Hàng loạt chính sách sát sườn có hiệu lực

Những luật vừa được Quốc hội thông qua có hiệu lực từ ngày 1-1-2026 không chỉ tháo gỡ các "điểm nghẽn" trong quản lý mà còn mở ra cơ chế bảo vệ, phát triển tối đa nguồn lực con người, từ học đường cho đến thị trường lao động.

Phù hợp xu hướng tiến bộ

Luật Tư pháp người chưa thành niên năm 2024 gồm 10 chương và 179 điều. Trong đó, để thể hiện chính sách nhân văn, tiến bộ, luật quy định giảm mức phạt tù tối đa đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội từ 12 năm xuống 9 năm tù; với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi là từ 18 năm xuống 15 năm tù. Trường hợp phạm 5 loại tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe và ma túy thì mức hình phạt theo quy định của pháp luật hiện hành: giết người, hiếp dâm, hiếp dâm người dưới 16 tuổi, cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, sản xuất trái phép chất ma túy.

Quy định này nhằm thể chế hóa yêu cầu của Đảng về "coi trọng việc hoàn thiện chính sách hình sự..., đề cao hiệu quả phòng ngừa và tính hướng thiện trong xử lý người phạm tội", phù hợp với xu hướng chung của các nước trên thế giới.

Quy định mới cũng vừa bảo đảm mức hình phạt và tổng hợp hình phạt phù hợp với người chưa thành niên, vừa bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật và an toàn cho cộng đồng.

Thêm nhiều mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt

Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) 2025 gồm 4 chương, 11 điều. Ngoài những hàng hóa, dịch vụ chịu thuế TTĐB kế thừa tại Luật Thuế TTĐB hiện hành, Luật Thuế TTĐB 2025 đã sửa đổi, bổ sung một số nội dung mới.

Theo đó, bổ sung mặt hàng nước giải khát theo tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) có hàm lượng đường trên 5 g/100 ml vào đối tượng chịu thuế; quy định máy điều hòa nhiệt độ công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU (thay cho loại công suất từ 90.000 BTU trở xuống) thuộc đối tượng chịu thuế; sửa đổi, bổ sung mô tả một số mặt hàng chịu thuế TTĐB (như thuốc lá, rượu, bia, ô tô, máy bay) để đồng bộ với pháp luật chuyên ngành.

Kiểm soát "đường đi" của hóa chất

Luật Hóa chất 2025 đã sửa đổi, bổ sung quy định nhằm quản lý chặt chẽ toàn bộ vòng đời hóa chất, từ sản xuất - kinh doanh, xuất nhập khẩu, vận chuyển, tồn trữ đến xử lý chất thải (điều 10-16).

Hóa chất sẽ được phân loại theo danh mục (cấm, kiểm soát đặc biệt, có điều kiện) và được quản lý với mức độ chặt chẽ tương ứng. Tổ chức, cá nhân mua bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt phải lập phiếu kiểm soát và xác thực dữ liệu theo lộ trình Chính phủ quy định (khoản 4 điều 11); người sử dụng phải công bố mục đích (điều 17).

Các quy định này được thực hiện trên cơ sở dữ liệu chuyên ngành, giúp cơ quan quản lý kiểm soát toàn bộ "đường đi" của hóa chất từ nguồn tới đơn vị sử dụng cuối cùng.

Ưu đãi vượt trội với nhân lực công nghệ số

Luật Công nghiệp công nghệ số 2025 quy định chính sách toàn diện phát triển nhân lực ngành công nghiệp công nghệ số.

Cụ thể, nhân lực chất lượng cao là người nước ngoài được cấp thẻ tạm trú 5 năm và gia hạn theo quy định pháp luật. Đối tượng này được hưởng ưu đãi thuế thu nhập cá nhân theo quy định.

Nhân lực chất lượng cao tại doanh nghiệp được tiếp nhận làm việc có thời hạn tại cơ quan nhà nước trên cơ sở thống nhất giữa các bên về hình thức, vị trí, quyền lợi và sự đồng thuận của người được tiếp nhận.

Nhân tài công nghệ số hưởng cơ chế lương, thưởng cạnh tranh quốc tế; được ưu tiên tuyển dụng, bổ nhiệm. Họ còn được hỗ trợ nhà ở, phương tiện...

Đột phá đãi ngộ, linh hoạt tuổi nghỉ hưu

Luật Nhà giáo 2025 gồm 9 chương, 42 điều, quy định nhà giáo công lập và ngoài công lập đều được hưởng trợ cấp theo tính chất công việc, theo vùng; được hỗ trợ đào tạo, chăm sóc sức khỏe; được bố trí hoặc hỗ trợ nhà ở khi công tác tại vùng đặc biệt khó khăn.

Luật cũng ưu tiên thu hút, trọng dụng người có tài năng, trình độ cao về vùng khó khăn hoặc lĩnh vực trọng yếu. Cùng với tiền lương, các chính sách này là giải pháp tổng thể nhằm thu hút người giỏi, giữ chân nhà giáo và bảo đảm chất lượng đồng đều giữa các vùng miền.

Đáng chú ý, giáo viên mầm non được nghỉ hưu sớm tối đa 5 năm mà không bị giảm tỉ lệ lương hưu nếu đủ 15 năm đóng BHXH. Ngược lại, giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ hoặc nhà giáo lĩnh vực đặc thù được nghỉ hưu ở tuổi cao hơn.