SoftBank sắp biến thành một công ty AI, 10 năm tới sẽ bá chủ siêu trí tuệ nhân tạo

SoftBank Group là một trong những công ty có thành tích tốt nhất trên thị trường Prime hàng đầu của Tokyo trong năm nay, tăng trưởng mạnh nhờ sự bùng nổ của cổ phiếu công nghệ Mỹ. Việc tập đoàn ngày càng đầu tư nhiều hơn vào AI đã thổi bùng hy vọng về khoản lợi nhuận hấp dẫn, song một số nhà đầu tư vẫn đang cân nhắc liệu có đáng để đặt cược hay không.

Cổ phiếu SoftBank đã tăng 61% trong năm nay, vượt xa mức tăng 8,5% của chỉ số Nikkei Stock Average và đạt mức cao kỷ lục mọi thời đại là 16.705 yên (113 đô la) vào ngày 18 tháng 8, góp phần đẩy chỉ số Nikkei trung bình lên mức cao kỷ lục vào tuần trước sau đó điều chỉnh. Tomoichiro Kubota, nhà phân tích thị trường cấp cao tại Matsui Securities ở Tokyo, cho biết sự suy yếu gần đây của cổ phiếu này phản ánh mối lo ngại của các nhà đầu tư bán lẻ rằng đà tăng của cổ phiếu sắp dừng lại.

“Giá cổ phiếu SoftBank đã tăng gấp đôi trong một thời gian ngắn khi kỳ vọng và hy vọng về tăng trưởng trong tương lai của công ty vô cùng tích cực”, ông nói. “Các nhà đầu tư tổ chức dài hạn hoạt động theo cách khác, nhưng đối với các nhà đầu tư cá nhân Nhật Bản, đây là cơ hội để bán khống cổ phiếu trong bối cảnh tăng trưởng nhanh chóng”.

Chỉ vài ngày sau khi gã khổng lồ Nhật Bản tiết lộ sẽ đầu tư 2 tỷ USD vào Intel và mua lại khoảng 2% cổ phần, Tổng thống Donald Trump cho biết vào thứ sáu rằng chính phủ Mỹ sẽ nắm giữ khoảng 10% cổ phẩn nhà sản xuất chip này để đổi lấy các khoản trợ cấp liên bang chưa thanh toán.

“Chất bán dẫn là nền tảng của mọi ngành công nghiệp”, Masayoshi Son, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc điều hành của SoftBank, phát biểu hôm thứ Ba. “Khoản đầu tư chiến lược vào Intel phản ánh niềm tin của chúng tôi rằng ngành sản xuất và cung ứng chất bán dẫn tiên tiến sẽ tiếp tục mở rộng tại Mỹ, nơi Intel đóng vai trò quan trọng”.

Intel chỉ là một trong nhiều khoản đầu tư của SoftBank vào AI và chất bán dẫn. Nhà thiết kế chip Arm có trụ sở tại Anh, được SoftBank mua lại vào năm 2016 với giá 31 tỷ đô la, được cho là đang cân nhắc phát triển chip AI dưới thương hiệu riêng. Trong khoảng một năm trở lại đây,  SoftBank cũng mua lại nhà sản xuất chip AI Graphcore và công ty khởi nghiệp thiết kế chip Ampere Computing của Mỹ, đồng thời gia tăng cổ phần tại Nvidia cũng như nhà sản xuất chip hàng đầu thế giới, Taiwan Semiconductor Manufacturing Co.

Vào tháng 3, OpenAI, công ty sáng lập ChatGPT, thông báo đã nhận được khoản tài trợ mới trị giá 40 tỷ đô la từ các nhà đầu tư, bao gồm 30 tỷ đô la từ SoftBank. OpenAI được cho là đang chuẩn bị bán khoảng 6 tỷ đô la cổ phiếu cho các nhà đầu tư, bao gồm cả SoftBank, như một phần của đợt bán thứ cấp, dự kiến định giá công ty ở mức khoảng 500 tỷ đô la.

Paul Golding, chuyên gia phân tích cấp cao về cơ sở hạ tầng kỹ thuật số và thanh toán tại Macquarie ở New York, cho biết: “Theo quan điểm của chúng tôi, những khoản đầu tư này nhấn mạnh thêm vào chủ đề dài hạn hơn, liên quan đến việc SoftBank Group tập trung vào hệ sinh thái AI, thay vì công nghệ nói chung hoặc các lĩnh vực khác như tiêu dùng, như chúng ta đã thấy trong quá khứ”.

Golding nói thêm rằng SoftBank đã sử dụng các khoản đầu tư không phải vào AI “làm nguồn tài trợ tái đầu tư vào những gì chúng tôi coi là các khoản đầu tư AI thuần túy hơn”.

“Nhận thức về SoftBank đã thay đổi đáng kể. Các nhà đầu tư hiện xem SoftBank là một công ty AI chứ không phải một công ty đầu tư”, Takashi Nakagawa, nhà phân tích cấp cao tại Phòng thí nghiệm Tokai Tokyo, cho biết.

Tại cuộc họp đại hội đồng cổ đông thường niên của công ty vào tháng 6, Son nói với các cổ đông rằng trong 10 năm tới, công ty của ông đặt mục tiêu trở thành nhà cung cấp nền tảng hàng đầu thế giới về siêu trí tuệ nhân tạo (ASI), tận dụng thế mạnh của Arm và OpenAI. Ông trùm này cho biết, giống như Google, Apple, Microsoft, Amazon và Meta đã định nghĩa thời đại kỹ thuật số, ông mong muốn SoftBank sẽ trở thành công ty nền tảng trong ASI.

Đầu tháng này, công ty báo cáo lợi nhuận ròng 421,8 tỷ yên (2,9 tỷ đô la) trong quý II, ghi nhận mức lợi nhuận đầu tiên trong quý đó sau bốn năm, nhờ định giá trong danh mục đầu tư Vision Funds được cải thiện. Việc cổ phiếu của nhà bán lẻ trực tuyến Hàn Quốc Coupang và công ty gọi xe Grab tăng giá đã hỗ trợ mảng đầu tư công nghệ, cùng với sự tăng giá cổ phiếu của Nvidia.

Giá trị tài sản ròng của SoftBank đã tăng 26% lên 32,4 nghìn tỷ yên tính đến tháng 6 so với ba tháng trước đó. Sự gia tăng này chủ yếu nhờ vào sự gia tăng vốn hóa thị trường của Arm, vốn chiếm một nửa giá trị cổ phiếu mà công ty nắm giữ.

Oliver Matthew, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu người tiêu dùng châu Á tại CLSA, cho biết: “Tôi nghĩ SoftBank đã liên tục chứng minh rằng họ đã chuyển đổi mô hình công nghệ một cách chính xác và họ đầu tư lớn vào những chuyển đổi đó. SoftBank đã cực kỳ thành công với các khoản đầu tư vào Arm và nhà mạng Sprint của Mỹ. Chúng là những khoản đầu tư sáng suốt trong dài hạn”.

Cùng với kỳ vọng về sự tăng trưởng trong tương lai của SoftBank, các nhà đầu tư cũng háo hức muốn tiếp cận OpenAI.

OpenAI là một công ty tư nhân được thành lập vào năm 2015 theo mô hình phi lợi nhuận, mã nguồn mở. Tuy nhiên, công ty có một bộ phận vì lợi nhuận và đã hủy bỏ kế hoạch chuyển đổi hoàn toàn thành một doanh nghiệp vì lợi nhuận.

Atul Goyal, nhà phân tích vốn chủ sở hữu tại Jefferies ở Singapore, người đã theo dõi lĩnh vực công nghệ-truyền thông-viễn thông của Châu Á trong khoảng hai thập kỷ, cho biết: “Khi tôi nói chuyện với các nhà đầu tư, đà tăng giá của SoftBank dường như được thúc đẩy bởi niềm tin rằng, đối với các nhà đầu tư tổ chức không thể đầu tư trực tiếp vào OpenAI và một cách để đầu tư là thông qua việc mua cổ phiếu đại chúng của SoftBank”.

Goyal cho biết việc đầu tư vào OpenAI có sinh lời hay không phụ thuộc vào việc công ty có thể chuyển đổi thành doanh nghiệp vì lợi nhuận hay không. SoftBank cho biết họ có thể giảm quy mô tài trợ cho OpenAI nếu công ty này thất bại trong quá trình chuyển đổi trong năm nay.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích vẫn nêu lên những lo ngại và rủi ro tiềm ẩn đối với gã khổng lồ công nghệ Nhật Bản. Một báo cáo gần đây của Viện Công nghệ Massachusetts đã tiết lộ một sự thật phũ phàng cho các công ty đang đặt cược vào AI. Trong khi các doanh nghiệp Mỹ đã đầu tư từ 35 đến 40 tỷ đô la vào AI tạo sinh, báo cáo cho biết có tới 95% doanh nghiệp không thu được lợi nhuận nào từ khoản đầu tư của mình.

“Dựa trên định giá mà các nhà đầu tư đưa ra cho OpenAI, công ty khởi nghiệp này hiện là một doanh nghiệp cực kỳ giá trị”, Dan Baker, chuyên gia phân tích cổ phiếu cấp cao tại Morningstar ở Úc, cho biết. “Nhưng không ai thực sự chắc chắn về cách thức họ sẽ kiếm tiền”.

Theo: Nikkei Asia