Luật gia Nguyễn Thị Sơn: Giá nhà đất tăng không hẳn do đầu cơ

Tại phiên thảo luận tổ ở kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), một số đại biểu đề xuất đánh thuế cao đối với những người thường xuyên mua đi bán lại bất động sản nhằm hạn chế đầu cơ. Trong khi đó, có ý kiến cho rằng nên đánh thuế căn nhà thứ 2, thứ 3 để ngăn chặn tình trạng gom đất, đẩy giá lên cao.

Nhiều hợp đồng mua bán quy đổi ra vàng

Bình luận về những đề xuất trên, luật gia Nguyễn Thị Sơn, Viện trưởng Viện Khoa học Pháp lý và Kinh doanh Quốc tế, cho rằng việc đánh thuế với người sở hữu bất động sản thứ 2 trở lên cần được cân nhắc kỹ. 

Theo bà Sơn, cần nhìn nhận toàn diện nguyên nhân khiến giá nhà đất tăng nhiều năm qua. Dù pháp luật yêu cầu hợp đồng mua bán bất động sản phải được thanh toán bằng VNĐ nhưng thực tế, nhiều giao dịch vẫn ngầm quy đổi theo giá vàng hoặc ngoại tệ để thỏa thuận. "Khi vàng và ngoại tệ tăng giá, giá bất động sản cũng có xu hướng tăng theo. Đây là quy luật thị trường, chứ giá nhà đất tăng không hẳn xuất phát từ việc đầu cơ" - bà nhận định. 

Bà Sơn đánh giá những quy định thuế hiện hành áp dụng đối với giao dịch bất động sản giữa các cá nhân, giữa doanh nghiệp với tổ chức mua tài sản… là phù hợp thực tiễn. Việc đánh thuế chỉ nên hướng đến hành vi phát sinh dòng tiền, không nên đánh đồng tất cả người sở hữu nhiều nhà đất đều là đầu cơ.

Ít ai mua nhà mà không sử dụng

Thực tế, nhiều người mua căn nhà thứ 2, thứ 3... nếu không ở thì tìm cách cho thuê. Bởi lẽ, nhà cửa không sử dụng sẽ nhanh xuống cấp, gây thiệt hại cho chính chủ sở hữu. Ngay khi ký hợp đồng cho thuê, chủ nhà đã phải nộp thuế GTGT và thuế thu nhập cá nhân, tổng cộng khoảng 10% giá trị hợp đồng, tức là hoạt động này đã đóng góp cho ngân sách nhà nước.

Bên cạnh đó, Việt Nam đang phát triển mạnh du lịch và thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Nhiều chuyên gia và nhà đầu tư nước ngoài sang Việt Nam làm việc không thể ngay lập tức mua nhà mà cần thuê chỗ ở. Du khách cũng có nhu cầu lớn với các loại hình căn hộ dịch vụ, homestay hay nhà nghỉ theo mô hình Airbnb.

Điều này tạo điều kiện cho các nhà đầu tư cá nhân sở hữu nhiều bất động sản kinh doanh dịch vụ lưu trú. Khi kinh doanh thì phát sinh thuế GTGT, thuế thu nhập doanh nghiệp hoặc thuế thu nhập cá nhân.

Ngoài ra, văn hóa và nhu cầu của nhiều người Việt cũng khác biệt. Khi trẻ, nhiều người chọn sống ở khu vực thuận tiện công việc; về già lại muốn nơi ở yên tĩnh hơn. Nhiều gia đình tích lũy được tài sản cũng muốn mua thêm nhà để dành cho con cái. Vì vậy, việc một gia đình đứng tên 2 hoặc 3 căn nhà là điều bình thường hiện nay.