Nếu tài sản để dành mà cũng bị đánh thuế thì...

"Vừa bán, vừa mua, người dân đã mất ngay 2,5%"

Chiều 5/11, Quốc hội thảo luận ở tổ về các dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi), Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) và Luật Tiết kiệm, chống lãng phí.

Theo đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội), việc điều chỉnh thuế thu nhập cá nhân là rất cần thiết, bởi trong thời gian qua, giá cả, thu nhập, mức chi tiêu cá nhân đều biến động rất lớn, nên cần phải có sự điều chỉnh kịp thời.

Liên quan đến thuế thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản và vàng , theo ông Cường, hiện nay chúng ta thu 2% trên giá bán, cách làm này cũng có điểm bất hợp lý. Ví dụ, một người chỉ có một căn nhà duy nhất, bán đi để mua căn khác phù hợp hơn thì ngay lập tức phải nộp 2% thuế chuyển nhượng, rồi khi mua nhà mới lại nộp thêm 0,5% lệ phí trước bạ.

“Tính ra vừa bán, vừa mua, người dân đã mất ngay 2,5%. Trong khi đó, người có tiền đầu cơ, mua đi bán lại liên tục, kiếm lời từ chênh lệch giá đất, lại cũng chỉ nộp 2%. Rõ ràng là không công bằng”, ông Cường nói.

Theo đại biểu, nhiều nước đã xử lý rất rõ việc này. Như ở Hàn Quốc, người mua đi bán lại trong vòng 1 năm thì phần chênh lệch bị đánh thuế đến 60%, để chống đầu cơ đất đai. Còn người bán nhà duy nhất, hoặc bán để mua nhà khác phục vụ nhu cầu ở thì được miễn hoặc giảm mạnh thuế .

Ông nêu rõ, chúng ta đã có hệ thống dữ liệu đất đai, bất động sản được số hóa, hoàn toàn có thể quản lý được ai mua, ai bán, thời điểm nào, giá bao nhiêu. Vì vậy, nên áp dụng chính sách thuế linh hoạt: Miễn thuế cho người bán nhà duy nhất. Đánh thuế cao với trường hợp mua đi bán lại trong thời gian ngắn để đầu cơ.

"Việc này không chỉ giúp thị trường bất động sản lành mạnh hơn, mà còn hướng dòng tiền vào sản xuất, kinh doanh thực, thay vì đổ dồn vào đầu cơ đất đai, gây “sốt ảo” và làm méo mó nền kinh tế”, ông Cường nêu quan điểm.

Đối với vàng, theo đại biểu đoàn Hà Nội, chúng ta đang dự kiến quy định đánh thuế 0,1% đối với việc mua bán. Ông Cường cho rằng ở đây có một điểm chưa thật hợp lý, bởi vàng vốn là tài sản tích trữ, là của để dành, khi cần thiết người ta mới bán đi.

“Nếu tài sản để dành mà cũng bị đánh thuế thì nói thật là một vấn đề đáng suy nghĩ. Tất nhiên, mức 0,1% thì chưa phải cao, nhưng vẫn cần xem xét kỹ”, ông Cường cho hay.

Hơn nữa, theo nam đại biểu, khi giá vàng trong nước cao hơn giá thế giới, thì nhu cầu nhập khẩu vàng sẽ tăng. Nhập vàng thì phải dùng ngoại tệ, phải mang USD ra khỏi nước, gây ra thiếu hụt nguồn ngoại tệ trong nước, khiến tỷ giá biến động, rất khó điều hành chính sách tiền tệ. Mà tỷ giá tăng thì ảnh hưởng ngay đến xuất khẩu, đến sản xuất.

“Do đó, tôi cho rằng phải quản lý, ổn định thị trường vàng, để tránh tình trạng nhập vàng ồ ạt gây mất cân đối ngoại tệ. Việc đánh thuế đối với vàng, vì thế, có thể coi là một biện pháp bình ổn thị trường, nhất là trong những giai đoạn biến động bất thường”, đại biểu đoàn Hà Nội cho hay.

Tuy nhiên, theo đại biểu, chính sách thuế này không nên áp dụng thường xuyên, mà chỉ nên coi là biện pháp tình thế, áp dụng trong thời điểm đặc biệt, khi thị trường có dấu hiệu bất ổn rõ rệt. Khi đó, Chính phủ cần được trao quyền linh hoạt, được phép áp dụng mức thuế nhất định trong thời gian ngắn, ví dụ vài tháng hay nửa năm, để ổn định thị trường.

“Như vậy, thuế ở đây không phải là công cụ thu ngân sách, mà là công cụ điều tiết, giúp Chính phủ chủ động xử lý khi có biến động bất thường. Tôi cho rằng, cách tiếp cận này phù hợp hơn”, ông nói.

Phân biệt giữa đầu cơ và tích trữ vàng

Tại phiên thảo luận, đại biểu Lê Thị Thanh Lam (đoàn Cần Thơ) cũng quan tâm tới vấn đề chuyển nhượng vàng miếng đang “rất nóng” và được cử tri quan tâm. Cơ quan soạn thảo cho biết, đề xuất này hướng tới mục tiêu kiểm soát đầu cơ, minh bạch hóa thị trường vàng.

Tuy nhiên, theo bà Lam, cần phân biệt rõ ràng giữa hoạt động đầu cơ và vấn đề tích trữ, tránh ảnh hưởng đến những người dân mua vàng chỉ nhằm hình thức tiết kiệm.

“Tâm lý của người dân Việt Nam đa phần khi có tiền tiết kiệm thì mua vàng để dành, tiết kiệm trong sinh hoạt gia đình, chứ không có mục đích đầu cơ”, bà Lam nêu và cho rằng người dân thường cất vàng, tích lũy vàng, giữ vàng để tiết kiệm, do đó việc áp thuế thu nhập cá nhân với chuyển nhượng vàng miếng cần phân biệt giữa đầu cơ và tích trữ để không ảnh hưởng đến người dân mua vàng tích trữ.

Nữ đại biểu đoàn Cần Thơ cũng khuyến nghị, cần xây dựng cơ chế khai báo và khấu trừ linh hoạt, cho phép các tổ chức kinh doanh vàng hoặc là sàn giao dịch, ngân hàng thương mại thực hiện khấu trừ và thủ tục nộp thuế thay cho người giao dịch, giúp giảm gánh nặng thủ tục cho cá nhân.