Khám phá 'mã gen hạnh phúc' của Thành Đô - điều cả Trung Quốc tò mò

Tại Trà quán Hạ Minh, nằm giữa Công viên Nhân dân rộng lớn của Thành Đô , du khách nườm nượp đổ về thưởng thức những tách “trà kungfu” nóng hổi. Từ người cao tuổi, các cặp đôi, sinh viên cho tới những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội và khách du lịch, tất cả cùng ngồi trong không gian nhộn nhịp.

Nghệ thuật pha trà ở đây vừa tinh tế vừa mang màu sắc biểu diễn. Người phục vụ sử dụng những chiếc ấm có vòi dài truyền thống, rót trà từ khoảng cách xa với động tác chính xác và mềm mại, tạo nên những dòng nước mỏng như tơ rơi trọn vào từng chiếc cốc mà không vương một giọt.

Không khí trong công viên càng thêm náo nhiệt với sự xuất hiện của những bạn trẻ mặc cosplay cầu kỳ đang tạo dáng giữa cánh đồng hoa cúc nở rộ. Xung quanh, những nhóm người lớn tuổi tập những bước nhảy chậm rãi theo giai điệu các ca khúc tiếng Quan thoại mang đậm màu sắc hoài niệm.

Thỉnh thoảng, cả khu lại vang lên âm thanh “ding” chói tai khi một người thợ ngoáy tai len giữa hàng ghế tre, cẩn thận phục vụ khách bằng những que tăm bông mềm gắn trên thanh kim loại mảnh. Dịch vụ độc đáo này trở thành một phần quen thuộc của đời sống nơi đây.

Không chỉ dừng lại trong khuôn viên công viên, những hình ảnh ấy còn hiện diện ở nhiều góc phố khác của thành phố Thành Đô . Chính vì vậy, Thành Đô - thủ phủ của Tứ Xuyên, từ lâu được biết đến là một trong những “thành phố hạnh phúc nhất” của Trung Quốc.

Giữ chuỗi thành phố hạnh phúc

Thành Đô là một trong số ít thành phố ở Trung Quốc góp mặt trong danh sách “thành phố hạnh phúc” suốt 16 năm liên tiếp, theo bảng bình chọn thường niên của Oriental Outlook - tạp chí trực thuộc Tân Hoa Xã đặt trụ sở tại Thượng Hải. Kết quả của năm nay dự kiến sẽ công bố vào cuối năm.

Theo ông Dai Wenming, Phó Tổng biên tập phụ trách mảng chính trị và văn hóa của tạp chí, đồng thời là người phát ngôn của Diễn đàn Thành phố Hạnh phúc, thành tích bền vững này phản ánh sự hội tụ hài hòa giữa “sức mạnh cứng” và “sức mạnh mềm” của Thành Đô .

Cuộc khảo sát dựa trên nhiều tiêu chí, từ thu nhập bình quân, chất lượng sinh hoạt hàng ngày cho tới mức độ hoạt động và khả năng tiếp cận các dịch vụ công của người dân.

Theo giáo sư Zhang Keyun thuộc Khoa Kinh tế Ứng dụng, Đại học Nhân dân Trung Quốc, yếu tố giải trí là một trong những sức hút nổi bật nhất của Thành Đô . Ông cho rằng đằng sau hình ảnh đô thị có nhịp sống thư thái là nền kinh tế tăng trưởng ổn định.

“Bên cạnh ẩm thực và đời sống văn hóa phong phú, Thành Đô còn có môi trường sống rất tốt. Các ngành liên quan đến xuất khẩu văn hóa , du lịch và những lĩnh vực hỗ trợ đều phát triển mạnh mẽ”, ông Zhang chia sẻ với CNA.

Với khoảng 21,4 triệu cư dân, Thành Đô có quy mô dân số chỉ thấp hơn đôi chút so với những đô thị lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải hay Trùng Khánh. Tuy nhiên, kinh tế của thành phố này đang tăng trưởng vượt bậc. Số liệu thống kê cho thấy GDP của Thành Đô đã vượt 2,35 nghìn tỷ nhân dân tệ (tương đương 330 tỷ USD) vào năm 2024, đưa địa phương này vào nhóm 10 đô thị có quy mô kinh tế lớn nhất Trung Quốc, thậm chí vượt qua những trung tâm công nghiệp lâu đời như Nam Kinh và Ninh Ba.

Cùng với đó, trong bối cảnh nhiều thành phố lớn của Trung Quốc chứng kiến tốc độ tăng dân số chững lại, Thành Đô lại nổi lên như một ngoại lệ. Theo Cục Thống kê địa phương, dân số Thành Đô tăng khoảng 30% chỉ trong vòng 5 năm.

Hài lòng với mọi thứ đang có

Khi được hỏi về mức độ hạnh phúc của mình, nhiều cư dân Thành Đô chỉ mỉm cười: “Không hoàn hảo, nhưng cũng đủ để cảm thấy hài lòng”.

Trong mắt người địa phương, Thành Đô được gói gọn trong khái niệm “yan huo qi” - cảm giác ấm áp và đời thường hiện diện ở những quán trà ven đường, các sạp đồ ăn nhỏ hay những bàn mạt chược dưới tán cây.

Không giống Bắc Kinh hay Thượng Hải - nơi nhịp sống đô thị bị chi phối bởi áp lực công việc, cạnh tranh và mục tiêu tài chính, Thành Đô được xem là thành phố ưu tiên chất lượng cuộc sống. “ Người Thành Đô coi trọng sự thoải mái và cân bằng hơn”, giáo sư Wang nhận định.

Ngoài ra, người dân Thành Đô thường sống chậm hơn, ít bị cuốn vào áp lực kiếm tiền hay sự vội vã như ở những đô thị lớn. So với môi trường làm việc cạnh tranh gay gắt ở Bắc Kinh hay Thâm Quyến, “áp lực tại đây nhìn chung thấp hơn”.

Theo giáo sư Wang, chính nhịp sống thư thả này đã nuôi dưỡng những thói quen mang tính nghi lễ hằng ngày: từ việc dừng chân ở một quán trà, thưởng thức bữa ăn đạm bạc cho đến những buổi tụ tập bạn bè với chi phí vừa phải.

Spring, 28 tuổi, làm nghề tự do tại Thành Đô , trở về từ Mỹ sau khi tốt nghiệp năm 2019. Cô cho biết sự thuận tiện trong đời sống đô thị là yếu tố góp phần lớn vào cảm giác hạnh phúc của mình. “Thành Đô có vô số món ăn địa phương hấp dẫn, đặc biệt là lẩu và các món Tứ Xuyên. Chúng vừa ngon, vừa có mức giá phù hợp, ” cô chia sẻ.

Theo MSA Asia, một công ty tư vấn đang hoạt động tại Trung Quốc, chi phí sinh hoạt cơ bản ở Thành Đô từ vé tàu điện ngầm đến hàng tạp hóa thấp hơn khoảng 15 - 20% so với đô thị lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải hay Thâm Quyến.

Với mức thu nhập khoảng 4.000 nhân dân tệ mỗi tháng, người lao động tại đây có thể tiết kiệm 300 - 350 nhân dân tệ cho những khoản chi tiêu thường ngày, chưa tính tiền thuê nhà.

Cao Nongnong, 33 tuổi, kỹ sư phần mềm, chuyển từ Thâm Quyến đến Thành Đô vào năm 2020 cho biết mức sống của gia đình cô được cải thiện đáng kể nhờ chi phí sinh hoạt dễ chịu hơn, cho phép họ thuê một căn hộ rộng rãi hơn và rút ngắn thời gian di chuyển mỗi ngày xuống dưới 10 phút.

Hạnh phúc có thể tái tạo?

Tháng 12 năm ngoái, Viện Khoa học Xã hội Thành Đô phối hợp với Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc (CASS) công bố ba nghiên cứu xoay quanh quá trình phát triển và mức độ phúc lợi của thành phố. Một trong các báo cáo phân tích “công thức hạnh phúc” của Thành Đô dựa trên bộ 127 chỉ số, trải rộng từ hạ tầng phục vụ cộng đồng, chất lượng môi trường sống cho đến hiệu quả quản trị đô thị.

Những nghiên cứu còn lại đánh giá vai trò của chiến lược xây dựng thương hiệu, đặc trưng văn hóa và mô hình điều hành địa phương trong việc tạo nên hình ảnh một Thành Đô “năng động và hạnh phúc” trong mắt người dân và du khách.

Mục tiêu của các nhà nghiên cứu là lý giải mô hình thành công của Thành Đô và xây dựng “công thức” hạnh phúc có thể áp dụng cho những đô thị khác.

Theo ông Tan Xuyun, chuyên gia của Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc (CASS), kết quả nghiên cứu cho thấy phúc lợi đô thị được định hình bởi ba trụ cột: bản sắc văn hóa vững chắc, lợi thế sinh thái và sự quan tâm đến đời sống xã hội thường nhật. Ông cho biết thêm Thành Đô nổi bật ở chỉ số hạnh phúc chủ quan, phần lớn nhờ nền văn hóa giàu chiều sâu và khoản đầu tư bền bỉ vào hoạt động cộng đồng cũng như đời sống công dân.

Chỉ số hạnh phúc khách quan của Thành Đô cũng đứng đầu cả nước, nhờ chất lượng môi trường sống và mạng lưới dịch vụ công ngày càng hoàn thiện - những yếu tố được xem là trụ cột của “công thức hạnh phúc” mà thành phố theo đuổi.

Tuy nhiên, theo giáo sư Wang của Đại học Macau, mô hình hạnh phúc ở Thành Đô không dễ dàng để sao chép. “Mỗi đô thị ở Trung Quốc đều mang một bản sắc riêng”, ông Wang nhận định.

Theo giáo sư Wang, văn hóa và phong cách sống của Thành Đô là kết quả của quá trình tích lũy lâu dài, vì vậy những thành phố khác nên tìm ra lợi thế đặc thù của mình thay vì tìm cách sao chép mô hình của Thành Đô .