Ngành công nghiệp ôtô Việt Nam vẫn đang "loay hoay" làm săm, lốp

Bộ Công Thương vừa có báo cáo gửi Quốc hội về kết quả thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội từ đầu nhiệm kỳ đến hết kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV, trong đó đề cập nhiều vấn đề về phát triển ngành công nghiệp ôtô Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2035.

Theo Bộ Công Thương, các doanh nghiệp (DN) sản xuất lắp ráp trong nước đã bước đầu khẳng định vai trò, vị trị đối với thị trường ôtô trong nước, hướng tới thị trường khu vực, có bước phát triển mạnh mẽ cả về lượng và chất.

Phát triển ngành công nghiệp ôtô Việt Nam còn hạn chế, tồn tại - Ảnh minh hoạ

Báo cáo của ngành công thương cũng nêu rõ, tương quan về sản lượng giữa xe sản xuất, lắp ráp trong nước và xe nhập khẩu trong trung và ngắn hạn thay đổi theo hướng tăng về số lượng xe sản xuất, lắp ráp. Tuy nhiên, do lượng ôtô nhập khẩu ngày càng tăng nên lợi thế này đang mất dần.

Dù vậy, Bộ Công Thương cũng chỉ ra không ít tồn tại, hạn chế trong việc phát triển ngành công nghiệp ôtô Việt Nam. Theo đó, đến nay ngành công nghiệp ôtô của Việt Nam chỉ tham gia vào phân khúc thấp của chuỗi giá trị ngành ôtô; phụ thuộc lớn vào sự phân công sản xuất của các tập đoàn ôtô toàn cầu, chưa làm chủ được các công nghệ cốt lõi như động cơ, hệ thống điều khiển, hệ thống truyền động.

Bộ Công Thương cho rằng, ngành sản xuất, lắp ráp ôtô trong nước chưa tạo được sự hợp tác - liên kết và chuyên môn hóa giữa các doanh nghiệp trong sản xuất - lắp ráp ôtô và sản xuất phụ tùng linh kiện. Chưa hình thành được hệ thống các nhà cung cấp nguyên vật liệu và sản xuất linh kiện quy mô lớn. Trong khi đó, giá bán xe ôtô vẫn cao hơn so với các nước trong khu vực.

"Tỉ lệ nội địa hóa đối với xe cá nhân đến 9 chỗ ngồi còn thấp hơn mục tiêu đề ra và thấp hơn nhiều so với các quốc gia trong khu vực. Đối với các sản phẩm đã được nội địa hóa còn mang hàm lượng công nghệ thấp như: Săm, lốp ôtô, ghế ngồi, gương, kính, bộ dây điện, ắc-quy, sản phẩm nhựa…"- Bộ Công Thương nhấn mạnh.

Từ thực tế thời gian qua, Bộ Công Thương cho biết, chính sách nhằm thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp ôtô, nâng cao tỉ lệ nội địa hóa đã có tác động tích cực đối với hoạt động sản xuất, lắp ráp trong nước nhưng hiện nay không còn duy trì được lợi thế do lượng ôtô nhập khẩu nguyên chiếc tăng mạnh từ đầu năm 2019 đến nay.

Bộ Công Thương cũng thẳng thắn chỉ ra nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế nêu trên là do Việt Nam quốc gia có xuất phát điểm thấp, các ngành công nghiệp của Việt Nam đi sau các nước trong khu vực từ 2 - 3 thế hệ.

Việt Nam cũng chưa có hệ sinh thái công nghiệp để tạo môi trường thuận lợi cho ngành ôtô phát triển; dung lượng thị trường đối với ngành ôtô còn nhỏ, chưa đảm bảo tính kinh tế trong việc đầu tư sản xuất; công nghiệp hỗ trợ chưa phát triển, dẫn đến chưa tự chủ được các vật liệu cơ bản cũng như các linh phụ kiện đầu vào cho ngành công nghiệp ôtô…