Khủng hoảng nhà ở với người trẻ

Người trẻ khó tiếp cận nhà ở lan rộng

"An cư lạc nghiệp" là một thành ngữ đã rất quen thuộc. Và không chỉ ở Việt Nam, mong muốn có một nơi ở ổn định, lâu dài cũng là mục tiêu phấn đấu của người dân ở nhiều quốc gia, đặc biệt là giới trẻ. Nhưng trong những năm gần đây, việc sở hữu một ngôi nhà cho riêng mình đang ngày càng trở thành một giấc mơ xa vời với nhiều người trẻ trên khắp thế giới.

Một khảo sát gần đây của hãng bất động sản Coldwell Banker tại Mỹ cho thấy, có tới 84% người trẻ thuộc thế hệ Gen Z tại nước này đang phải trì hoãn kế hoạch mua nhà , dù rằng tỷ lệ mong muốn mua nhà ở thế hệ Z và Millennials vẫn là rất cao, trên 90%.

Không chỉ vậy, chi phí nhà ở cũng ngày càng là bài toán khó với nhiều người trẻ. Một khảo sát khác cũng tại Mỹ đưa ra con số 70% người trẻ đang phải vật lộn với chi phí thuê nhà. Còn tại châu Âu, gần 10% người trẻ ở trong tình trạng "quá tải" chi phí nhà ở - cao hơn so với mức trung bình toàn bộ dân số. Quá tải ở đây là chi phí nhà ở chiếm từ 40% thu nhập khả dụng trở lên.

Khủng hoảng nhà ở với người trẻ tại Australia

Xứ sở chuột túi Australia là nơi giá nhà đất, gồm cả giá mua và chi phí thuê nhà tăng chóng mặt khiến người trẻ ngày càng khó tiếp cận thị trường nhà ở.

Khu vực trung tâm thành phố Brisbane, bang Queensland, được coi là một nơi ở lý tưởng, với những quán cà phê, công viên nổi tiếng và cả vị trí giao thông thuận tiện. Tuy nhiên, nhu cầu cao đã khiến giá thuê nhà trung bình tại khu vực này tăng vọt lên hơn 1.000 AUD mỗi tuần, tăng 19% so với năm ngoái. Điều này khiến giá thuê nhà trở nên vượt ngoài tầm với của nhiều người trẻ có thu nhập thấp, buộc họ phải chấp nhận ở ghép để giảm bớt áp lực chi phí.

Anh Tutu - Người thuê nhà cho biết: "Mọi thứ hơi căng thẳng. Bạn phải cố gắng sắp xếp mọi thứ. Việc chia sẻ chi phí giúp chúng tôi tiết kiệm hơn".

Việc giá nhà ở mức cao kỷ lục, đã khiến nhiều người trẻ phải nhờ đến sự hỗ trợ từ gia đình để có thể thuê được nhà.

Bà Carmen Benson - Giám đốc công ty bất động sản chia sẻ: "Bất kể ai nộp đơn thuê nhà cũng chỉ được xem xét nếu đáp ứng điều kiện thu nhập cao gấp khoảng ba lần mức giá thuê nhà. Nhiều người trẻ phải nộp đơn đăng ký thuê nhà kèm hồ sơ chứng minh thu nhập của cha mẹ mình để làm người bảo lãnh".

Thuê nhà đã khó, việc mua nhà lại càng xa tầm với của nhiều người trẻ. Theo thống kê, giá nhà trung bình tại Australia trong tháng 10 đã tăng thêm 7,5% chỉ trong một năm qua, lên mức 858 nghìn AUD, cao hơn 51% so với 5 năm trước. Hệ quả là nhiều người trẻ phải trì hoãn các cột mốc quan trọng như ra ở riêng, hay sinh con.

Khảo sát mới nhất của tổ chức Home in Place cho thấy, giá nhà đắt đỏ đang khiến hơn một nửa số người trẻ trong độ tuổi từ 18 - 35 tại Australia cân nhắc chuyển ra nước ngoài để kiếm nơi sinh sống rẻ hơn. Trong đó, 16% thực sự có ý định rời đi - một mức độ chưa từng thấy đối với nguy cơ "chảy máu chất xám" do chi phí nhà ở quá cao.

Nguyên nhân khiến giới trẻ gặp khó khăn về nhà ở

Có thể thấy, nhà ở đang ngày càng trở thành một vấn đề nghiêm trọng với người trẻ, khi thị trường nhà đất ở nhiều quốc gia đều gặp phải một loạt những khó khăn cơ bản khiến không chỉ giới trẻ, mà nhiều đối tượng dân cư khác cũng khó có thể tiếp cận.

Vấn đề then chốt dẫn đến khó khăn về nhà ở là tình trạng thiếu hụt nguồn cung. Như tại Mỹ, các báo cáo gần đây ước tính nước này thiếu tới khoảng 7 triệu căn nhà. Bên cạnh đó, nhu cầu nhà ở tập trung vào các đô thị lớn, trong khi khu vực nông thôn lại có nhiều nhà bỏ trống. Chi phí đầu vào tăng và quy định pháp lý phức tạp cũng cản trở việc thúc đẩy các dự án mới. Những yếu tố này khiến giá mua và thuê nhà tăng chóng mặt so với thu nhập. Tại Anh, giá nhà đã tăng gấp đôi so với tốc độ tăng lương trong hai thập kỷ qua, giá thuê nhà tư nhân cũng tăng hơn 9% chỉ trong năm ngoái.

Người trẻ cố thích ứng với khó khăn về nhà ở

Rõ ràng, người trẻ luôn rất năng động và họ đã bắt đầu tìm kiếm những cơ hội mới để đạt được mục tiêu về nhà ở. Như tại Hàn Quốc, tình trạng bất động sản tăng giá chóng mặt đã thúc đẩy nhiều người trẻ thuộc thế hệ Z vào những loại tài sản đầu tư, đặc biệt là tài sản mã hóa trong những năm gần đây, với kỳ vọng sẽ tích lũy đủ để đặt cọc mua nhà . Nhưng con đường này cũng có không ít rủi ro. Ở nhiều nước khác, người trẻ cũng như cộng đồng cũng đang tìm đến nhiều cách thức khác nhau để góp phần giảm bớt khó khăn về nhà ở trong xã hội.

Tại Nhật Bản, trong khi giá nhà tại các đô thị lớn như Thủ đô Tokyo tăng chóng mặt, một nghịch lý là nước này đang và sẽ tiếp tục có hàng chục nghìn căn nhà bỏ trống do vấn đề già hóa dân số. Và trong thời gian gần đây, một xu hướng đang ngày càng trở nên được quan tâm bởi người trẻ và các nhóm cư dân khác khó khăn về nhà ở - đó là tìm và lựa chọn những căn hộ "xui xẻo", bị cho là xấu về phong thủy hoặc từng có người qua đời, để có thể mua hoặc thuê với mức giá thấp hơn.

Anh Akira Ookuma - Đại lý bất động sản Happy Planning nêu ý kiến: "Chúng tôi chuyên tìm cho khách những ngôi nhà phong thủy xấu, chẳng hạn như căn này, sau khi tân trang có thể bán với giá thấp hơn 20%, khiến nó khá hấp dẫn với nhiều khách hàng".

Còn tại Mỹ, các tổ chức cộng đồng cũng đang bắt tay tìm giải pháp hỗ trợ người trẻ trong vấn đề nhà ở. Một tổ chức tại bang Pennsylvania, mới đây đã mở ra một tòa chung cư nhỏ 16 phòng, dành riêng cho người trẻ.

Chị Dee Allen - Giám đốc Tổ chức cộng đồng Thrive Housing nhận định: "Vấn đề trong khu vực hiện nay là nhiều người trẻ sau giai đoạn thuê nhà tạm thời lại không thể tìm được nhà ở lâu dài. Chúng tôi đã hợp tác với một số tổ chức và nhà đầu tư để xây dựng khu nhà này, để cho người trẻ từ 18-25 tuổi đăng ký thuê".

Cũng tương tự như mô hình này, các khu nhà ở xã hội tại Thủ đô Vienna của Áo được nhiều chuyên gia đánh giá cao, hỗ trợ người dân thuộc tầng lớp trung lưu và giới trẻ có được chỗ ở dài hạn với chi phí thấp. Được phát triển bởi các hiệp hội nhà ở, những khu nhà này trợ giá thuê nhà cho khách ở mức dưới 30% thu nhập bình quân.

Ông Wolfgang Amann - Viện nghiên cứu Bất động sản, Xây dựng và Nhà ở Vienna cho biết; "Các hiệp hội nhà ở là những đơn vị tư nhân hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận để giúp phát triển nhà ở xã hội mà không dùng nguồn vốn Nhà nước. Họ vẫn được sự hỗ trợ của Chính phủ như ưu đãi thuế suất và thuê đất".

Theo các chuyên gia, tình trạng thiếu hụt nhà ở, đặc biệt là cho người trẻ vẫn đang là bài toán lâu dài tại nhiều nước. Những chiến lược thúc đẩy nguồn cung nhà ở, linh hoạt về điều kiện tài chính cho người trẻ được xem là giải pháp mấu chốt giải quyết vấn đề này trong dài hạn.