ‘Tem phiếu thực phẩm, WIC của tôi đâu?’... Cả hai bên sẽ chịu sức ép phải tìm lối ra”.

Tổng thống Trump khoe phòng tắm cẩm thạch giữa cơn bão khủng hoảng

Trong lúc Quốc hội vật lộn tìm giải pháp, Tổng thống Donald Trump lại gây chú ý trên mạng xã hội bằng loạt ảnh phòng tắm Nhà Trắng lát đá cẩm thạch trắng bóng.

“Cực kỳ sang trọng, Statuary marble!” , ông viết, khoe “phòng tắm Lincoln” vừa được tân trang. Hành động này được truyền thông Mỹ mô tả là biểu tượng rõ ràng cho sự xa cách giữa Nhà Trắng và đời sống người dân.

Chỉ vài giờ sau khi từ châu Á về Washington, ông Trump lập tức bay tới Florida dự tiệc Halloween và một buổi gây quỹ tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago.

Khi được hỏi về tình hình đóng cửa chính phủ, ông Trump đáp ngắn gọn trên đường tới Florida: “Là lỗi của họ, tất cả là lỗi của họ (phe Dân chủ). Mọi thứ đều dễ giải quyết".

Trước đó, ông Trump kêu gọi xóa bỏ thủ tục "câu giờ" (filibuster) tại Thượng viện – một “đòn hạt nhân” chính trị nhằm thông qua ngân sách mà không cần 60 phiếu. Nhưng ngay cả các lãnh đạo Cộng hòa cũng phản đối, lo sợ tạo tiền lệ nguy hiểm nếu Dân chủ giành lại đa số.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Abigail Jackson tuyên bố: “Nếu phe Dân chủ không làm điều tốt nhất cho người dân Mỹ, thì các lựa chọn hạt nhân sẽ được kích hoạt”.

Trong khi đó, thăm dò mới của Washington Post – ABC News – Ipsos cho thấy 46% cử tri đổ lỗi cho ông Trump và phe Cộng hòa, 37% quy trách nhiệm cho Dân chủ.

Ông Trump cho biết ông sẵn sàng trao đổi với các lãnh đạo Đảng Dân chủ về vấn đề y tế, nhưng chỉ sau khi họ thông qua ngân sách để chính phủ hoạt động trở lại.

“Người dân không được hưởng dịch vụ y tế tốt, trong khi phí bảo hiểm lại tăng lên mỗi năm. Vì vậy, chúng ta cần thay đổi điều đó” , ông Trump nói với các phóng viên hôm 31/10, trước khi chuyển chủ đề sang kế hoạch buổi tối: “Tối nay, chúng ta có một buổi lễ Halloween lớn. Hẹn gặp lại sau”.

Các chương trình an sinh bị ảnh hưởng

• Khoảng 1,4 triệu nhân viên liên bang đang làm việc không lương, trong đó, một nửa đã bị cho nghỉ việc tạm thời.
• 42 triệu người có nguy cơ mất trợ cấp thực phẩm SNAP trong tháng 11, nếu chính phủ không sớm mở cửa trở lại.
• Hơn 65.000 trẻ em có thể bị ngừng học do các trung tâm Head Start (chương trình giáo dục sớm cho trẻ thu nhập thấp) cạn kinh phí.
• Các sân bay lớn như Atlanta, Chicago, New York ghi nhận nhiều chuyến bay bị chậm do thiếu nhân viên kiểm soát an ninh và không lưu.