Lộ diện 9 tuyến metro hơn 37 tỷ USD TP.HCM ưu tiên đầu tư trong 10 năm tới

Ông Nguyễn Duy Thạch, Giám đốc Ban chuẩn bị đầu tư - Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM, cho biết sau khi mở rộng địa giới hành chính, TP.HCM có tổng cộng 27 tuyến metro, với tổng chiều dài 1.012 km cần đầu tư. Trong đó khu vực TP.HCM cũ 12 tuyến, Bình Dương cũ 12 tuyến và Bà Rịa - Vũng Tàu cũ là 3 tuyến.

Hệ thống này sẽ hình thành khung giao thông công cộng khối lượng lớn kết nối đồng bộ giữa TP.HCM - Bình Dương - Đồng Nai - Vũng Tàu, liên thông với các tuyến đường sắt quốc gia và sân bay Long Thành, tạo mạng lưới vận tải hiện đại, giảm tải cho hệ thống đường bộ vốn đang quá tải nghiêm trọng.

Theo Ban Quản lý Đường sắt đô thị, ở khu vực TP.HCM trước đây quy hoạch chi tiết 12 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài 582km và sử dụng 16 depot.

Tại khu vực Bình Dương cũ cũng đã quy hoạch chi tiết 12 tuyến metro, với 2 depot chính. Các tuyến này được bố trí đồng bộ, kết nối các đô thị, khu công nghiệp lớn và liên thông với TP.HCM, Đồng Nai.

Trong khi đó, Bà Rịa - Vũng Tàu cũ có 3 tuyến kết nối các trung tâm du lịch và đô thị ven biển, khu công nghiệp, cảng biển; đồng thời liên thông với hệ thống đường sắt quốc gia và metro TP.HCM và sân bay.

Trước năm 2035, TP.HCM sẽ ưu tiên đầu tư 9 tuyến metro với tổng vốn khoảng 37,15 tỷ USD. Trong đó, khu vực TP.HCM cũ sẽ đầu tư 6 tuyến; Bình Dương cũ dự kiến 2 tuyến và Vũng Tàu cũ dự kiến 1 tuyến, là tuyến số 3 kết nối Vũng Tàu - Bà Rịa - Phú Mỹ dài 63 km, có tính tới đoạn kết nối sân bay Long Thành.

Chi tiết 9 tuyến metro TP.HCM đầu tư trước năm 2035

Tuyến số 1 (An Hạ - Suối Tiên) có tổng chiều dài 40,8 km, trong đó có 15,5 km đi ngầm và 25,3 km đi trên cao. Tuyến này dự kiến có 30 nhà ga gồm 14 ga ngầm và 16 ga trên cao, sử dụng Depot An Hạ và Depot Long Bình.

Hướng tuyến được chia làm hai đoạn: Đoạn An Hạ - Bến Thành dài 21,1 km đi từ khu công nghiệp An Hạ đến Lê Văn Quới, Hòa Bình, Ông Ích Khiêm, Lãnh Binh Thăng, Lý Thái Tổ, Ngã Sáu Cộng Hòa, Cống Quỳnh đến Chợ Bến Thành.

Đoạn Bến Thành - Suối Tiên dài 19,7 km đi từ chợ Bến Thành qua Lê Lợi, ga Ba Son, công viên Văn Thánh, đường Võ Nguyên Giáp, nút giao Thủ Đức đến Depot Long Bình.

Tổng mức đầu tư sơ bộ 3,28 tỷ USD, tương đương 86,521 tỷ đồng.

Tuyến metro số 2 (Thủ Thiêm - Củ Chi)

Tuyến này có tổng chiều dài 62,17 km, bao gồm 12,83 km đi ngầm và 49,34 km đi trên cao, dự kiến có 42 nhà ga, gồm 12 ga ngầm và 30 ga trên cao.

Metro Thủ Thiêm - Củ Chi sẽ sử dụng Depot Bình Mỹ (Củ Chi), Depot Tham Lương và Depot Phước Hiệp.

Hướng tuyến bắt đầu từ Thủ Thiêm qua Mai Chí Thọ, Hàm Nghi, Bến Thành, Lê Lai, Cách Mạng Tháng Tám, Trường Chinh, Bến xe An Sương, Quốc lộ 22 đến đô thị Tây Bắc Củ Chi và có nhánh rẽ đi Cầu Phú Cường, để kết nối với Bình Dương.

Tổng vốn ước tính sơ bộ 2,77 tỷ USD, tương đương khoảng 73.176 tỷ đồng.

Tuyến metro số 3 (An Hạ - Hiệp Bình Phước)

Tuyến metro số 3 được ưu tiên đầu tư trước năm 2035 có tổng chiều dài 45,81 km, trong đó 16,05 km đi ngầm và 29,77 km đi trên cao.

Tuyến này dự kiến có 35 ga, gồm 15 ga ngầm và 20 ga trên cao, sử dụng các depot An Hạ, Depot Tân Kiên, và Depot Hiệp Bình Phước.

Hướng tuyến đi từ khu công nghiệp An Hạ, qua Lê Minh Xuân, ga Tân Kiên, Kinh Dương Vương, Hồng Bàng, Hùng Vương, Ngã 6 Cộng Hòa, Nguyễn Thị Minh Khai, Xô Viết Nghệ Tĩnh đến Quốc Lộ 13 và kết thúc tại Hiệp Bình Phước.

Tổng vốn theo tính toán sơ bộ khoảng 5,05 tỷ USD, tương đương 133.308 tỷ đồng.

Tuyến metro số 4 (Đông Thạnh - Hiệp Phước)

Theo quy hoạch, tuyến metro này dự kiến có tổng chiều dài 47,32 km, trong đó 25,62 km đi ngầm và 21,7 km đi trên cao.

Tuyến này gồm 37 ga với 21 ga ngầm và 16 ga trên cao, sử dụng depot Đông Thạnh (Hóc Môn) và depot Hiệp Phước.

Hướng tuyến đi từ Đông Thạnh qua Hà Huy Giáp, Nguyễn Oanh, Nguyễn Kiệm, nhà ga T1, T2 Tân Sơn Nhất, Trường Sơn , Nguyễn Văn Trỗi, Hai Bà Trưng, Pasteur, Bến Thành, Nguyễn Thái Học, Tôn Đản, Nguyễn Hữu Thọ và đi theo đường mở mới đến Khu đô thị Hiệp Phước.

Tổng vốn đầu tư sơ bộ 5,96 tỷ USD, tương đương 157.405 tỷ đồng.

Tuyến số 6 (Vành đai trong)

Tuyến metro có tổng chiều dài 53,8 km với tổng vốn đầu tư lớn nhất, lên đến hơn 8 tỷ USD được xác định là dự án ưu tiên đầu tư.

Theo quy hoạch, tuyến metro này gồm 45,6km đi ngầm và 8,2km đi trên cao. Toàn tuyến dự kiến có 38 ga, trong đó có 32 ga ngầm, 6 ga trên cao, sử dụng các depot Bình Hưng , Bình Triệu, Hiệp Bình Phước và Long Trường.

Hướng tuyến chia làm 3 đoạn, từ ga Phú Hữu đến ga Bà Quẹo; đoạn ga Bà Quẹo đến vòng xoay Phú Lâm; đoạn thứ 3 từ Vòng xoay Phú Lâm đến ga Phú Hữu.

Tuyến Thủ Thiêm - Long Thành

Theo Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi của Ban Quản lý dự án đường sắt (Bộ Xây dựng), tuyến này dài 41,83 km, dự kiến vốn đầu tư 3,21 tỷ USD, tương đương 84.752 tỷ đồng, kết nối trực tiếp từ trung tâm TP.HCM - nhà ga Thủ Thiêm đến sân bay quốc tế Long Thành.

Tuyến này dự kiến có 40,67km đi trên cao và 15,13km đi ngầm, 0,43km trên nền đất, với 20 nhà ga, trong đó có 16 ga trên cao và 4 ga ngầm.

Đây là tuyến vận chuyển hành khách khối lượng lớn từ 30.000 – 40.000 người/hướng/giờ, với tốc độ thiết kế trên chính tuyến lên đến 120km/h và trong hầm là 90km/h.

Thủ tướng đã giao TP.HCM làm cơ quan chủ quản thực hiện dự án này.

Mới đây, UBND TP.HCM đã có văn bản gửi UBND tỉnh Đồng Nai, để bàn về trình tự, thủ tục giao một địa phương làm cơ quan có thẩm quyền chuẩn bị đầu tư tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành.

Theo UBND TP.HCM, Thành phố nhận được nhiều sự quan tâm đề xuất của các nhà đầu tư về Dự án tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành. Các nhà đầu tư chủ yếu đề xuất theo phương thức đối tác công tư (hợp đồng BT).

Để có cơ sở đẩy nhanh công tác chuẩn bị đầu tư, cần thống nhất giao một địa phương làm cơ quan có thẩm quyền chuẩn bị thực hiện.

Khu vực Bình Dương (cũ) có 2 tuyến ưu tiên đầu tư trước 2035 là tuyến số 1 (Thành phố mới Bình Dương - Suối Tiên); tuyến số 2 (Thành phố Thủ Dầu Một - TP.HCM).

Tuyến metro số 1 Thành phố mới Bình Dương - Suối Tiên

Tuyến metro số 1 nối từ Thành phố mới Bình Dương đến ga Suối Tiên của metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên có tổng chiều dài 32,43km, bao gồm tuyến chính 29,01km toàn bộ đi trên cao và đoạn nối depot 3,42km.

Tuyến này có điểm đầu đặt tại ga S1 ở trung tâm Thành phố mới, điểm cuối tại ga Bến xe Suối Tiên của tuyến metro số 1 Bến Thành-Suối Tiên. Toàn tuyến dự kiến có 19 ga trên cao và 1 depot đặt tại phường Bình Dương. Tổng mức đầu tư dự kiến 2,27 tỷ USD, tương đương 46.725 tỷ đồng.

Ngày 16/8, UBND TP.HCM đã có quyết định giao Ban Quản lý đường sắt đô thị làm chủ đầu tư, triển khai công tác chuẩn bị đầu tư tuyến metro này.

Tuyến metro số 2 Thủ Dầu Một - TP.HCM

Tuyến metro số 2 Thủ Dầu Một - TP.HCM có chiều dài 21,87km, toàn bộ đi trên cao; điểm đầu kết nối tại ga S5 của tuyến metro số 1 Thành phố mới - Suối Tiên; điểm cuối đặt tại km24+865 thuộc phường Bình Hòa.

Toàn tuyến dự kiến có 13 nhà ga trên cao và 1 depot dùng chung với depot của tuyến số 1 Thành phố mới Bình Dương-Suối Tiên.

Tổng mức đầu tư của tuyến này dự kiến 2,27 tỷ USD, tương đương 59.968 tỷ đồng.

Tuyến metro số 3 Vũng Tàu- Bà Rịa-Phú Mỹ

Khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu cũ theo quy hoạch có 3 tuyến metro. Trong giai đoạn trước 2035, TP.HCM sẽ ưu tiên đầu tư tuyến số 3 kết nối Vũng Tàu - Bà Rịa - Phú Mỹ.

Tuyến này dài 63 km - có tính tới đoạn kết nối sân bay Long Thành khoảng 23km (chiều dài theo quy hoạch trước đây 40km). Tuyến này bắt đầu tại khu vực Cửa Lấp - Bùng binh Vũng Vằn - Quốc lộ 55 - Bùng binh công viên Hòa Bình - Quốc lộ 51 - Khu công nghiệp Phú Mỹ kết nối vào sân bay Long Thành.

Vốn đầu tư dự kiến 4,83 tỷ USD, tương đương 127.645 tỷ đồng.

Ngoài ra giai đoạn này, 2 tuyến metro quan trọng cũng sẽ đầu tư là tuyến số 12 TP.HCM - Cần Giờ và tuyến Bến Thành-Tham Lương.

Tại cuộc họp Kinh tế xã hội TP.HCM 10 tháng năm 2025 ngày 31/10, ông Trần Quang Lâm, Giám đốc Sở Xây dựng, cho biết Sở đang hoàn tất thủ tục để tuyến metro số 2 Bến Thành - Tham Lương có thể khởi công cuối năm nay hoặc muộn nhất tháng 1/2026. Đây là dự án được kỳ vọng hoàn thiện trục kết nối đô thị phía Tây - Đông Bắc thành phố.

Với tuyến metro đi Cần Giờ, ông Lâm cho biết Tập đoàn Vingroup đang đẩy nhanh các bước chuẩn bị, phấn đấu có thể khởi công cuối năm nay. Với tuyến này, TP.HCM đã thống nhất chủ trương điều chỉnh điểm về ga Bến Thành, thay vì ga Tân Thuận như phương án đề xuất trước đây.

Theo đề xuất mới, đoạn từ Bến Thành đến Tân Thuận sẽ đi ngầm; đoạn Tân Thuận - Cần Giờ giữ nguyên phương án cũ. Theo thiết kế cũ, tuyến dài khoảng 48,56 km, dự kiến có 4 ga, kết hợp đi ngầm trong khu dân cư và đi trên cao theo đường Rừng Sác. Nếu theo phương án mới, tuyến metro TP.HCM - Cần Giờ sẽ tăng thêm khoảng 5km.

Theo ông Nguyễn Duy Thạch, Ban Quản lý Đường sắt đô thị đang rà soát, cập nhật quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị, nhằm đảm bảo kết nối hiệu quả giữa 3 khu vực.

Trong đó, tập trung đánh giá các vị trí giao cắt, khu depot, trung tâm điều khiển chung và xây dựng bộ tiêu chuẩn kỹ thuật thống nhất cho toàn mạng lưới, bảo đảm hệ thống metro vận hành đồng bộ, an toàn và tối ưu trên phạm vi toàn thành phố.

Hiện nhiều doanh nghiệp tư nhân đã mạnh dạn tham gia đầu tư hệ thống đường sắt đô thị tại TP.HCM; như Vingroup đầu tư tuyến đường sắt đô thị kết nối trung tâm TP.HCM đi huyện Cần Giờ; Trường Hải cùng đối tác Hyundai Rotem tham gia đầu tư, xây dựng tuyến metro số 2 đoạn Bến Thành - Tham Lương, đoạn Bến Thành - Thủ Thiêm và đoạn Thủ Thiêm - Long Thành; Tập đoàn Sovico nghiên cứu tuyến đường sắt đô thị số 4 nối Hóc Môn - Nhà Bè...