Giá tăng vọt, nhiều cường quốc đua nhau nắm giữ 'người anh em họ' của vàng - chuyên gia dự báo sẽ sớm vượt mọi đỉnh lịch sử

Theo Silver Institute (hiệp hội quy tụ các doanh nghiệp lớn trong ngành bạc toàn cầu, từ các công ty khai thác, tinh luyện, chế tác, sản xuất trang sức, cho đến các tập đoàn giao dịch và phân phối kim loại quý), đầu tư bạc vật chất là một phần quan trọng trong nhu cầu bạc toàn cầu, đồng thời cũng là mảng biến động mạnh nhất. 

Giá bạc tăng 34% trong năm nay. Để so sánh, kim loại trắng này đang vượt trội hơn vàng, vốn tăng 28%, và Bitcoin, tăng 18% từ đầu năm đến nay. Trong 15 năm qua, đầu tư bạc vật chất dao động từ mức thấp 157,2 triệu ounce (Moz) năm 2017 đến mức kỷ lục 337,6 Moz năm 2022.

Mỹ là thị trường đầu tư bạc vật chất lớn nhất, với tổng cộng 1,5 tỉ ounce được nhà đầu tư cá nhân mua trong giai đoạn 2010-2024. Giá trị đầu tư bạc ở Mỹ trung bình tương đương 70% so với vàng, trong khi tỷ lệ này tại các nước khác chỉ khoảng 6%. Bạc còn được tích hợp trong các tài khoản hưu trí IRA, và dư địa để mở rộng vẫn còn lớn.

Dù người Mỹ nắm giữ dài hạn, việc bán ra đã tăng từ cuối 2023. Do lượng tích trữ quá lớn trong nhiều năm, nhu cầu bạc đúc mới và tiền xu tại Mỹ dự báo rơi xuống mức thấp nhất 7 năm trong 2025.

Ấn Độ thường đứng thứ hai, đôi khi vượt Mỹ (2018, 2019). Năm 2024, bạc thỏi chiếm tới 70% nhu cầu bán lẻ. Tổng cộng 840 triệu ounce bạc thỏi và tiền xu được mua trong giai đoạn 2010-2024.

Người Ấn Độ hiếm khi bán ra, kể cả khi giá bạc tính bằng rupee đạt kỷ lục . Các quỹ hoán đổi danh mục (ETP) bạc trong nước, ra mắt năm 2022, ban đầu èo uột nhưng sau 18 tháng đã tăng mạnh, nắm giữ hơn 58 Moz tính đến cuối tháng 6.2025.

Đức đứng thứ ba, chủ yếu mua tiền xu bạc (chiếm khoảng 80%). Giai đoạn 2012-2018, nhu cầu trung bình chỉ 24,6 Moz/năm. Tuy nhiên, đại dịch COVID-19 và chiến tranh Nga – Ukraine đã khiến nhu cầu bùng nổ, đạt trung bình 48,5 Moz/năm trong 2020-2022.

Khi ưu đãi thuế cho tiền xu bạc ngoài EU kết thúc cuối 2022, nhu cầu sụt giảm mạnh, giảm tới 39 Moz. Năm 2025, thị trường có dấu hiệu hồi phục nhờ bất ổn kinh tế – chính trị, dự báo tăng 25% so với 2024, nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với mức đỉnh.

Úc mới nổi lên gần đây, trở thành thị trường lớn thứ tư. Từ 3,5 Moz năm 2019, nhu cầu tăng vọt lên kỷ lục 20,7 Moz năm 2022.

Nguyên nhân chính là sự phổ biến của việc đầu tư bạc trong tài khoản hưu trí và lợi thế thuế: bạc đầu tư không chịu thuế bán hàng, và nếu giữ đến lúc nghỉ hưu thì miễn cả thuế lãi vốn.

Sau đợt chốt lời 2023-2024, nhu cầu vẫn cao hơn nhiều so với trước 2020. Năm 2025 dự kiến tăng 11% khi áp lực chi phí sinh hoạt giảm. Tâm lý bạc đang bị định giá thấp so với vàng cũng thúc đẩy sự quan tâm mới.

Nate Miller - Phó Chủ tịch Phát triển Sản phẩm tại Amplify ETFs, chỉ ra các yếu tố kỹ thuật mang tính tích cực, khi tỉ lệ vàng/bạc hiện vẫn cao so với mức trung bình lịch sử khoảng 65. “Nếu tỉ lệ này trở lại bình thường, giả định giá vàng giữ nguyên, thì bạc phải ở mức khoảng 50-52 USD/ounce. Ngay cả sau đợt tăng hiện tại, chúng tôi vẫn thấy tiềm năng tăng trưởng rất lớn cho bạc” - ông nói. 

Bạc đang hưởng lợi vừa là kim loại công nghiệp vừa là kim loại tiền tệ. Quá trình chuyển dịch sang năng lượng xanh toàn cầu đang thúc đẩy nhu cầu điện mặt trời, trong đó bạc vẫn là thành phần thiết yếu của tấm pin quang điện. Theo ước tính của Silver Institute, ngành năng lượng mặt trời sẽ tiêu thụ kỷ lục 140 triệu ounce bạc trong năm nay.

Tại Việt Nam, giá bạc tích trữ cũng đạt đỉnh cao mới, tăng 43,5% trong vòng 1 năm qua. Tham khảo tại Tập đoàn Vàng bạc Đá quý Phú Quý , giá bạc thỏi đang được giao dịch ở mức 1,521 triệu đồng/lượng (mua vào) và 1,568 triệu đồng/lượng (bán ra).